بورس‌نیوز، قدیمی ترین پایگاه خبری بازار سرمایه ایران

      
جمعه ۱۵ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۲:۲۷
کد خبر : ۱۴۵۱۱۱
در کشور ما مخاطبی شکل گرفته است که دیگر وقت تماشای شبکه‌های صداوسیما را ندارد. بخشی از زمانش را صرف شبکه‌های ماهواره‌ای و بخش دیگر را صرف شبکه‌های اجتماعی موبایلی می‌کند؛ اما به نظر نمی‌رسد ما طرح‌های رسانه‌ای آینده‌نگرانه مشخصی برای آشتی دادن این مخاطب داشته باشیم.

فردین علیخواه - جامعه‌شناس و استاد دانشگاه - در خبرآنلاین نوشت: در راستای تحقیقاتی که در حوزه وسایل ارتباط جمعی به ویژه شبکه‌های ماهواره‌ای دارم این روزها سعی می‌کنم وضعیت شبکه‌های ماهواره‌ای در کشورهای خاورمیانه را بشناسم. بخشی از منابعی که مطالعه می‌کنم مقالات علمی و پژوهشی مرتبط با این موضوع است و بخش دیگر یادداشت ها و نوشته هایی است که در سال های اخیر در مطبوعات کشورهای عربی منتشر شده اند.

نکته ای که در این بررسی ها برایم جالب است افزایش حساسیت و توجه فعالان فرهنگی و تحلیل گران اجتماعی کشورهای عربی نسبت به افزایش پخش سریال‌های ساخت کشور ترکیه در این کشورهاست.

در واقع در این نوشته ها نوعی نگرانی از رسوخ فرهنگ کشور ترکیه در کشورهای عربی دیده می‌شود و برخی از مفسران نیز رشد صعودی تولید سریال در ترکیه و صادر کردن آنرا به سایر کشورهای همسایه با زمینه سازی فرهنگی-ذهنی ترکیه برای تبدیل شدن به قطب یا الگوی توسعه در خاورمیانه تلقی می‌کنند، مسأله ای که برخی از نوسته ها از آن با عنوان دیپلماسی فرهنگی یاد می‌کنند. در واقع در این سریال‌ها، ترکیه به عنوان نمونه ای معرفی می شود که توانسته است سنت و مدرنیسم را با هم تلفیق کند.

در همین خصوص، مناقشه ای نظری بین مفسران در خصوص استقبال از سریال‌های کشور ترکیه وجود دارد: عده ای معتقدند که دلیل این چنین استقبالی به دلیل نزدیکی فرهنگی بین کشور مبداء یعنی ترکیه و کشورهای مقصد است. زمینه های اجتماعی بیشتر کشورهای خاورمیانه شبیه هم است و همین شباهت، توجیه گر استقبال از سریال‌هاست.

در مقابل، عده‌ای دیگر معتقدند که دلیل این استقبال نه شباهت، بلکه تفاوت‌هاست. در واقع مخاطبان این سریال‌ها در کشورهای مقصد آنچه را ندارند در این سریال‌ها جستجو می‌کنند. آنها به دنبال یافتن نداشته‌های خود در این سریال‌ها هستند.

تصمیم ندارم تا در این یادداشت کوتاه لایه‌های دیگری از موضوع را باز کنم ولی گروه دوم نتایج سیاسی از نظر خود می‌گیرند. این که اگر آزادی‌های اجتماعی در کشورهای مقصد توسعه یابد استقبال از این سریال‌های هم کاهش خواهد یافت.

آنچه مشخص است، سریال‌های کشور ترکیه در کشورهای عربی تبدیل به مباحثه عمومی شده است. آنها برای تغییر این وضعیت تلاش کرده‌اند تا برنامه‌های جذاب‌تری پخش کنند. منتها این برنامه‌های جداب عمدتاً از تولیدات هالیوودی بوده و گویی قرار بر آن است تا ترکیه الگوی این کشورها نشود!

در همین خصوص باید به نکته دیگری هم اشاره کنم؛ برخی از محققان نشان داده‌اند که بین استقبال از سریال‌های کشور ترکیه و تبدیل شدن این کشور به مقصد سفر و خرید ملک توسط اعراب رابطه مستقیمی وجود دارد. بدین معنی که قبل از کشور ترکیه، کشور امارات مقصد سفر و خرید ملک بسیاری از لایه های متمول کشورهای عربی بود. با افزایش پخش سریال‌های ترکیه ای و تبلیغ ملک و املاک در بین این سریال‌ها، به تدریج ترکیه محل سرمایه‌گذاری این طبقات شده است.

همه اینها را گفتم تا به کشور خودمان برسم. کسی نمی‌تواند کتمان کند که در سال های اخیر استقبال از سریال‌های کشور ترکیه رشد چشمگیری در بین ایرانیان داشته است. تورق نشریات زرد و نیز برخی از پیامک‌های رد و بدل شده در شبکه‌های اجتماعی نشان از چنین استقبالی دارد.

