سقط جنین از تبعات ازدواج سپید

به گزارش مرآت، معصومه فتحعلی‌زاد با اشاره به اینکه ازدواج سپید زندگی دختران ایران را به سیاهی می‌کشد، گفت: منظور از «ازدواج سپید» زندگی مشترک زن و مرد بدون ازدواج رسمی است یعنی به گونه‌ای که زن و مرد بدون اینکه خطبه عقد یا صیغه بین‌شان جاری شود و بدون ثبت شدن، با هم زیر یک سقف زندگی می‌کنند.

وی افزود: البته اغلب این اتفاق با آگاهی پدر و مادرها و خانواده هر دو طرف صورت می‌گیرد و آن دو مانند یک زن و شوهر با هم زندگی می‌کنند نه هم‌خانه یا دوستانه.

این کارشناس ارشد مطالعات زنان دانشگاه الزهرا یادآور شد: به علت اینکه جامعه ما یک جامعه ایرانی-اسلامی است، چنین پدیده‌هایی در آن به هیچ عنوان تعریف نشده و به صورت مخفیانه انجام می‌شود به همین منظور نیز آماری درخصوص تعداد این نوع ازدواج‌ها در دست نیست.

ازدواج سپید در کشورهای دیگر

فتحعلی‌زاده گفت: آمارها نشان می‌دهد امروزه، زندگی بدون ازدواج یکی از شیوه‌های رایج زندگی در غرب است. بیش از دو سوم زوج‌های آمریکایی پیش از ازدواج رسمی، مدتی را بدون ازدواج با یکدیگر زیریک سقف می‌گذرانند. در سال 1994، حدود 7.3 میلیون زوج آمریکایی بدون ازدواج با یکدیگر زندگی می‌کردند و نزدیک به اواخر دهه 1990، حداقل 50 تا 60 درصد زوج‌ها پیش از ازدواج رسمی، مدتی را بدون ازدواج با یکدیگر می‌گذراندند.

وی افزود: این در حالی است که تا پیش از 1970، زندگی بدون ازدواج در آمریکا غیرقانونی بود. طبق آمار آمریکا، تعداد زوج‌ها یا ازدواج ‌نکرده‌ای که با یکدیگر زندگی کرده‌اند، از 1960 تا 2000 ده برابر شده و اکنون، زندگی بدون ازدواج، به مرحله‌ای عادی در روند آشنایی دو فرد تبدیل شده ‌است و دیگر کسی حاضر به امضاء عقدنامه نیست.

این کارشناس ارشد مطالعات زنان خاطرنشان کرد: از جمله عواملی که می‌تواند جوان‌ها را به سمت این دست از ازدواج‌ها بکشاند، مشکلات مالی، محک زدن رابطه، آشنایی بیشتر، نبود مسئولیت‌پذیری (حداقل در یک طرف) و نداشتن اعتقاد به ازدواج است که می‌توانند دلایل زندگی مشترک بدون ازدواج باشند. همچنین هزینه بالای اجاره یا خرید مسکن و نبود تناسب دخل و خرج که در این دوره و زمانه بسیار برجسته ‌است، می‌توانند دلایل دیگری باشند که موجب می‌شود کسی حاضر به امضاء عقدنامه نباشد و زندگی بدون ازدواج یا ازدواج از نوع سپیدش را ترجیح بدهند.

فتحعلی‌زاده یا اشاره به اینکه تحقیقات متعدد در کشورهای غربی نشان می‌دهد که زندگی مشترک پیش از ازدواج، تبعات ازدواج را کم می‌کند، گفت: نکته مهم این است که آنچه در این همزیستی اتفاق می‌افتد، تاثیر بزرگی بر ازدواج پس از آن می‌گذارد، البته اگر به ازدواج ختم شود.

این کارشناس ارشد مطالعات زنان یادآور شد: محققان آمریکایی معتقدند که احتمال طلاق در ازدواجی که با همزیستی شروع شده باشد به این دلیل بالا است که تمام جوانب زندگی دو طرف مثل مناسبات مالی لزوم زندگی و هر چیز دیگری چنان در هم آمیخته می‌شوند که حتی وقتی متوجه شده‌اند که رابطه جواب نمی‌دهد به سمت ازدواج "می‌لغزند" در حالی که اگر با هم زیر یک سقف زندگی نمی‌کردند به جای ازدواج رابطه را خاتمه می‌دادند.

تبعات ازدواج سپید

فتحعلی زاده تصریح کرد: فرزندان حاصل از چنین ازدواجی بیشترین لطمه را متحمل می‌شود، چراکه چنین ازدواجی ثبت نمی‌شود و سرنوشت آنان پس از تولد مشخص نیست. در این میان فرزندان بی‌پدر و بی‌خانواده‌ای با قیمی زندگی می‌کنند، از والدین ارث می‌برند و نه والدین از آن‌ها.

وی افزود: اگر چه سایر حقوق این کودکان چون بقیه کودکان است، اما اغلب کسی حضانت آنان را برعهده نمی‌گیرد، مگر اینکه یک مرحله پیچیده قانونی طی شود. در این موارد سپردن حضانت به مادر محتمل‌ است که زن چه از نظر روانی و چه از نظر حقوقی شکست ‌خورده و بلاتکلیف باقی می‌ماند.

