عرضه اولیه های ناکام و اصرار متولیان بازار سرمایه برای ورود سهام جدید به بورس

بر اساس گزارش بورس نیوز، بازار سرمایه از ابتدای سال 94 تا مهر ماه سال جاری در حالی پذیرای هفت شرکت تازه وارد بوده که بررسی روند قیمتی آن ها از اولین روز معاملاتی تا نیمه مهر ماه جاری از رشد اندک قیمت سهام و بعضاً معامله در قیمت های کمتر از روز عرضه اولیه حکایت دارد.

همانطور که از جدول فوق مشخص است، از میان هفت مجموعه مذکور نماد هایی همچون "سخوز" ، "هرمز" و "ثپردیس" در حال حاضر در محدوده قیمتی کمتر از ارزش روز عرضه اولیه معامله می شوند و در مدت زمان معاملات خود با رشد اندک مواجه شده اند. ما بقی نماد ها نیز روند قیمتی مناسبی را پشت سر نگذاشته اند و در میان آن ها بیشترین بازدهی قیمتی از آن بیمه کوثر بوده است.

البته این روند قیمتی با توجه به شرایط فعلی حاکم بر بازار سرمایه چندان جای تعجب ندارد چرا که متولیان بازار سرمایه در شرایطی اقدام به عرضه اولیه سهام شرکت ها در بورس کرده اند که سرمایه و رمقی برای سهامداران جهت مشارکت در فرآیند عرضه اولیه نمانده و این برنامه بر خلاف تجربه سال های گذشته، اغلب ناکام و همراه با بازدهی اندک قیمتی بوده است.

این در حالی است که مسئولان بازار سرمایه علیرغم این موضوع و این که به واسطه اینگونه عرضه اولیه ها نقدینگی جدیدی وارد بورس نمی شود و تأثیری بر افزایش ارزش معاملات و ارزش بورس ندارد، اصرار بر عرضه اولیه سهام شرکت ها دارند. بر این اساس، این سوال مطرح می شود که به راستی لزوم ورود سهام جدید به بازار سرمایه در شرایطی که حجم و ارزش معاملات بسیار اندک است و استقبالی هم از این موضوع نمی شود، چیست؟

اما نکته قابل توجه دیگری که وجود دارد این است معمولاً در سال های گذشته زمانی که خبر عرضه اولیه سهام یک شرکت در بازار سرمایه منتشر می شد از یک سو سهام شرکت های هم گروه آن با استقبال سهامداران برای خرید مواجه می شدند و از سوی دیگر سهام شرکت تازه وارد تا چند روز پس از عرضه اولیه با صف تقاضا برای خرید سهام همراه بود و ایجاد تعادل در روند معاملات آن تا مدت ها به سختی امکان پذیر بود. علاوه بر این به دلیل اشتیاق سهامداران برای مشارکت در عرضه اولیه معمولاً فشار فروش بر بازار سرمایه در روز های قبل از عرضه زیاد می شد تا سهامداران نقدینگی لازم جهت خرید سهام شرکت تازه وارد و بهره گیری از بازدهی آن را تأمین کنند که این مورد اغلب در عرضه سهام شرکت های با سرمایه بالا مشاهده می شد.

بر این اساس می توان گفت در گذشته اغلب شاهد عرضه های اولیه ای بودیم که تأثیر مثبتی بر روند قیمتی سهام شرکت های هم گروه خود و کلیت بازار سرمایه اعمال می کردند. چرا که اغلب در صورتی که سهامداران موفق به خرید سهام در روز اول معاملات آن یا روز های بعد نمی شدند به سهام شرکت های هم گروه آن که از لحاظ بنیادی مناسب بودند، روی می آوردند و جو مثبتی در کلیت معاملات گروه شکل می گرفت.

این در حالی است که متأسفانه از سال 92 به بعد که بازار سرمایه بنا به دلایلی دچار ابهامات و چالش های فراوان شد، شاهد انجام عرضه های اولیه ای بودیم که ناکام بودند و با اقبال بسیار اندک فعالان بازار سرمایه مواجه گردیدند.

