وزیر اقتصاد پس از گرایش دوباره نماگرهای بورس تهران در سراشیبی سقوط و بالا گرفتن انتقاد ها ،به یکباره از حل المسائل معادله های پیچیده بازار سرمایه رونمایی کرده است. |
به گزارش خبرنگاراکوبورس،طی دستکم سه سال گذشته شاهد بوده ایم که با افتان و خیزان نما گرهای بازار سرمایه بلافاصله و البته بطور پی در پی با خبرسازی هایی روبرو می شویم که با هدف ایجاد شوک روانی به دنبال جور کردن دستاویزی برای کشاندن بازار از گودال های کوچک و بزرگ با وعده های توخالی بوده اند.
فاصله ویژگی مسخره تا فتح قله
همین ویژگی شاید مسخره هم اکنون یکی از جدی ترین متغیرهایی است که می تواند در یک چشم برهم زدن طومار بازار سرمایه ایران را در هم پیچد و یا برای فتح قله های بلند، نماگرهایش را تا سقف آسمان هم بالا برد.در هر حال بازار سرمایه ایران آبستنی است از خبر ها و رویداد های مختلف که باید بر اساس وزن آنها در بازار ، آینده را خرید و فروش کرد.با این حال چه شده که با وجود بهبود اوضاع پس از دست به دست شدن قدرت سیاسی، بازار سرمایه ایران به اهرم های خبری، دیگر واکنشی نشان نمی دهد و به اصطلاح ،تکان نمی خورد؟دلیل این موضوع هوشمندی بازار زنده سهام در مواجهه با رویداد ها و اتفاق هایی است که باید بر اساس آنها ،آینده را در بورس معامله کرد.
ایستادگی پای تنها اعتقاد امید
بر خلاف دولت مدعی عدالت محوری ؛در دولت تدبیر و امید این، تولید کننده سرمایه دار است که باید مورد توجه حاکمیت قرار بگیرد زیرا با چرخیدن چرخ کارخانه او مردم می توانند برای فرزندان خود آینده و عاقبتی را آرزو کنند که حاصل آن لذت بردن از زندگی در جامعه ای مدرن و قابل اتکا است.از اینرو دولت با اینکه اعتقادی به هدفمندی یارانه ها ندارد اما برای آنکه دستکم تا چهار سال آینده حرفی برای جامعه ایرانی دچار شده به ریسک ها و فشارهای روانی و اقتصادی مختلف داشته باشد مجبور است تا هدفمندی یارانه ها را با کمترین تورم موجود به اجرا گذارد.برای این منظور به هر قیمتی که شده باید افسار نقدینگی را در هر نقطه ای که سر بیرون آورد محکم در دست گیرد و یا برای لجام زدن بر آن در کمین بنشیند.
بازار امن برای نقدینگی کجاست؟
قدر مسلم با ثبات فضای سیاسی ،بازار سکه و دلار دیگر جذابیتی برای ورود و خروج سفته بازان نخواهد داشت.بازار مسکن نیز به دلیل ضعف تقاضای موثر و رکود عمومی برای دلالی به صرفه نیست.تنها جایی که می ماند بورس و تالار شیشه ای معاملات آن است که می تواند برای کشاندن نقدینگی به سمت خود جذابیت های بسیاری را هویدا سازد.بر خلاف بازارهای مختلف،عدم سرایت تورم به جامعه از ویژگی بازار متشکل سرمایه است بطوریکه اگر قیمت یک سهم دو یا چند برابر شود ،افزایش سطح عمومی قیمت سهام در این بازار به سایر بازارهای کالایی و خدماتی و یا بخش عمومی اقتصاد سرایت نمی کند.
قیمت خبر سازی در بازار سرمایه
این ویژگی ممتاز همواره برای دولت های مختلف در طول سه دهه گذشته به ابزاری مفید در نیل به اهداف کلان اقتصادی و به تبع آن برجای گذاشتن کارنامه ای درخشان از عملکرد ها تبدیل شده است.فارغ از این موضوع وابستگی بازار سرمایه به خبر و تاثیر روانی خبر پراکنی و شایعه در این بازار همواره باعث شده که تحلیل در درجه پایین تری قرار بگیرد. چنانکه با وجود رشد سودآوری در یک صنعت اما به دلیل نبود جذابیت لازم از سوی صاحبان نقدینگی برای ایجاد پشتوانه پولی در حرکت سهام با رکود فزاینده ای مواجه بوده است.
