شرق: در هشت سال اخیر یعنی از سال 84 تا 92 بر اساس قیمت ثابت تقریبا 35درصد و به قیمت جاری 54درصد کل درآمدهای نفتی 54 سال گذشته را به دست آورده‌ایم. رییس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی ایران گفت: پیشنهاد می‌کنیم یک نهاد یا یک سازمان فراقوه‌ای برای توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور ایجاد شود که تصمیم‌گیری‌های اقتصادی فراقوه‌ای بگیرد. سیدمحمد بحرینیان اظهار کرد: اگر به درآمدهای ارزی کشور از سال 1338 تا 1391 نگاه کنیم، درآمد ارزی اقتصاد ایران به قیمت جاری هزارو442میلیارددلار است که در هشت سال اخیر 54درصد کل درآمدهای این دوران را شامل می‌شود. او افزود: این درآمد‌ها براساس قیمت ثابت، با توجه به شاخص ارایه‌شده توسط اوپک از 1970 میلادی که به صورت سبد ارزی بیان شده، به میزان 416میلیارددلار است.
روز گذشته سومین نشست تخصصی همایش ملی نفت و توسعه اقتصادی با «عنوان اقتصاد غیرمتکی به نفت» با حضور کارشناسان اقتصادی در دانشگاه علامه‌طباطبایی برگزار شد. بحرینیان در این نشست گفت: در شرایط سال‌های گذشته که فروش نفت ایران به دلیل تحریم‌ها دچار مشکل شد لزوم تکیه بر اقتصاد بدون نفت بر همگان روشن شد و دولت جدید هم یکی از اهدافش را برنامه‌ریزی برای کمتر کردن وابستگی درآمد ناخالص کشور به نفت تعیین کرده است. او ادامه داد: هر وقت درآمدهای ارزی بالا بوده چون هیچ زحمتی برای به دست آوردن آن نداشتیم به راحتی هزینه شده است. ما طی این مدت قریب دو‌هزار‌میلیارددلار در اقتصاد کشور تزریق کرده‌ایم.
رییس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در مقایسه اقتصاد ایران با کره‌جنوبی با استفاده از شاخص‌هایی نظیر شاخص سرمایه‌گذاری خارجی، میزان دریافت وام از بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی و توسعه بیمه، تصریح کرد: تولید ناخالص داخلی کشور ما به قیمت جاری شش‌هزارمیلیارددلار و کره 15هزارمیلیارددلار است. چه عاملی باعث شده که آنها به این نقطه برسند؟ سوالی که می‌تواند مطرح شود، آن است که آیا توسعه امکان دستیابی به عدالت اجتماعی را افزایش می‌دهد؟ او افزود: برای پاسخ به این سوال اگر می‌خواهیم بحث علمی کنیم باید با شاخص حرف بزنیم. به طور مثال می‌توان به پوشش بیمه سلامت در کشور کره‌جنوبی و همچنین میزان خانه‌دار بودن خانوارهای کره‌جنوبی اشاره کرد.
جمعیت تحت‌پوشش بیمه سلامت در کره‌جنوبی به 99درصد رسیده است و دولت بابت این موضوع یارانه هم می‌دهد. در مورد بخش مسکن براساس آمارها، برای صددرصد خانوارها به غیر از خانوارهای تک نفره، مسکن فراهم شده است. این دو شاخص بیانگر عدالت اجتماعی است. ما بدون تعریف شاخص فقط حرف از عدالت اجتماعی می‌زنیم. بحرینیان با اشاره به اینکه کره‌جنوبی روی سرمایه‌های نامشهود خود یعنی نیروی انسانی سرمایه‌گذاری کرده است، گفت: مهم‌ترین مشکل ما در این سال‌های مورد مطالعه این است که در 80 سال گذشته ما عموما بی‌تدبیر عمل کرده‌ایم به جز موارد اندکی که البته ادامه نداشت.
او ادامه داد: یک مطالعه خارجی نشان داده است که در ایران ما فقط تصویر برنامه را ارایه می‌دهیم و در طراحی محتوای برنامه مشکل داریم. اما کره یک هدف سیاستی برای خود به‌عنوان توسعه صنعتی تعیین کرده و برای آن راهکار ارایه داده تا به اینجا رسید. آنها فهمیدند که بدون توسعه صنعتی به توسعه اقتصادی نمی‌رسند و برای آن سرمایه‌گذاری کردند.
