به گزارش رهیاب نیوز: با گسترش روز افزون دسترسی به اینترنت و حضور افراد به عنوان کاربر در شبکههای اجتماعی، فضایی بسیار گسترده برای برقراری ارتباط بین افراد فراهم شده است. امکانی که در کنار تمامی مزایای آن که شامل کاهش هزینههای ارتباطی و تسهیل در اطلاع رسانیها و ... میباشد، مشکلاتی را نیز فراهم نموده است.
محیطی که به مقتضای شرایط خاص آن، خطوط قرمز بسیاری را کمرنگ کرده است تا
جایی که مخاطبان این ابزار ارتباطی، خلاف آنچه در فضای حقیقی بسیار به آن
حساس هستند، در این شبکهها به راحتی با جنس مخالف صحبت، شوخی و پیام خصوصی
رد و بدل میکنند که به عنوان یک آسیب اجتماعی و فرهنگی قابل بررسی است.
ارتباط غیر لازم بین مردان و زنان متأهل، پسر و دختران مجرد
با توجه به افزایش دسترسی و آشنایی نوجوانان و حتی کودکان با اینترنت و
دسترسی به شبکههای اجتماعی، هر روز شاهد ورود نوجوانان دهه هفتاد و هشتاد
به این شبکهها هستیم. نوجوانانی که میتوان گفت ضمن کنجکاوی بسیارشان،
آشنایی اندکی از مسائل اجتماعی داشته و با هدف وقت گذرانی و ارتباط با
دیگران یا دوست یابی وارد این فضاهای گسترده شده و طبیعتاً با گروهی از
پسران و دختران هم سن و سال خود ارتباط برقرار میکنند.
این ارتباطها با بیان آشناییهای اولیه و نقاط مشترک تحصیلی و علاقه ای
شروع شده و با توجه به جاذبه بین دو جنس مخالف تا گفتوگوهای خصوصی تر و
ارتباطات آتی و البته به شکلی راحت تر ادامه پیدا میکند.
از نظر شرع مقدس اسلام، ارتباط بین دختر و پسر، زن و مرد نامحرم در صورتی که با خوف و احتمال به گناه افتادن همراه باشد جایز نیست. به خصوص اینکه در این حکم این ارتباط "ارتباطی لازم" در نظر گرفته شده و بسیاری از ارتباطات بین کاربران با جنس مخالف در اینترنت هیچ الزامی نداشته و تنها به خاطر جاذبههای موجود است، که این نوع ارتباط از نظر همه مراجع مکروه میباشد، به خصوص برای مخاطبان جوان.
اشتراک عکسهای شخصی و عمومی از خود و همسر و فرزنداناز جمله دیگر مشکلاتی که در این شبکهها رو به گسترش و عادی شدن میباشد، اشتراک گذاری تصاویر شخصی و خانوادگی میباشد.
با توجه به فعالیت افرادی که هیچ قید و بندی به مسائل شرعی و حتی عرفی در
این شبکههای اجتماعی ندارند، قبح بسیاری از مسائل به مرور زمان ریخته شده
و این مسئله دامان دیگر کاربران را میگیرد، اما در سطحی جزئی تر. به طور
مثال انتخاب عکس شخصی خود، توسط خانمها به عنوان عکس نمایه، انتشار
تصاویر خانوادگی جشنها و گردشها و یا دوستان در شبکههای اجتماعی مانند
فیس بوک، وایبر و اینستاگرام و ... حتی در حالی که شاید دیگر اعضای حاضر
در عکس از این امر آگاه و راضی نباشند.
