در سفارش گیری "قاسم" گزینشی عمل نکردیم/ سامانه معاملات کارگزاران ایرادی ندارد

حتماً به خاطر دارید که دی ماه سال 92 در مراسمی از سامانه معاملات کارگزاران تحت عنوان نامک یا EBS رونمایی شد تا شاید بالاخره مشکلات مربوط به سامانه پم و قطعی های مکرر آن پایان یابد.

به گزارش بورس نیوز، در حالی از رونمایی این سامانه حدود 11 ماه می گذرد که طی این هفته مشکلاتی از محل سامانه مذکور در نماد "قاسم" بروز کرد و اعتراض تعدادی از کارگزاران و البته سرمایه گذاران متقاضی خرید این سهم را در پی داشت.

مشکل از آنجایی آغاز شد که چهارشنبه هفته گذشته در حالی حدود 25 میلیون تقاضای خرید سهام "قاسم" بصورت open در سامانه معاملاتی کارگزاران قرار گرفت که پیش از شروع بازار در روز شنبه و در مرحله پیش گشایش، کارگزاران امکان ارسال دسته سفارش و نیز اصلاح گروهی سفارش های خود را نداشتند و در نهایت مقدار سهام اندک عرضه شده در نماد "قاسم" بین همان 25 میلیون سفارشی که از روز چهارشنبه در سیستم مانده بود مورد رقابت قرار گرفت . حال آنکه سایر کارگزاری ها حتی امکان ارسال سفارش های گروهی خود را به سامانه معاملات نداشته و از قرار گرفتن در جای مناسبی از صف خرید این سهم محروم ماندند.

افزون بر آن طی روز مذکور در حالی بازار می رفت که معاملات خود را آغاز کند که سامانه نامک یک ساعت جلوتر از ساعت واقعی را نشان می داد و این امر مانعی شد برای اینکه کارگزاران نتوانند سفارش های خود را به سامانه معاملات ارسال کنند.

در مجموع بروز این اتفاقات موجب افزایش اعتراضات نسبت به این سامانه بومی سازی شده گردید و این سوالات مطرح شد که اگر امکان اصلاح گروهی سفارش های کارگزاران به دلیل بروز اختلالات ناشی از بروز رسانی این سامانه وجود نداشته، چرا معاملات انجام شده سهام "قاسم" در آن روز ابطال نشد تا طی روزهای بعد همه در شرایطی برابر و عادلانه بتوانند سفارش های خود را ارسال کنند؟ نه آنکه به دلیل مشکلات به وجود آمده شرایطی ویژه برای عده ای کارگزاری خاص ایجاد شود.

در همین ارتباط مدیر عامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در گفتگو با خبرنگار بورس نیوز اظهار داشت: با توجه به مشکلاتی که در پدیده مواجه با صف خرید یا فروش سهام جهت ارسال سبد سفارش توسط کارگزاران وجودداشت، امکان اصلاح گروهی سفارشات در سامانه نامک برای آنها فراهم شد تا برخلاف سامانه PAM کارگزاری ها بتوانند در این سامانه قبل از ساعت 8 و 30 دقیقه صبح تا 52 دستور سفارش را جهت ثبت در سامانه معاملات به صورت گروهی ارسال کنند.

عباس احمدی افزود: زمان استفاده از این امکان به دلیل مشکلاتی که در اصلاح گروهی سفارش های خرید سهام "قاسم" ایجاد شده بود، از ابتدای ماه جاری به 8 و 40 دقیقه تغییر کرد که طی اطلاعیه ای به همه کارگزاران اعلام شد.

وی ادامه داد: امکان اصلاح گروهی سفارشات در سامانه نامک باعث شده بود دستورهای روز قبل که کارگزاران از قابلیت ارایه سفارش به صورت معتبر تا زمان لغو استفاده کردند، بتوانند با اصلاح قیمت قبل از ساعت 8 و نیم صبح برای جای گیری در صف، نسبت به کارگزاری های دیگر در موقعیت بهتری قرار گیرند که این زمان به 8 و 40 دقیقه تغییر کرد و در حال حاضر نوبت گیری برای قرار گرفتن در صف از حالت عادلانه تری برخوردار است.

وی به معاملات "قاسم" و عدم امکان ارسال اصلاح سفارش های گروهی کارگزاران پیش از این زمان اشاره کرد و گفت: در معاملات انجام شده در این نماد تخلفی صورت نگرفته و این امکان برای همه کارگزاران وجود داشته که با استفاده از ارسال سفارش به صورت معتبر تا زمان لغو برای جای گیری در صف موقعیت بهتری را نسبت به سایرین داشته باشند. اما این امر موضوعی نبوده که بتوان گفت تنها برای تعدادی کارگزاری خاص وجود داشته و برای بقیه امکان پذیر نبوده است.

احمدی تأکید کرد: در روزهای بعد از تغییرات زمانی اعمال شده در سامانه معاملات نیز شرایط یکسانی فراهم شده و خرید و فروش انجام شده طی روز شنبه هفته جاری در نماد "قاسم" اتفاق نادری بود که کارگزار توانست در کسری از ثانیه طوری سفارش های خود را ارسال کند که بتواند در جای بهتری از صف قرار گیرد. اما به صراحت می توان گفت که در خصوص معاملات این سهم گزینشی در کار نبوده است.

مدیر عامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در خصوص مشکل دیگری که اعتراض کارگزاران را در ارسال اصلاح سفارش های گروهی خرید سهام "قاسم" در پی داشته، تأکید کرد: حدود 17 روز گذشته نسخه جدید سامانه EBS جایگزین نسخه قبلی شد و در روز شنبه به دلیل آغاز ماه جدید، ساعت سرور سامانه یک ساعت جلوتر از زمان واقعی رفت و مشکلاتی را ایجاد کرد.همزمانی این موضوع با قضیه ارسال اصلاح سفارش های گروهی کارگزاران و تغییر زمان ارسال این سفارش ها باعث شد تا در دو روز پی در پی مشکلاتی را در نماد "قاسم" شاهد باشیم. در نتیجه این شائبه به وجود آمد که سامانه معاملات دستکاری شده است.

در خاتمه، احمدی پویایی این سامانه و ارتقای روزانه آن را دلیلی دانست که موجب می شود مشکلات پیش بینی نشده ای بروز کند. اما به اعتقاد وی جدا از تمام این مشکلات، قابلیت های زیادی در سامانه نامک فراهم شده و تلاش شرکت مدیریت فناوری بورس تهران بر این است تا در این سامانه دو اتفاق به صورت همزمان روی دهد که اول، برآورده شدن انتظارات ذی نفعان و دوم کاهش مشکلات احتمالی به حداقل می باشد.

گفتنی است که صحبت های برخی از معامله گران شرکت های کارگزاری حاکی از عدم دسترسی آنها به سامانه ارسال سفارشات سیستم معاملاتی در روز شنبه هفته جاری بوده که این موضوع سبب تضییع حقوق مشتریان این شرکت های کارگزاری شده است.