رییس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران درخصوص اینکه برای شروع باید چه کنیم، گفت: باید برای شروع توسعه کشور واقعیت را ببینیم و خیالبافی نکنیم و بر اساس واقعیت هدف مشخص و سپس برنامه‌ریزی کنیم. مرحوم دکترعظیمی هم در اواخر عمر خودشان به کاستی سیستم برنامه‌ریزی کشور اشاره کرده بودند و مطالعات خارجی هم 50 سال قبل در یک بررسی به این نتیجه رسیدند که در این کشور باید یک سازمان تصمیم‌گیر جدای از دولت متولی تصمیم‌سازی اقتصادی باشد.
شاکری: جدایی بودجه از نفت گام اصلی تحقق اقتصاد بدون نفت
در ادامه عباس شاکری هم با اشاره به نقش پررنگ نفت در اقتصاد ایران برای رهایی از این وضعیت اعلام کرد: اقتصاد کشور نیاز به زیربناهایی برای گذار از اقتصاد متکی به نفت دارد. او افزود: باید نگاهمان را به توسعه اصلاح کنیم و برای پیشرفت کشور ریل‌گذاری‌های جدید و بهتری گذاشته شود. رییس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر لزوم تغییر نگرش‌ها در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی کشور، گفت: برای تحقق اقتصاد بدون نفت مشکل‌ساز‌ترین مساله وابستگی بودجه به نفت است که اگر بتوان برای همین مساله فکری کرد می‌توان وابستگی را قطع نمود. او جدایی بودجه از نفت را گام اصلی تحقق اقتصاد بدون نفت دانست و ادامه داد: برای خارج‌شدن از اقتصاد وابسته به درآمدهای نفتی و برای رهایی از این مشکل و معضل اساسی کشور، تلاش، فکر و تغییر نگرش لازم است.
مومنی: 53درصد بنگاه‌های ایران یک‌نفره است
عضو هیات‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه‌طباطبایی با بیان اینکه باید ریشه‌یابی شود که چرا چنین اتفاقی افتاده و سازوکارهای برون‌رفت از آن چیست، گفت: برای چنین اتفاقی نیازمند به تئوری توسعه هستیم. در شرایط کنونی با غربت اندیشه توسعه مواجهیم و متاسفانه ظرفیت‌های نرم‌افزاری لازم برای فهم زیرساخت‌های عبور از اقتصاد وابسته به نفت در حال حاضر فراهم نیست. او ادامه داد: کانون اصلی اصابت سیاست‌های غلط در مورد درآمدهای نفتی، ظرفیت‌های دانش ضمنی و ظرفیت‌های سازمانی کشور است. وقتی دولتی رانتی شد منجر به رانتی‌شدن ملت نیز می‌شود و در نتیجه نوع خاصی از نگاه به کار و اشتغال پیدا خواهد شود. در اقتصاد رانتی، کار زیبنده انسان نیست. در حال حاضر یک ایرانی به‌طور متوسط در طول سال به‌ازای هر روز کار بیش از یک ساعت کار نمی‌کند. بنگاه‌ها در اقتصاد رانتی به سمت سرمایه اندک، افق نگرش کوتاه و تولید کوچک حرکت می‌کنند به‌طوری که 53درصد بنگاه‌های ایران یک‌نفره است. مومنی با بیان اینکه وقتی در اقتصاد بر کار مولد تاکید شود آنگاه دانش ضمنی و ظرفیت‌های سازمانی رشد می‌کند، اذعان کرد: در حال حاضر دانش آشکار در ذخیره دانایی بشر 10درصد و دانش ضمنی 90درصد سهم دارد. بنابراین در دولت رانتی در درجه اول ذخیره دانش و در ادامه ظرفیت سازمانی دچار مشکل می‌شود. دانش ضمنی و ظرفیت‌های سازمانی دارای دو ویژگی مشترک هستند. یکی اینکه هر دو خاصیت انباشته‌شدن و ذخیره‌شدن دارند و دیگر آنکه هیچ‌کدام امکان واردات ندارند. او افزود: 85درصد اشتباهاتی که در شوک اول نفتی اتفاق افتاد در شوک دوم هم تکرار شد.