البته همان طور که اشاره شد باید در نظر داشت که این موضوع به مرور زمان و با ریخته شدن قبح انتشار تصاویر شخصی در این شبکههای اجتماعی رو به فزونی بوده و حتی همین اشخاص در فضای حقیقی از در اختیار قرار دادن عکس شخصی خود به نامحرم و دیگران خودداری میکنند، اما در غفلتی که دامن گیرشان شده عکسشان را در اینترنت برای گروه بزرگی از غریبهها به اشتراک میگذارند.بیان مسائل خصوصی و زنانه و بحث خصوصی به صورت عمومی
از دیگر مفاسدی که به عادت کاربران تبدیل شده است، بیان مسائل خصوصی و مشکلاتی است که بسیاری از آنها شاید تنها در یک فضای دونفره قابل طرح باشند، اما با بیان آنها به صورت عمومی و نیمه عمومی در این شبکههای اجتماعی، با هم فکری و نظر دادن تعداد زیادی از افراد قرار گرفته و در لایه پنهان آن بسیاری از افراد که فقط خوانندههای این مطلب هستند که به خوبی مطالب را پیگیری میکنند. مخاطبینی که شاید بسیار نوجوان بوده و در این پستها و مطلبها برای اولین بار با این مسائل روبرو میشوند!
قابل تذکر است که متأسفانه در محدوده ای کوچک تر، این معضل دامان کاربران مذهبی را نیز گرفته و با شرکت افراد غیر مذهبی در بحثها، شاهد طرح مسائلی در قسمت نظرات هستیم که در شأن آنان نیست.شوخی و خندههای بسیار با نامحرمها در قسمت نظراتوجود نظرات روشن مراجع و علما در باب شوخی با نامحرم در فضای حقیقی آن چنان واضح و صریح میباشد که شاهد رعایت بسیاری از مسائل در جو عمومی جامعه هستیم. اما با ورود اینترنت به زندگی روزمره جوانان و مردم و وجود ابهامها و لایههای پنهان ارتباطات در این شبکهها، و همچنین عدم برخورد رودرروی دو طرف با یکدیگر، عناصر حیا و غیرت نیز با غفلت به وجود آمده به خاطر ابزار ارتباطی، کمرنگ شده و شاهد شوخیها و پیامهای نامناسب بین افراد متأهل و مجرد نامحرم هستیم.
تعریف از پوشش و عکس نمایه جنس مخالف، نظر دادن در مورد مسائل خصوصی و صحبتهای غیرضروری بین افراد و گفت و گو در پیامهای خصوصی از جمله این موارد است. همچنین ارسال شعرهایی با مضامین جنسی و عاطفی در گروههای مسنجری، ایمیلی و وایبری که در آن از هردو گروه فعالیت دارند نیز، قبح این ارتباطات را بیش از پیش میشکند.
فعالیت به عنوان جنس مخالف در شبکههای اجتماعی
مورد دیگری که در شبکههای اجتماعی شاهد آن هستیم، تشبه به کاربر جنس مخالف میباشد که برخی از افراد با ساخت اکانت های زنانه یا مردانه که خلاف جنسیت خودشان میباشد، به ارتباط با دیگران میپردازند.
گذشته از مشکلات شرعی این موضوع که شاید نیاز به اعلام نظرات بروزتری از
سمت مراجع عظام داشته باشند، این ارتباطات زمینه ساز شکل گیری ارتباطهایی
میباشد، که به مرور زمان بسیار صمیمی شده و شاید با نفوذ یک آقا به گروه
خانمهایی همراه باشد که در مورد بسیاری از مسائل با یکدیگر به گفت و گو
میپردازند و بالعکس.
مشکلات امنیتی و سیاسی و شخصی
سوء استفاده از اطلاعات شخصی یا ملی به واسطه عدم رعایت حفاظت کلام، سوء
استفاده هایی که توسط دشمنان و مخالفان خارج نشین از بیان مسائل داخلی در
این شبکههای اجتماعی صورت میگیرد و آزار و اذیتهای شخصی که توسط افراد
سود جو در این شبکهها رخ میدهد نیز از جمله موارد بسیار واضح و همه گیر
میباشد که بیش از این به بیان آن نمیپردازیم.
