اعتراض سهامداران در مقابل به تاراج بردن حق تقدم های استفاده نشده "وتوکا" / چرا شرکت بورس صدای سهامداران را نمی شنود ؟ / افزایش سرمایه و تضییع حقوق سهامداران خرد معضل جدید بورس

10 آذرماه پارسال بود که نماد معاملاتی شرکت سرمایه گذاری توکا فولاد به بهانه اعلام تعدیل با اهمیت پیش بینی درآمد هر سهم سال مالی 1393 متوقف شد، اما سهامداران این مجموعه به اجبار وارد چرخه ای شدند که بنا به گواه سهامداران برایشان عایدی جز تحمل زیان هنگفت و از دست دادن بخش عمده ای از سرمایه در بر نداشته است.

به گزارش بورس نیوز، در آذرماه سال گذشته در حالی نماد برای تعدیل درآمد هر سهم بست که به دنبال آن سهامداران مجبور شدند در افزایش سرمایه 227 درصدی شرکت از محل سود انباشته و مطالبات آورده نقدی مشارکت کنند. اتفاقی که آگهی دعوت به مجمع فوق العاده تصمیم گیری پیرامون آن شش روز پس از توقف نماد روی سامانه کدال رفت. حال آنکه این اتفاق به دلیل بسته بودن نماد معاملاتی "وتوکا" مانع از آن شد که سهامدارانی که قصد حضور در این برنامه را نداشتند، بتوانند پیش از برگزاری مجمع فوق العاده سهام خود را بفروشند.

اما مشکلات سهامداران "وتوکا" به همین جا هم ختم نشد تا افزون بر اجبار آنها به حضور در برنامه افزایش سرمایه، اتفاقاتی در سهام و حق تقدم آن روی دهد که موجب اعتراض سهامداران این شرکت بورسی گردد؛ چرا که سهامداران امیدوار بودند که شاید با اعتراض و اعلام نارضایتی و شکایت خود به مراجع ذی صلاح، بتوانند حقوق به یغما رفته خود را باز یابند؛ هرچند که گویا شکایت های متعدد سهامداران این مجموعه به سازمان بورس هم در احقاق حقوق آنها نتیجه ای به همراه نداشته است.

در بیان این مشکلات بایستی نیم نگاهی به معاملات سهام و حق تقدم ناشی از افزایش سرمایه اخیر شرکت و روند قیمتی آنها بیاندازیم.

سهم در حالی به قیمت 4809 ریال در تاریخ 10 آذر ماه سال قبل جهت ارایه تعدیل سود متوقف شد که در تاریخ 24 همان ماه با اعمال افزایش سرمایه 227 درصدی، به قیمت 2002 ریال به تابلوی معاملات بازگشت و دو روز بعد حق تقدم های ناشی از افزایش سرمایه آن آماده انجام معامله شد که در نهایت این حق تقدم ها 713 ریال قیمت خورد و قیمت آن تا پایان مهلت قانونی تعیین شده برای استفاده، به زیر 300 ریال افت کرد. حال آنکه بهای تمام شده همین حق تقدم ها برای هر سهامدار رقمی نزدیک به قیمت اسمی 1000 ریال بود.

در این شرایط مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام که تا 1393.11.24 تعیین شده بود برای یک ماه دیگر تمدید شد؛ اما پس از انقضای این زمان نیز، بیش از 344 میلیون حق تقدم استفاده نشده به مدت 14 روز از تاریخ 94.03.10 برای پذیره نویسی عمومی عرضه گردید.

بدین ترتیب مشکل از آنجایی داد سهامداران "وتوکا" را درآورد که بر خلاف ماده 65 دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار مبنی بر الزام هیأت مدیره شرکت های ناشر پذیرفته شده برای اینکه حداکثر تلاش خود را برای فروش حق تقدم های استفاده نشده به بهترین قیمت انجام دهند، اما در این مدت قیمت حق تقدم این سهم با افت بیش از 47 درصدی نسبت به زمان بسته شدن آن در پایان مهلت تمدید شده، عرضه عمومی شد و بی توجهی مدیران "وتوکا" به این ماده قانونی تا جایی پیش رفت که این حق تقدم ها در روزهای پایانی، توسط شرکت و به وکالت از سهامداران حتی به قیمت 93 ریال به فروش رسید تا در این شرایط حقوق و دارایی های سهامدار خرد به قیمت هایی ناچیز و کمتر از 0.1 قیمت اسمی هر سهم به تاراج برده شود.

حال آنکه انتظار می رفت شرکت حق تقدم های استفاده نشده را به قیمتی منصفانه که با در نظر گرفتن قیمت اسمی واریزی 100 تومان تقریباً در محدوده قیمت سهام روی تابلوی معاملات است، به فروش می رساند تا اینگونه سرمایه سهامداران خرد به چوب حراج گذاشته نشده و 10 ها میلیارد تومان سود سهامداران جزء به جیب متعهد یا متعهدان خرید حق تقدم های باقیمانده سرازیر نشود.

به هر ترتیب، این عملکرد نه چندان قابل قبول در عرضه عمومی حق تقدم های خرید سهام در یک افزایش سرمایه اجباری، در حالی از سوی هیأت مدیره "وتوکا" رقم خورده که طبق تبصره همان ماده در صورتی که به تشخیص مدیر عامل بورس، این ماده توسط هیأت مدیره ناشر رعایت نشود، در جهت حمایت از حقوق سهامداران ناشر پذیرفته شده، وی می تواند نسبت به عدم تأیید تمام یا قسمتی از معاملات مذکور اقدام نماید.

حال آنکه اگر دقیق تر به این اتفاق بنگریم، این احتمال می رود که در خصوص برخی حق تقدم های استفاده نشده، این ماده قانونی با تلاش حداکثری برای فروش به نازل ترین قیمت ها اجرایی شده باشد. معاملاتی که بایستی بررسی شود چه اشخاص حقیقی یا حقوقی این تعداد حق تقدم استفاده نشده را در این قیمت ها خریده اند و آیا در جریان پذیره نویسی و عرضه عمومی، آن هم به این قیمت های نازل رانت و یا تخلف عمدی در کار بوده است؟!

بر همین اساس لازم به نظر می رسد مسئولین بازار سرمایه و در رأس آن شرکت بورس در رابطه با مواردی که احتمال نقض ماده 65 دستور العمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار وجود دارد، با متخلفان و بانیان کاهش عمدی قیمت سهام و حق تقدم های آن که بارها و بارها در فرآیند افزایش سرمایه و پذیره نویسی حق تقدم های ناشی از آن و در شرکت های مختلف پذیرفته شده در بازار سهام همچون "وتوکا" مشاهده شده است، برخوردهای قانونی لازم را اعمال کنند تا دست سوء استفاده کنندگان از سرمایه سهامداران به ویژه حقیقی ها را که صدایشان چندان بلند نیست که به گوش مسئولین برسد، کوتاه شود.