نکته آن است که به نظر می‌رسد همان اتفاقی که در کشورهای عربی رخ داده خیلی زودتر در ایران ظهور یافت. یعنی تبدیل کشور ترکیه به مقصد سفر و پیشی گرفتن این کشور از امارات متحده عربی. پرسش آن است که ما در حوزه رسانه‌های جمعی چه برنامه‌هایی برای مخاطب ایرانی داریم؟

معمولاً در نوشته‌ها و مصاحبه‌هایم گفته‌ام که در کشور ما مخاطبی شکل گرفته است که دیگر وقت تماشای شبکه‌های صداوسیما را ندارد. بخشی از زمانش را صرف شبکه‌های ماهواره‌ای و بخش دیگر را صرف شبکه‌های اجتماعی موبایلی می‌کند.

قرار است چه جذابیت‌هایی رسانه‌ای فراهم شود تا این مخاطب مجدداً با رسانه‌های داخلی آشتی کند؟ به نظر نمی‌رسد ما طرح‌های رسانه‌ای آینده‌نگرانه مشخصی داشته باشیم.

اشتراک گذاری :
نظرات کاربران
ارسال نظر
نظرات بینندگان
دارا
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
جمعه ۱۵ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۲:۴۰
سریالهاش مذخرفه، حیف وقت.
یاحق
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
جمعه ۱۵ اسفند ۱۳۹۳ - ۲۱:۳۴
بسمه تعالی
چون بیشتر موضدعات عاشقانه و فانتزی دارد و روابط دختر و پسر و غیره خیلی ساده لوحانه و عادی ارائه می‌شود...
ناشناس
ROMANIA
شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۰:۳۹
بخدا خسته شديم از فيلم هاي تكراري و بدون تنوع ... مردم به اين خاطر فيلم ها و سريال تلويزيوني تركيه را ميبينند كه نوعي حس زيبا پرستي و واقع بيني وجود دارد و آزادي در نگاه به هر برنامه اي ... كه خودشان باز متنوع تر هستند ... انسان طالب زيبايي و شادي است كه در برنامه هاي تركيه حدودا وجود دارد و مسايل اجتماعي بدون سانسور هست و كتمان نميشود ... در كشور ما با كتمان كاري و سانسور و خط قرمزها ،،، نميتواند مخاطب جلب كند .
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۹:۴۴
خلاصشو بگم
چون خییییییییلی جالبتر از فیلمای مسخره ایرانیه
ناشناس
ROMANIA
شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۹:۵۸
دلیلش فیلتر بیش از حد است همین که شما در متن از کشور های عربی به جای ایرانی به کار می برید
شهرام
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۰:۳۶
شما هم سریال های مخاطب پسند درست کنید وصادر کنید دیگر نگرانی ندارد چرا ما یاد گرفته ایم که با هجوم فرهنگی مبارزه کنیم بیایید یکبار هم مقابله کنید بهتر بسازید مطمئن باشید همه بهترین را میبینند
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۱:۱۵
دختر من جدیدا هر کاری هم داشته باشه ساعت 9.5 میشینه پای شبکه 2 که خانه سبز رو ببینه .قبلا هم مدام نق میزد که چرا اجازه نمیدی من سریالهای ترکی رو ببینم همه بچه ها می بینن .همیشه راجع بهش حرف می زنن و من حرفی ندارم که بزنم ! اگر سریال خوبی ساخته بشه هنوز تلویزیون ایران خواهان داره
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۱:۲۳
خلاصشو بگم
چون خییییییییلی جالبتر از فیلمای مسخره ایرانیه
امید
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۲:۱۹
آقا اصلا به کسی چه که ما چی دوس داریم.شما یه فکری به حال خودتون بگنین.من تو 20 سال گذشته 20 ساعت تلویزیون ایران را فکر نکنم دیدم باشم.هیچ اتفاق بدهی هم واسم نیوفتاده.این سریالهای ترکی را نمیبینم ولی کانالهای مورد علاقم وقت کردم میبینم.
شما جذابیت ایجاد کن مردم دوس داشتن میبینن این همه صغرا کبرا نداره که.
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
يکشنبه ۱۷ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۱:۱۰
بشینیم سریال های پر از دروغ و بی سر و ته تلویزیون رو ببینیم
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
دوشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۰:۰۶
دختر من جدیدا هر کاری هم داشته باشه ساعت 9.5 میشینه پای شبکه 2 که خانه سبز رو ببینه .قبلا هم مدام نق میزد که چرا اجازه نمیدی من سریالهای ترکی رو ببینم همه بچه ها می بینن .همیشه راجع بهش حرف می زنن و من حرفی ندارم که بزنم ! اگر سریال خوبی ساخته بشه هنوز تلویزیون ایران خواهان داره