ویترینی آرام از آشفته بازار اقتصاد
برهمین اساس انتشار خبر های شوک دهنده و به اصطلاح دست اول همیشه برای سرمایه گذاران بازار سرمایه قیمتی بوده و هست. هر چند که انتشار خبر های سوخته و دسته چندم به دلیل نبود شفافیت کامل در روابط مالی شرکت ها و وجود رانت در میان صاحبان قدرت و ثروت همواره سرعت بالاتری داشته است.آنچه در یک یا دو سال گذشته رخ داد پی بردن به همین ویژگی بازار سرمایه ایران بود که در اوج قدرت نمایی خبرسازترین دولت حاکم بر ایران همواره به اهرمی برای از جای بلند کردن نماگرهای بازار سهام با ادعای حمایت و با هدف ارایه ویترینی آرام از آشفته بازار اقتصاد ایران تبدیل شد.
شوهایی برای راضی کردن مردم
هنوز یادمان نرفته آن زمان که متولیان بازار سرمایه با شوهای تلویزیونی و رادیویی از تزریق خیالی منابع پولی صندوق توسعه ملی و یا تصویب بخش نامه های یک شبه از قبیل اعطای وام بر روی سهام و تاکید دولت مبنی بر حمایت از بازار سرمایه همواره در حال امضا و یا عقد قرار داد با وزیر و وکیل بودند و یا در حال لابی در مجلس و کمیسیون ها برای راضی نگاه داشتن افکار عمومی از بابت امن بودن بازار سرمایه.مصوبه های پی در پی برای راه اندازی ابزارهای نا شناخته ای همچون اوراق تبعی و یا ادعای ایجاد صندوق حمایت از بازار با منابع 40 میلیارد تومانی در کنار کشاندن هر چند وقت یکبار متولیان و سران شرکت های حقوقی برای در بوق کردن جملاتی همچون "حمایت جدی از بازار سرمایه در دستور کار جدی قرار گرفت "؛همگی از جمله اقدام هایی بود که متولی بازار سرمایه برای نگهداری تصویری زیبا از بورس در دوره های پر نوسان اقتصاد ایران بکار بست.
وقتی خیال بازار راحت شد
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و افزایش انتظار های مردمی برای احیای مجدد خواسته های مشروع و برچیدن فضای امنیتی بار دیگر بازار سرمایه نقطه امیدی را برای خود پیدا کرد تا با ارزیابی آینده سیاسی و اقتصادی کشور ،بازار سرمایه را در کفه دیگری از ترازوی سنجش سرمایه سبک و سنگین کند.دوره ای که پایان فضایی را نوید می داد که در آن از آمار های تو خالی و توام با فریب خبری نبود و در عین حال با ادبیاتی خاص سخنانی را مطرح نمی کرد که نتایج برعکس برجای گذارد.
بازار دست اش را خوانده بود
بازار سرمایه در مقاطعی آنچنان هوشمند شده بود که با وجود هجمه های رییس دولت در رسانه ها و ایراد سخنان جنجالی ،واکنشی مخالف را از خود بروز می داد و وقتی از سهامدار یا معامله گری می پرسیدی که چه اتفاقی افتاده؛ به صراحت می گفت"بازار دست رییس جمهور را خوانده".
این راه اش نیست/بازار همه چیز را می داند
اینکه وزیر اقتصاد و دارایی دولت تدبیر و امید و معاونین او در مصاحبه ها و میتینگ های عمومی به صراحت از عدم اعتقاد به بازار سرمایه دم می زند ولی از آنطرف به محض بالا گرفتن اعتراض ها از گفته های خود عقب نشینی می کنند و یا استفاده از شیوه های دوره های گذشته از جمله خبرسازی های بدون پشتوانه را استمداد می کنند نتیجه ای نخواهد داشت جز برآورد وارونه جامعه از آنچه که باید تحقق یابد.
بازار می داند که وقتی محمد شریعت مداری معاون اجرایی رییس جمهور بخش نامه عدم افزایش قیمت کالاهای به ادعای او "حساس" را به 8 انجمن صنفی می فرستد و یا وقتی آقای نعمت زاده پای تعزیراتی شدن قیمت سیمان علی رغم افزایش بهای تمام شده تولید می ایستد نمی توان قبول کرد که بخش نامه ها و یا ابلاغیه های وزارتخانه های دولت باید از این پس در خیابان باب همایون برای اجرا یا ملغی شدن استخاره بگیرند.
برای حمایت فقط هیچ کاری نکنید،لطفاً
اگر چنین است وزیر اقتصاد دولت تدبیر و امید و معاونان تحت امرش برای حمایت از بورس، "فقط هیچ کاری نکنند".زیرا تنها در این صورت است که بازار سرمایه می تواند راه خود را پیدا کند.بازار سرمایه بازاری زنده است و تئوریسین های اقتصادی دولت باید بدانند که هر گونه اقدام و یا سخنی به سرعت واکنش این بازار را در پی دارد بنابر این باید مراقب بود تا اعتماد ضعیفی که هنوز در بازار وجود دارد دوباره نپندارد که باید همه حرف ها و تصمیم گیری های کلان کشور را وارونه تفسیر کند تا مبادا دار و ندارش را به باد ندهد.
*فرزاد اصلانی