در ارتباط با رابطه و پيوند دو جنس مخالف به طور كلي سه ديدگاه مطرح است:
1. ديدگاه افراطي: در اين نگرش هر گونه ارتباطي با جنس مخالف آزاد و بدون مانع است.(رويكرد ليبراليستي)به بيان ديگر هيچ گونه حد و مرزي براي اين پيوندها وجود ندارد و آزادي مطلق بر آنها حاكم است. فرويد و پيروان وي مدعي هستند. اخلاق جنسي کهن بر اساس محدوديت و ممنوعيت است و آنچه ناراحتي بر سر بشر آمده است از ممنوعيتها و محروميتها و ترسها و وحشتهاي ناشي از اين ممنوعيتها که در ضمير باطن بشر جايگزين گشته، آمده است. برتراند راسل نيز در اخلاق نويني که پيشنهاد ميکند، همين مطلب را اساس قرار ميدهد. راسل در کتاب«جهاني که من ميشناسم» ميگويد: «اگر از انجام عملي [رفتار جنسي] زياني متوجه ديگران نشود، دليلي نداريم که ارتکاب آن را محکوم کنيم» (جهاني که من ميشناسم، ص 68)
2. ديدگاه تفريطي: بر پايه اين رويكرد، هر گونه ارتباط و پيوند با جنس مخالف مردود و مورد نكوهش ميباشد. اين ديدگاه درست در مقابل ديدگاه افراطي است. برترانت راسل، فيلسوف اجتماعي مشهور معاصر ميگويد: «عوامل و عقايد مخالف جنسيت در اعصار خيلي قديم وجود داشته و به خصوص در هر جا که مسيحيت و دين بودا پيروز شد عقيده مزبور نيز تفوّق يافت». وستر مارک مثالهاي زيادي از اين فکر عجيب مبني بر اين که «چيز ناپاک و تباهي در روابط جنسي وجود دارد» ذکر ميکند. در آن نقاط دنيا نيز که دور از تأثير مذهب بودا و مسيح بوده است اديان و راهباني بودهاند که طرفداري از تجرد ميکردهاند، مانند اسنيتها در ميان يهوديان ... و بدين طريق يک نهضت عمومي رياضت در دنياي قديم ايجاد شد.» (کتاب زناشويي و اخلاق، ص 26 و 25)راسل در جاي ديگر ميگويد: پدران کليسا از ازدواج به زشتترين صورت ياد کردهاند. هدف رياضت اين بوده که مردان را متقي سازد، بنابر اين ازدواج که عمل پستي شمده ميشد بايستي منعدم شود. «با تبر بکارت درخت زناشويي را فرو اندازيد» اين عقيده راسخ سن ژروم درباره هدف تقدس است. (همان، ص 30)
3. ديدگاه اعتدالي: بر اساس اين ديدگاه نه آزادي مطلق و رها پذيرفته شده است و نه محدوديت و منع هر گونه رابطه، بلكه ارتباط بين دو جنس مخالف در يك چهارچوب [Context] مشخص تعريف شده است. ديدگاه اسلام ناظر به نگرش سوم (اعتدالي) است.
بنابراين، توصيه اكيد ما اين است كه:
اولاً، اگر ضرورتى ايجاب نمىكند حتّى الامكان چنين روابطى با نامحرم برقرار نشود و خواهران دانشجو در مقابل افراد نامحرم، رفتارى متكبّرانه داشته باشند نه رفتارى صميمانه. اينكه در احكام شرعى مىفرمايند در غير ضرورت مثلاً مكروه است مرد با زن هم صحبت شود، مخصوصا مرد و زن جوان، به اين دليل است كه چه بسا همين هم صحبت شدنها، غرايز جنسى افراد را تحريك كند و يك اُلفت و محبّت شهوانى بين مرد و زن ايجاد گردد و نقطه آغازى براى غوطهور شدن در انحراف و فاسد شود. در هر حال انسان بايد دقيقا درون خود را بكاود و باطنش را عميقا مطالعه كند كه مثلاً صحبت كردن با افراد نامحرم چه ضرورتى براى او دارد.
ثانيا: در صورت ناچارى و ضرورت، روابط با نامحرم تا آنجا كه به شكستن حريم احكام الهى منجر نشود، اشكالى ندارد. بنابراين، گفتگو و نگاههاى متعارف بدون قصد لذّت و ريبه، اشكالى ندارد. امّا با اين حال، حتىالامكان لازم است در كلاسها به گونهاى باشند كه كمترين اختلاط پديد. روشن است كه هر فرد خود بهتر مىتواند تشخيص دهد كه كجا از مرز فراتر رفته است. «بل الانسان على نفسه بصيره؛ آدمى بر نفس خود آگاه و بيناست»،; (قيامت ، آيه 14).