قرار جلب به دادرسی چیست؟

شفاف: قرار جلب به دادرسی چیست؟ این سوالی است که این روزها افکار عمومی به دلیل خبر صادر شدن این قرار برای سعید مرتضوی بسیار مطرح می شود.

 

بهمن کشاورز حقوقدان و رییس سابق اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری در گفت و گو با خبرنگار شفاف در پاسخ به اینکه حکم جلب با قرار جلب به دادرسی چه تفاوتی دارد،گفت:بعد از آنکه شکایتی علیه کسی طرح شد وقتی مقام قضایی یعنی بازپرس عدله شکایت را کافی دید دستور احضار متهم را می دهد این احضار به وسیله برگه ای که نام احضاریه دارد به متهم ابلاغ می شود یا بهتر بگوییم به طرف شکایت داده می شود و به او 3 روز مهلت داده می شود که برای ادای توضیحات در محضر  بازپرسی حاضر شود.

وی افزود:در صورتیکه متهم در این مدت حاضر نشد مقام قضایی دستور جلب او را می دهد و برگه ای به نام برگ جلب صادر می کند که این برگ جلب را مامورین انتظامی به متهم ارائه می دهند و بعد او را به نزد بازپرس دلالت می کنند این عمل را جلب متهم می گویند. این برگ جلب ممکن است سیار هم باشد یعنی در محدود قضایی یک دادگستری خاص ممکن است برگه ای در دست مامورین باشد تا هرجا متهم را دیدند او را دستگیر و به محضر بازپرس هدایت کنند.

رییس سابق اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری تصریح کرد: اما بحث قرار جلب  به دادرسی اصولا ماجرای دیگری است وقتی شکایتی علیه کسی طرح شد و تحقیقات علیه او انجام شد مقام قضایی یعنی بازپرس ممکن است چند تصمیم مختلف بگیرد. یکی از تصمیمات این است که قرار منع پیگرد یا منع تعقیب متهم را صادر کند قرار دیگری در موارد خاص صادر می شود قرار موقوفی تعقیب است که این مربوط  به زمانی است که متهم فوت کرده باشد یا جرمش مشمول مرور زمان شده باشد و دیگر قابل تعقیب نباشد.

کشاورز گفت: بلاخره قرار مجرمیت که عبارت است از نظر بازپرس دایر بر مجرم بودن متهم که پس از اینکه این قرار صادر شد نزد دادستان خواهد رفت تا دادستان کیفر خواست صادر می کند و در کیفر خواست موادی را که بر عمل متهم منطبق است بیان کند و پرونده را برای رسیدگی به دادگاه بفرستد.

وی خاطرنشان کرد: در موردی که بازپرس پس از رسیدگی برای متهمی قرار منع پیگرد یا منع تعقیب صادر کرده باشد یعنی بگوید که متهم یا به دلیل کافی نبودن دلایل علیهش و یا به دلیلی جرم نبودن عملی که به آن نسبت داده شده قابل تعقیب نیست و باید رها شود شاکی و دادستان حق تجدید نظر خواهی و اعتراض به این قرار را دارند وقتی که دادستان یا شاکی از این قرار تقاضای تجدید نظر کردن و به آن اعتراض نمودند، برای رسیدگی به این اعتراض پرونده به دادگاه خواهد رفت و دادگاه موارد را بررسی می کند و چنانچه به این نتیجه رسید که متهم قابل تعقیب است و قرار بازپرس که دال بر غیر قابل تعقیب بودن متهم است صحیح نیست و منطبق با محتویات پرونده نیست قرار بازپرس را نقض می کندو قرار جلب به رسیدگی صادر می شود. 

این حقوقدان ادامه داد: جلب به رسیدگی یا جلب به دادرسی یعنی اینکه دادگاه تشخیص می دهد که این پرونده در صورتیکه دارای قرار مجرمیت و کیفر خواست باشد قابل طرح در دادگاه است برای رسیدگی در ماهیت در این حالت پرونده به بازپرسی بر می گردد و بازپرس مکلف است طبق نظر دادگاه قرار مجرمیت صادر کند و بر مبنای آن کیفر خواست صادر خواهد شد و این بار پرونده برای رسیدگی ماهیتی به دادگاه بازخواهد گشت. 

کشاورز اظهارداشت: احتیاط حکم می کند که چنین پرونده ای به دادگاهی که قرار جلب به دادرسی صادر کرده بود نرود بلکه در دادگاه دیگری رسیدگی شود ولی در عمل بر مبنای نظر دیوان عالی کشور یا کمیسیون مشورتی قوه قضاییه گفته شده است که اشکالی ندارد که همان دادگاهی که قرار جلب به دادرسی صادر کرده بود به ماهیت قضیه نیز رسیدگی کند.

وی تصریح کرد: بنابراین به طور خلاصه برگ جلب و جلب متهم  به بازپرسی و قرار جلب به دادرسی دو مقوله به کلی متفاوت است.

رییس سابق اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری در پاسخ به سوالی که به پرونده سعید مرتضوی اشاره داشت،یادآور شد:به نظر می رسد در موردی که سوال کردید پرونده به دادگاه رفته و چون برای ایشان قرار منع پیگرد صادر شده بوده دادگاه رسیدگی کرده و قرار منع پیگرد را نپذیرفته و نقض کرده و دستور یا قرار جلب به دادرسی  صادر کرده است و پرونده را برای تکمیل به دادسرا فرستاده تا پس از تکمیل برای رسیدگی ماهیتی دوباره به دادگاه باز گردانده شود.