معجزه افزایش سرمایه/گوش تيز سرمايه گذاران براي يك اتفاق مهم

افزایش سرمایه؛عبارتی دو کلمه ای که هر جا فعالان بازار سهام آن را می شنوند، گوش هایشان برای تعقیب خبر آن تیز می شود. فرآیندی که در پی آن شرکت با جذب منابع جدید به شکل قوی تری در بازار سرمایه ظاهر می شود و فعالیت های توسعه ای خود را پی می گیرد. اماچرا اين فرآيند برای فعالان بازار سرمایه مهم است؟

به گزارش بورس نيوز، تورم، شوک های ارزی، روند صعودی قیمت ها و نیز بالا بودن نرخ سود بانکی، مهمترین دلایلی محسوب مي شود که این روزها اقبال به افزایش سرمایه را در میان شرکت های بورسی و سرمایه گذاران افزایش داده است.

به طور کلی تصمیم به افزایش سرمایه، اقدامی مطلوب در راستای تامین منافع آتی سهامداران است؛ زیرا افزایش سرمایه بیشتر در راستای یک طرح توجیهی خاص که به بهبود وضعیت یا رشد تولید و سودآوری شرکت می انجامد، اجرا می شود. این اقدام از آنجا که افق رشد آینده را برای شرکت تصویر می کند، معمولا استقبال سرمایه‌گذاران و رشد P/E سهم را در پی دارد.

بطوریکه بررسی ها نشان می دهد که در سال های گذشته بخش قابل توجهی از شرکت های بورسی به افزایش سرمایه از محل هاي مختلف از محل سود انباشته، ‌اندوخته طرح توسعه، آورده نقدی و مطالبات سهامداران، صرف سهام و غيره روی آورده اند که در این میان سهم افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها طی ماه های اخیر بیش از سایر روش ها پيشي گرفته است. روشی که نوعی افزایش سرمایه صوری بوده و منابع مالی جدیدی را برای افزایش سودآوری و انجام طرح های توسعه ای به شرکت ها و صنایع فعال تزریق نخواهد کرد.

افزايش سرمايه از اين محل به ويژه از سوي شركت هايي مورد توجه است كه زيان ده بوده و مشمول ماده 141 قانون تجارت هستند تا از اين طريق بتوانند ساختار سرمايه خود را بهبود بخشند. در اين روش سهامداران بايد زيان گذشته شركت را به اميد كسب سود در آينده پرداخت كنند. به عبارتي، شركت هاي مشمول اين موضوع در ابتدا اقدام به افزايش سرمايه مي كنند و پس از آن با كاهش سرمايه زيان انباشته سنوات قبل خود را پوشش مي دهند. اين روش به طور كلي بد نيست، اما به شرطي كه شركت آينده خوبي را در پيش رو داشته باشد.

البته تجديد ارزيابي دارايي ها و افزايش سرمايه از اين محل براي شركت ها بسيار مورد پسند است، اما سوال اصلي اينجاست كه آيا اين روش براي سهامداران هم مطلوب است؟

براي پاسخ به اين سوال بايستي ديد آيا همه شركت هايي كه طي سنوات گذشته از اين محل افزايش سرمايه داده اند، سود و ارزش بازارشان بعد از افزايش سرمايه بيشتر شده است يا خير و يا اين اقدام توانسته موجب ايجاد تحول مطلوب در روند سودآوري آنها شود و يا تنها تسكين دهنده اي موقتي بوده است؟

البته توجه به اين نكته نيز لازم به نظر مي رسد كه ساير شركت هاي فعال در بازار سرمايه نيز در رابطه با استفاده از اين روش جهت اصلاح ساختار سرمايه توسط شركت هاي زيان ده و مشمول ماده 141 قانون تجارت بايستي بياموزند كه حتي با بدترين ساختار مالي هم مي توان سرمايه هاي بازار سرمايه را به سمت خود كشاند.

این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان و فعالان اقتصادی بهترین روش افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده های نقدی سهامداران است تا با ورود منابع جدید یا جلوگیری از خروج آنها قدرت مالی شرکت ها تقویت شود و از سوی دیگر باعث جذب نقدینگی های سرگردان که عاملی مهم در افزایش نرخ تورم است، به سوی بازار سرمایه گردد.

گرچه در این روش نیز به دلیل استفاده ناکارآمد از این منابع در طرح های غیر قابل توجیه و کم بازده و یا محل هایی غیر از طرح های توسعه ای تعریف شده، سهامداران یا بازده اندکی کسب کرده و در مواردي حتي متضرر نيز می شوند. سایر روش ها از جمله سود انباشته و اندوخته ها نیز تنها از طریق اصلاح و یا تغییر در ترکیب حقوق صاحبان صورت می گیرد؛ اما در واقعیت منبع مالی جدیدی را وارد شرکت نخواهد کرد.

این روزها اما سهامداران و سرمایه گذاران بدون توجه به مزایا و معایب اجرای افزایش سرمایه ها بیشتر به سهامی اقبال نشان می دهند که به دنبال دریافت مجوزهای مربوطه جهت افزایش سرمایه باشند و یا حداقل شایعه آن در بازار مطرح شده باشد. بگونه ای که طرح شایعه و یا اعلام رسمی برنامه افزایش سرمایه برای یک شرکت همانند معجزه ای پتانسیل رشد قابل توجهی به قیمت سهام آن می بخشد و تقاضای خریداران را نسبت به آن سهم بیش از پیش افزایش می دهد.

حال آنکه در بسیاری موارد حتی خریداران به تبعات منفی احتمالی افزایش سرمایه و احتمال کاهش سودآوری و رقیق شدن سهم توجهی ندارند. چرا که امکان دارد منابع حاصل از این محل به هر دلیلی که ناشی از برآورد های نادرست از بازدهي آتي طرح هاي توسعه اي و یا تغییر در شرایط كلي اثرگذار بر آن است، بازده لازم را نداشته باشد و در این میان سرمایه گذاران متضرر شوند.

با این حال، این روزها افزایش سرمایه ها بیش از هر اتفاق و خبر دیگری پیرامون شرکت ها، در افزایش اقبال خریداران به سهام اثر گذار شده و تمايل شركت ها براي افزايش سرمايه ثبت شده خود آنچنان رشد داشته كه از ابتدای سال جاری تاکنون مدارک و مستندات لازم جهت صدور مجوز افزایش سرمایه بیش از 117 شرکت پذیرش شده نزد سازمان بورس روی سامانه کدال رفته است. افزون بر اینکه، شرکت های زیادی نیز در سال گذشته مدارک خود را جهت دریافت مجوزهای لازم ارایه کرده بودند، اما برنامه افزایش سرمایه آنها در سال جاری به اجرا در آمده است که این موارد را نیز می توان در نظر گرفت.

با اين حال، نكته اصلي كه سهامداران بايستي به آن توجه داشته باشند اين است كه وجود افزایش سرمایه در برنامه آینده شرکت به تنهایی نمی تواند خبر مثبتی تلقی شود و آینده سودآوری برای سهامداران به همراه داشته باشد؛ بلکه سهامداران باید با بررسی تمامی جوانب و دلایل افزایش سرمایه در این خصوص نتیجه گیری کنند. این در حالی است که اغلب سهامداران بدون توجه به دلیل افزایش سرمایه این موضوع را به عنوان یک فاکتور مثبت در تحلیل خود ارزیابی می کنند.