عزتی: دولت رانتی اهمیتی به اقتصاد و مردم نمی‌دهد
دبیر علمی همایش ملی نفت و توسعه اقتصادی به‌عنوان دیگر سخنران گفت: اگر نفت پایه اقتصاد شود، دولت رانتی خواهد شد و دولتی که به اصطلاح دولت رانتی باشد با بهره‌گیری از درآمدهای نفتی، اهمیتی به اقتصاد و مردم نمی‌دهد و اساسا نیازی به مردم و اقتصاد ندارد. مرتضی عزتی ادامه داد: در اقتصاد متکی بر نفت هرگونه تغییر و تحول در درآمدهای نفت، اقتصاد را دگرگون می‌کند. دبیر علمی همایش ملی نفت و توسعه اقتصادی با بیان اینکه نفت باید موتور محرک اقتصاد کشور باشد نه پایه اقتصاد، اذعان داشت: وابستگی اقتصاد به یک پدیده، لزوما بد نیست ولی در کشور ما نوع وابستگی به نفت از نوع اتکا به نفت است یعنی پایه اقتصاد کشور ما نفت است نه اینکه موتور محرکه اقتصاد باشد.
راغفر: سه نهاد مهم را در کشور نداریم
حسین راغفر، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا گفت: دلیل اینکه نمی‌توانیم از درآمد نفت مستقل باشیم این است که نهادها در ایران به‌درستی کار نمی‌کنند. سه دسته نهاد در ایران داریم که خوب کار نمی‌کنند بنابراین می‌توانیم بگوییم که این سه نهاد مهم را نداریم. یک دسته نهادهای تضمین‌کننده توسعه داریم دستگاه قضایی چک‌های برگشتی یک نمونه آشکار هستند از اینکه دستگاه قضایی نمی‌تواند تضمین‌کننده قراردادها باشد. دیگری نهاد مالیاتی که خوب عمل نمی‌کند. سومین نهادی که داریم و خوب کار نمی‌کند رسانه است که باعث بالابردن سطح پاسخگویی در جامعه می‌شود و ناظر قدرت و دولت است. عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا با اشاره به اینکه نهادهایی هم داریم که نباید داشته باشیم، گفت: نهادهای سفله‌پروری و فساد که نهادهای ضدتوسعه‌ای هستند. بنابراین عزم سیاسی اولین شرط توسعه اقتصادی است تا بتواند نهادهای فاسد را ریشه‌کن کند.
شاکری: جدایی بودجه از نفت گام اصلی تحقق اقتصاد بدون نفت
در ادامه عباس شاکری هم با اشاره به نقش پررنگ نفت در اقتصاد ایران برای رهایی از این وضعیت اعلام کرد: اقتصاد کشور نیاز به زیربناهایی برای گذار از اقتصاد متکی به نفت دارد. او افزود: باید نگاهمان را به توسعه اصلاح کنیم و برای پیشرفت کشور ریل‌گذاری‌های جدید و بهتری گذاشته شود. رییس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر لزوم تغییر نگرش‌ها در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی کشور، گفت: برای تحقق اقتصاد بدون نفت مشکل‌ساز‌ترین مساله وابستگی بودجه به نفت است که اگر بتوان برای همین مساله فکری کرد می‌توان وابستگی را قطع نمود. او جدایی بودجه از نفت را گام اصلی تحقق اقتصاد بدون نفت دانست و ادامه داد: برای خارج‌شدن از اقتصاد وابسته به درآمدهای نفتی و برای رهایی از این مشکل و معضل اساسی کشور، تلاش، فکر و تغییر نگرش لازم است.