بر اساس این گزارش، اگر چه شرایط فعلی بازار سرمایه به گونه ای است که نمی توان انتظار بازدهی های قابل توجه و تکرار تجربه های شیرین عرضه های اولیه هم چون سال های گذشته را داشت و به دلیل جو روانی حاکم بر بازار سرمایه و ابهامات اقتصادی موجود اعتماد سهامداران برای تزریق نقدینگی به بورس از بین رفته، اما این سوال مطرح می شود که چرا در شرایط فعلی می بایست سهام جدید به بازار وارد شود و چرا در بازار سرمایه ای که اطمینان و اعتماد وجود ندارد، برنامه عرضه اولیه به این شکل انجام می شود که سبب تشکیل خاطره تلخ در ذهن فعالان بورس و مانع از استقبال سهامداران از این عرضه ها در زمان های رونق بازار سرمایه شود.

از سوی دیگر نکته قابل تأملی که در خصوص این موضوع می توان به آن اشاره کرد این است که شاید اصلی ترین، دلایل عدم موفقیت عرضه های اولیه، قیمت گذاری گران سهام شرکت ها نسبت به ارزش ذاتی آن باشد، به طوری که با توجه به سیستم فعلی که در بازار سرمایه حاکم است، سهامدار عمده برای قیمت گذاری سهام زیر مجموعه خود به هر نرخی، مختار است و در مقابل به دلیل شرایط نا به سامان بازار سرمایه و تداوم افت قیمتی سهام شرکت ها سهامداران به کسب حداقل بازدهی دو تا سه درصدی راضی شده اند و از این رو بدون انجام تحلیل و بررسی وضعیت بنیادی سهام شرکت اقدام به خرید سهام در هر قیمتی می کنند، حال آن که فعالان بازار سرمایه بعد از روز عرضه اولیه با عدم حمایت و نا مهربانی سهامداران عمده شرکت مواجه می شوند. چرا که عمدتاً این گروه از سهامداران به دلیل فروش سهام تحت تملک خود در قیمت های بالا در روز عرضه اولیه و شناسایی سود های قابل توجهی از این محل در روز های بعدی معاملاتی دلیلی برای حمایت از سهام شرکت واگذار شده، نمی بینند.

نمونه این مورد در روند عرضه اولیه سهام شرکت هایی هم چون قاسم ایران، فولاد هرمزگان و سرمایه گذاری پردیس و نمونه آخر در روند قیمتی سهام شرکت شیر پاستوریزه پگاه فارس مشاهده شده است.

مهمترین گواه این گفته این است که اوج تشکیل فرهنگ بی اعتمادی در بازار سرمایه به حدی رسیده که این شرکت ها بعضاً بعد از یک بازدهی تصنعی بیش از 70 تا 80 درصدی امروز زیر قیمت عرضه اولیه خود قرار گرفته اند

به گونه ای که به طور مثال شرکت قاسم ایران در حالی در تاریخ 21 آبان ماه سال 93 با قیمت یک هزار تومان پا به فرا بورس گذاشت که پس از تجربه بالاترین قیمت یعنی 20633 ریالی در شانزدهمین روز معاملاتی خود ، روند قیمتی آن در مسیر نزولی آغاز شد و در پی بی توجهی سهامدار عمده نسبت به این موضوع پس از افت قابل توجه ارزش سهام، اکنون به قیمت 3189 ریالی رسیده و صف تقاضا برای فروش سهام آن تشکیل شده است. همین روند را در نماد "هرمز" شاهد بودیم.

بر این اساس شاید بهتر بود سازمان بورس قبل از هر اقدامی در مورد زمان و قیمت عرضه اولیه سهام شرکت توجه می کرد. چرا که تداوم این مورد نتیجه ای در بر خواهد داشت که دود آن مستقیم در چشمان مسئولان و سهامداران خواهد رفت و تنها افراد مصون از این اتفاق همان سهامداران عمده ای هستند که سهام شرکت های زیر مجموعه خود را با قیمتی گزاف واگذار نمودند و آن را به حال خود رها کرده اند.

جهت عضويت در كانال تلگرام #اخبار #اقتصادي #بورس_نيوز روي لينك زير كليك كنيد و گزينه JOIN را بزنيد.

https://telegram.me/boursenews_ir