سقط جنین از تبعات ازدواج سپید

وی بارداری‌های ناخواسته و عوارض بهداشتی ناشی از سقط جنین غیرقانونی را از تبعات دیگر ازدواج سپید دانست و گفت: چنین رابطه‌ای موجب کاهش فرزندآوری هم می‌شود، علاوه برآن سطح زندگی افراد تغییر می‌کند وخلاء روانی برای دختر را در پی دارد و ممکن است حتی شانس مادر شدن او را کاهش دهد و به آسیب‌هایی مانند اعتیاد سوق پیدا کند.

این کارشناس ارشد مطالعات زنان یادآور شد: این در حالی است که مردان در صورت ترک چنین رابطه‌ای کمتر آسیب می‌بینند. در چنین ازدواج‌هایی امکان دارد که یکی از طرفین هر لحظه نسبت به ادامه این رابطه اظهار بی‌میلی کند و این امر موجب وارد شدن صدمات روحی قابل توجهی به طرف مقابل به ویژه زنان می‌شود چرا که آنان بر حسب طبیعت خود دوست دارند روی فردی سرمایه‌گذاری عاطفی کنند که این فرد از ارزش لازم برخوردار باشد.

فتحعلی‌زاده با تاکید بر اینکه در کل رابطه «هم‌باشی» در ایران پذیرفتنی نیست، گفت: این رابطه از سوی خانواده و نهادهای اجتماعی پذیرفته نمی‌شود بنابراین می‌تواند آسیب‌های زیادی را به همراه داشته باشد. هرچند که ممکن است ارضاء عاطفی و جنسی و سرنوشت یکسان اقتصادی به دنبال داشته باشد، ‌اما به محض آشکارشدن، مردم با آن مخالفت می‌کنند و حمایت‌های اجتماعی از زوجین برداشته می‌شود چرا که این پیوند از نظر حقوقی و قانونی هیچ جایگاهی ندارد.

مشکلات زندگی مشترک بدون ازدواج در کشور

وی گفت: از دیگر مشکلات زندگی مشترک بدون ازدواج در ایران، غیرقانونی بودن، در معرض عموم بودن، شناخته شدن طرفین با یکدیگر، برچسب‌های اجتماعی و طرد اجتماعی این رابطه را "بسیارآسیب‌پذیر" کرده است.

فتحعلی‌زاده با بیان اینکه احساس طرد اجتماعی و همچنین ناپایداری ذاتی در این روابط، احساس رضایت در آن را با احساس تنش جا به جا می‌کند، گفت: این شرایط فرد را در حالت دوگانه معکوس امنیت و آزادی قرار می‌دهد که به بهای از دست رفتن امنیت وی تمام می‌شود.

وی گفت: اغلب دختران این زندگی را تجربه مقدماتی برای زناشویی واقعی و یک رابطه پایدار می‌دانند و خیلی زود به زوج خود دل می‌بندند، در حالی که مردان پدیده هم ‌مانی یا هم‌خانگی با یک زن را به عنوان تفریح و ارضاء جنسی محدود و زمان‌دار حساب می‌کنند که هر وقت موقعیت بهتری دست داد، می‌توانند از آن جدا شوند.

جنبه حقوقی ازدواج سپید

این کارشناس ارشد مطالعات زنان با تاکید بر اینکه این ازدواج از نظر قانونی جرم است، گفت: از نظر شرعی نیز گناه محسوب می‌شود و همواره فرد با نوعی ترس و نگرانی از عواقب چنین رابطه‌ای دست و پنجه نرم می‌کند. این در حالی است که اگر این روابط ثبت شود، امکان اثبات متعلق بودن فرزند به پدر وجود دارد.

شانس موفقیت چقدر است؟

فتحعلی‌زاده خاطرنشان کرد: برای ازدواج باید در نظر داشت که گذشته تاثیر خود را در زندگی آینده می‌گذارد. بنابراین هر چه ارتباط امروز (حتی با کسی که همسر آینده‌مان نیست) آگاهانه‌تر و با پیچیدگی کمتری باشد، احتمال ازدواج با کیفیت بالاتر می‌رود.

وی افزود: البته هر چه عبور از گذرگاه‌ها و نقاط عطف رابطه با تصمیم و برنامه قبلی باشد (نه در اثر اتفاق و تصادف)، تضمینی برای رابطه با کیفیت پس از ازدواج است که هم باشی یکی از این نقاط عطف است، اینکه چقدر این تصمیم آگاهانه و براساس سیر رابطه و قدمی در راه پخته‌ترشدن ارتباط است در نتیجه آن می‌تواند تاثیر بگذارد. (80 درصد زنان و مردان جوان آمریکایی ازدواج را بخش "مهمی" از برنامه زندگی خود می‌دانند)

فتحعلی‌زاده تصریح کرد: اگر این هم‌باشی واکنشی نسنجیده به فشارهای اجتماع و خانواده باشد یا اقتضاء اقتصادی داشته باشد، با اینکه ممکن است توجیهی قابل قبول و کافی باشد، اما لزوما به معنای آن نیست که زناشویی با کیفیتی در پس آن در انتظار زوج است.

این کارشناس ارشد مطالعات زنان در پایان گفت: در ایران برخی جامعه شناسان با زندگی مشترک بدون ازدواج یا به اصطلاح "ازدواج سپید" به مخالفت پرداخته‌اند و حتی آن را "ازدواج سیاه" نامیده‌اند چون "تدوام" ندارد و به گفته آنها "زندگی دختر سیاه و تباه می شود". آنها این رابطه را نتیجه "نبود مسئولیت‌پذیری" می‌دانند و جز سست شدن نظام ارزشی، به آثار منفی روانی و اجتماعی آن برای زنان اشاره می‌کنند.ایسنا