مومنی: 53درصد بنگاه‌های ایران یک‌نفره است
عضو هیات‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه‌طباطبایی با بیان اینکه باید ریشه‌یابی شود که چرا چنین اتفاقی افتاده و سازوکارهای برون‌رفت از آن چیست، گفت: برای چنین اتفاقی نیازمند به تئوری توسعه هستیم. در شرایط کنونی با غربت اندیشه توسعه مواجهیم و متاسفانه ظرفیت‌های نرم‌افزاری لازم برای فهم زیرساخت‌های عبور از اقتصاد وابسته به نفت در حال حاضر فراهم نیست. او ادامه داد: کانون اصلی اصابت سیاست‌های غلط در مورد درآمدهای نفتی، ظرفیت‌های دانش ضمنی و ظرفیت‌های سازمانی کشور است. وقتی دولتی رانتی شد منجر به رانتی‌شدن ملت نیز می‌شود و در نتیجه نوع خاصی از نگاه به کار و اشتغال پیدا خواهد شود. در اقتصاد رانتی، کار زیبنده انسان نیست. در حال حاضر یک ایرانی به‌طور متوسط در طول سال به‌ازای هر روز کار بیش از یک ساعت کار نمی‌کند. بنگاه‌ها در اقتصاد رانتی به سمت سرمایه اندک، افق نگرش کوتاه و تولید کوچک حرکت می‌کنند به‌طوری که 53درصد بنگاه‌های ایران یک‌نفره است. مومنی با بیان اینکه وقتی در اقتصاد بر کار مولد تاکید شود آنگاه دانش ضمنی و ظرفیت‌های سازمانی رشد می‌کند، اذعان کرد: در حال حاضر دانش آشکار در ذخیره دانایی بشر 10درصد و دانش ضمنی 90درصد سهم دارد. بنابراین در دولت رانتی در درجه اول ذخیره دانش و در ادامه ظرفیت سازمانی دچار مشکل می‌شود. دانش ضمنی و ظرفیت‌های سازمانی دارای دو ویژگی مشترک هستند. یکی اینکه هر دو خاصیت انباشته‌شدن و ذخیره‌شدن دارند و دیگر آنکه هیچ‌کدام امکان واردات ندارند. او افزود: 85درصد اشتباهاتی که در شوک اول نفتی اتفاق افتاد در شوک دوم هم تکرار شد.
عزتی: دولت رانتی اهمیتی به اقتصاد و مردم نمی‌دهد
دبیر علمی همایش ملی نفت و توسعه اقتصادی به‌عنوان دیگر سخنران گفت: اگر نفت پایه اقتصاد شود، دولت رانتی خواهد شد و دولتی که به اصطلاح دولت رانتی باشد با بهره‌گیری از درآمدهای نفتی، اهمیتی به اقتصاد و مردم نمی‌دهد و اساسا نیازی به مردم و اقتصاد ندارد. مرتضی عزتی ادامه داد: در اقتصاد متکی بر نفت هرگونه تغییر و تحول در درآمدهای نفت، اقتصاد را دگرگون می‌کند. دبیر علمی همایش ملی نفت و توسعه اقتصادی با بیان اینکه نفت باید موتور محرک اقتصاد کشور باشد نه پایه اقتصاد، اذعان داشت: وابستگی اقتصاد به یک پدیده، لزوما بد نیست ولی در کشور ما نوع وابستگی به نفت از نوع اتکا به نفت است یعنی پایه اقتصاد کشور ما نفت است نه اینکه موتور محرکه اقتصاد باشد.
راغفر: سه نهاد مهم را در کشور نداریم
حسین راغفر، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا گفت: دلیل اینکه نمی‌توانیم از درآمد نفت مستقل باشیم این است که نهادها در ایران به‌درستی کار نمی‌کنند. سه دسته نهاد در ایران داریم که خوب کار نمی‌کنند بنابراین می‌توانیم بگوییم که این سه نهاد مهم را نداریم. یک دسته نهادهای تضمین‌کننده توسعه داریم دستگاه قضایی چک‌های برگشتی یک نمونه آشکار هستند از اینکه دستگاه قضایی نمی‌تواند تضمین‌کننده قراردادها باشد. دیگری نهاد مالیاتی که خوب عمل نمی‌کند. سومین نهادی که داریم و خوب کار نمی‌کند رسانه است که باعث بالابردن سطح پاسخگویی در جامعه می‌شود و ناظر قدرت و دولت است. عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا با اشاره به اینکه نهادهایی هم داریم که نباید داشته باشیم، گفت: نهادهای سفله‌پروری و فساد که نهادهای ضدتوسعه‌ای هستند. بنابراین عزم سیاسی اولین شرط توسعه اقتصادی است تا بتواند نهادهای فاسد را ریشه‌کن کند.
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه