باشگاه خبرنگاران گزارش می‌دهد
سناریوی "ریزگردها" همچنان بدون پایان!
ریزدگرها به دلیل اینکه از ترکیب ذرات ریز گرد و غبار با آلاینده‌های شهری به وجود می‌آید و ترکیب بسیار خطرناکی را خصوصا برای بیماران تنفسی بوجود میآورند. به همین دلیل لزوم اهتمام بیشتر برای پیشگیری و کنترل آن بسیار حائز اهمیت است.
به گزارشخبرنگار دولت باشگاه خبرنگاران، پدیده "ریزگردها" چندیست به اصلی‌ترین معضل اجتماعی-سیاسی کشور تبدیل شده است. ریزدگرها به دلیل اینکهاز ترکیب ذرات ریز گرد و غبار با آلاینده‌های شهری به وجود می‌آید و ترکیب بسیار خطرناکی را خصوصا برای بیماران تنفسی بوجود میآورند. به همین دلیل لزوم اهتمام بیشتر برای پیشگیری و کنترل آن بسیار حائز اهمیت است.
البته همواره سناریوهایی درباره کانون تشکیل ریزگردها مطرح می‌شود و تاکنون نیز با تحقیقات فراوان در این زمینه مشخص شدهمنشا بیشتر این آلودگیها از کشورهای غربی و جنوب غربی ایران و حاشیه خلیج فارس است که از نظر آماری کشور عراق بیشترین حجم غبار و ریزگردها را برای ایران داشته است.
علاوه بر ریشههای برون مرزی، خشکاندن "هورالعظیم" و عدم اختصاص بودجه برای مهار بیابانزایی نیز عواملی برای بروز ریزگردها هستند که باید منشأ آن را در داخل کشور جستجو کرد.
سابقه چندین ساله و دامنه پوشش گسترده ریزگردها در خاورمیانه نشان می‌دهد این پدیده نه تنها معضلی برای شهرهای مرزی ایران است بلکه در خارج از مرزها نیز مردم کشورهای عراق، مصر، اردن ،کویت و فلسطین اشغالی را دچار مسائل محیط زیستی کرده است و این امر ثابت میکند چنین معضلی به رقم منطقه‌ای بودن عزم همه دولتهای درگیر را میطلبد. چرا که قطعا حل این معضل در توان یک دولت نیست و باید مجموعه و ساز و کار بین‌المللی در منطقه با زمان کافی برای حل ساختاری آن بکار گرفته شود.
با ورق زدن تقویم متوجه شدیم که این پدیده در سال 91 با خیمه زدن بر شهرهای 20 استان کشور، سبب لغو پروازها در 20 فرودگاه، تعطیلی ادارات و مراکز آموزشی، مهاجرتهای گسترده و همچنین سبب افزایش بیماریهای قلبی - عروقی، تنفسی و آلرژیک شد، در ان مقطع زمانی در بسیاری از شهرهای مرزی و جنوبی زندگی عادی و روزمره دچار اختلال شد ولی اقدامی صورت نگرفت.
سیدشریف حسینی نماینده اهواز در مردادماه 1390 با انتقاد از بیتوجهی مسئولان وقت گفته بود:از سال 1380 مهمان ناخوانده‌ای در برخی از مناطق ما میزبان شده و جز مصاحبه، حرف و گزارش هیچ کاری نکرده‌ایم، یک کار خیلی بزرگ انجام داده‌ایم و آن این بود که نام گردوغبار را به ریزگرد تبدیل کردیم.وی سال 1388 را با متوسط حدود 43 روز گردوغبار به عنوان بیشترین آمار آلودگی در کشور معرفی کرده که سهم استان خوزستان در ان 102 روز آلودگی بوده است.
حسینی افزوده بود: سال 1387، مصوب شد که 200 هزار هکتار در استان خوزستان مالچ پاشی (تثبیت شنهای روان) شود. اما پس از گذشت چند سال فقط 50 هزار هکتار از زمینهای شنی مالچ پاشی شده است که این معضلی را حل نخواهد کرد.
سیزده سال از ورود این میهمان ناخوانده به شهرهای مرزی کشور گذشت و هیچ کار مفیدی علیه آن انجام نگرفت. استان خوزستان به کند خصوص شهر اهواز همچنان با ریزگردهایی که هر روز غلیظ‌تر و ماندگار تر میشوند دست و پنجه نرم میکند.
که گاه ذرات ریز معلق در فضای شهر بقدری تراکم پیدا می کنند که مردم مظلوم شهر را خانه‌نشین می کنند، میزان آلودگی شاخص 120 را هشدار می دهد که نشانگر ذرات زیر 10 میکرون در هوا است..
این معضل بار دیگر کارگروه ویژه بررسی و پایش مستمر وضعیت آلاینده‌ها را با محوریت سازمان حفاظت محیط زیست فعال کرد و قرار شد طی آن هماهنگی‌های لازم بین دستگاهی صورت گیرد. همچنین موضوع تثبیت خاک و مالچ‌پاشی 200 هزار هکتار از اراضی منطقه با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست توسط وزارت نفت نیز قرار بود دنبال شود، حتی در پی این اتفاق مجلس شورای اسلامی جلسه اضطراری با رئیس سازمان محیط زیست برگزار کرد و مشخص شد در حوزه محیط زیست ناتوانی و سهلانگاری متولیان برای مقابله با این پدیده از عوامل اصلی مقابله با این معضل بوده است.
به دنبال ناتوانی حوزه دولتی محیط‌زیست برای مواجهه علمی و کارشناسی با ریزگردها و البته پرداختن به سیاست به جای محیط‌زیست در سازمان مربوط موجب شد تعداد قابل‌توجهی از نمایندگان مجلس طرح ادغام سازمان محیط‌زیست در وزارت جهاد کشاورزی را در دستور کار قرار دهند تا از این طریق بتوانند مقامات دولتی را موظف به پاسخگویی کنند، چراکه از نظر آنها سازمان محیط‌زیست به خاطر قرار گرفتن در مجموعه معاونت‌های ریاست‌جمهوری اراده‌ای برای حل معضلات زیست‌محیطی و نیز پاسخگویی به نمایندگان مردم در مجلس ندارد.
چیزی که حائز اهمیت است اینکه اگر ریزگردها زمانی مشکل چند شهر یا نهایتا یک استان بود، اکنون به یک مشکل فراملی و منطقه‌ای تبدیل شده است، گرمایش جهانی و تغییرات اقلیم بر اثر کم‌آبی نیز این معضل زیست‌محیطی را تشدید کرده و می‌رود در صورت ادامه کم‌توجهی‌ها در آینده‌ای نه‌چندان دور به بحرانی برای خاورمیانه تبدیل می‌شود.
به نظر می‌رسد سیاستمدارانی که برای آینده کشورها تصمیم می‌گیرند، می‌توانند با اتخاذ سیاست‌های زیست محیطی که در کوتاه مدت با صرف هزینه به پایداری هوای سالم در این مناطق کمک کنند و سازمان محیط‌زیست به عنوان متولی این امر باید به اجرای قوانین بالادست اهتمام ورزد و مدیرانی در راس کار داشته باشد که نگاه تخصصی و کارشناسیشان به نگاه سیاسی و جناحی بچربد، این سازمان باید با در نظر گرفتن بیانات رهبر معظم انقلابهدف‌گذاری و برنامه‌ریزی دقیق، فنی و کارشناسی داشته باشد.
این موضوع به قدری مهم است که تصمیمات احساسی و گاها نمایشی هرگز راهکار مناسبی برای حل آن نیست، امروز باید نمایندگان و مسئولان محیط زیست کشور بدون فوت وقت و ننشستن در پای شطرنج سیاسی به مردمی بیاندیشند که نفس کشیدن برایشان سخت شده است.
گزارش از سمانه حسن خانی
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه