وضعیت "جم" در سال 93
1- معرفی شرکت
1-1- تاریخچه و موضوع فعالیت
شرکت پتروشیمی جم که به اختصار JPC نامیده می شود، بعنوان یکی از بزرگترین واحدهای تولید الفین در جهان، یکی از طرح های توسعه ای شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران ( طرح الفین دهم) در سال 1378 در منطقه آزاد پتروشیمی پارس در عسلویه بودهاست که عمدتا به منظور تولید الفین ها و پلی اتیلنهایسبک خطی و سنگین تاسیس گردیده است. شرکت پتروشیمی جم دارای واحدهای تولیدی گوناگون با ویژگیهای خاص است که از آن جمله میتوان واحدهای الفین، پلی اتیلن سنگین، پلی اتیلن خطی، بوتادین، بوتن-1 را نام برد.
1-2-سرمایه و ترکیب سهامداران
آخرین سرمایه شرکت 9600 میلیارد ریال میباشد[1] و ترکیب سهامداران شرکت به شرح جدول زیر است[2].
2- فرآیند تولید، ورودی و خروجی های شرکت
2-1-فرآیند تولید
پتروشیمی جم شامل 4 واحد تولیدی اصلی الفین، HD، PE و BD در فاز 1 و پروژههای آلفا الفین، ABS، SBS در فاز2 میباشد.
محصولات تولید هر فاز و فرآیند تولید شرکت به شرح جداول و نمودار زیر است.
· 100% از مالکیت واحد اتیلن گلایکول به فرساشیمی واگذار شده است.
· 99/48% از واحد پلی پروپیلن به پتروشیمی جم و 8/50% به پتروشیم ایران واگذار شده است.
· افزایش سرمایه100 درصدی شرکت که در تاریخ 30/04/93 انجام شد و سرمایه شرکت را به 9600میلیارد ریال رساند در راستای تکمیل طرح های ABS/ Rubber بوده است و به نظر می رسد این طرح ها در سال 95 به بهره برداری آزمایشی برسند و در سود سال 96 شرکت تاثیر گذار باشند.
در واحد الفین پتروشیمی جم شامل 10 کوره میباشد که 3 کوره آن منحصرا با گاز، 4 کوره منحصرا با خوراک مایع و 3 کوره آن به صورت دوگانه ( گاز و مایع) کار میکنند.
لازم به ذکر است با افتتاح شرکت پتروشیمی کاویان بخشی از خوراک گاز جم به این مجتمع اختصاص داده شده است از این رو شرکت پتروشیمی جم با مشکل تامین خوراک گاز مواجه شده و با حدود 70% از ظرفیت خود تولید میکند. و از آنجا که فاز 12 پارس جنوبی قابلیت تفکیک متان و اتان را ندارد مشکل خوراک گازی این پتروشیمی تا به بهره برداری رسیدن فازهای 15 و 16 پارس جنوبی که تامین کننده خوراک پتروشیمی کاویان هستند ادامه خواهد داشت. البته بنا به گفته مسئولین به نظر میرسد فازهای 15 و 16 پارس جنوبی اوایل سال 94 به بهره برداری برسند.
2-2- ورودیها:
ورودی های مجتمع بر طبق بودجه سال 93 به شرح زیر می باشد:
· برش سبک، رافینت، برش پنتان، گاز مایع و آروماتیک سنگین مورد نیاز شرکت از طریق پتروشیمی برزویه ( نوری) که در مجاورت شرکت قرار دارد تامین می شود.
· ترکیبات پروپان و برش پنتان و همچنین در حدود 15% از گاز اتان مورد نیاز شرکت از طریق پتروشیمی پارس تامین میگردد.
· مابقی گاز اتان مورد نیاز شرکت از طریق فازهای پارس جنوبی تهیه می گردد و قرار داد خرید گاز اتان از پارس جنوبی در سال 1388 به مدت 25 سال امضا و مبادله شده است.
· C3+ مورد نیاز شرکت از طریق شرکت آریا ساسول تامین میگردد
· کلیه قرار دادهای سرویسهای جانبی شامل خرید بخار، آب کندانس، آب خنک کننده، هوا، نیتروژن، برق و اکسیژن نیز با پتروشیمی مبین امضا شده است.
2-3- خروجیها:
این شرکت محصولات متنوعی تولید می نماید که ظرفیت اسمی تولید این محصولات به شرح جدول زیر میباشد.
محصولات تولید شرکت به عنوان خوراک واحدهای پایین دستی (شامل کارخانههای فرش ماشینی، موکت، اکریلیک، حلالها، رنگ، روغنها، ضد یخ، صنایع نساجی و چسب) و انواع مصارف پلاستیکها ( مانند روکش کابل، تولید انواع فیلم، ظروف و لوله و..)، قطعات صنعتی نظیر پوشش لوازم صوتی و تصویری، قطعات داخل اتومبیل و .... کاربرد دارد.
3- بررسی وضعیت تولید شرکت
میزان تولید شرکت در سال 93 برابر با پیش بینی تولید سال مالی 92 در نظر گرفته شده است و تقریبا میزان تولید 70% ظرفیت اسمی شرکت می باشد لازم به ذکر است ظرفیت اسمی شرکت برمبنای فعالیت شش کوره گازی و سه کوره مایع و یک کوره Stand by تحقق مییابد این در حالی است که شرکت در حال حاضر تقریبا با 5 کوره گازی و 2 کوره مایع مشغول فعالیت است. همچنین لازم به ذکر است پتروشیمی جم در مهر ماه 92 به مدت یک ماه برای کلیه واحدها اورهال داشته است که این موضوع باعث کاهش تولید واقعی 92 نسبت به پیش بینی بوده است.
لازم به ذکر است شرکت در گزارشات تولید، مقدار تولید کالای میانی را منتشر نمی کند و فقط مقدار تولید کالایی که آن را بفروشد، منتشر می کند. (در این جدول مقدار تولید کالای میانی هم آورده شده است)
در ادامه به بررسی مقدار تولید پتروشیمی جم در هر سه ماهه می پردازیم چنانچه مشهود است تولید شرکت در سه ماهه سوم سال کاهش داشته است. همان طور که در بالا اشاره شد عمده دلیل این کاهش تولید، اورهال یک ماهه شرکت بوده است.
در شش ماهه از منظر تولید، اتیلن 49.2 درصد، پروپیلن =64درصد، بنزین پیرولیز 92 درصد، نفت کوره 33 درصد، پلی اتیلن 52 درصد بوتادین 62 درصد و بوتن وان 54 درصد پوشش داده شده است.
4- بررسی وضعیت فروش شرکت
سهم هر یک از محصولات در آمد فروش شرکت در سال 92 و پیش بینی 93 به شرح زیر است.
· چنانچه ملاحظه می شود در حدود 85 درصد از فروش شرکت مربوط به محصولات اتیلن، پروپیلن و پلی اتیلن می باشد.
· در سال 92 شرکت با مشکل در تهیه کاتالیست روبرو بوده و شرکت مجبور به تولید پلی اتیلن سنگین و گریدهای پایین تر شده که از حاشیه سود کمتری بر خوردار هستند از این رو عمده حجم فروش شرکت در سال 92 مربوط به پلی اتیلن سنگین می باشد . و بنا بر فروش واقعی شرکت در شش ماهه اول 93 به نظر می رسد در سال 93 نیز شرکت همانند 92 عمده فروشش مربوط به پلی اتیلن سنگین باشد و پلی اتیلن سبک سهم قابل توجهی نداشته باشد.
44 درصد از فروش شرکت در سال 92 صادراتی بوده است و در بودجه 93 در حدود 58 درصد از فروش شرکت صادراتی در نظر گرفته شده و در عملکرد سه ماهه 47 درصد و در عملکرد شش ماهه 45.5 درصد از فروش شرکت صادراتی بوده است که عمدتا این فروش مربوط به محصولات اتیلن و پلی اتیلن بوده است.
در ادامه به بررسی نرخ فروش محصولات شرکت می پردازیم.
از منظر مبلغ فروش اتیلن 55.6 درصد، پروپیلن 65درصد، بنزین پیرولیز 102درصد، پلی اتیلن 48درصد، بوتادین 49درصد پوشش داده شده است.
· محصولات زیان ده پروپیلن و نفت کوره از تولیدات واحد جانبی الفین ( اتیلن) بوده که با توجه به سود ناخالص بالای محصول اتیلن تولیدی، زیان این محصولات قابل توجیه میباشد.
· مبنای قیمت فروش داخلی محصولات تبادلاتی فی مابین مجتمعها بر اساس نرخ FOB خلیج فارس با کسر 5% تخفیف و منهای 5 دلار و محصولات پلیمری طبق قیمت فروش محصولات در بورس کالا و فروش محصولات صادراتی به صورت CFR بر اساس استخراج میانگین قیمت محصولات از نشریه بین المللی ICIS در محدوده زمان بارگیری و حمل و بر اساس دستور العمل فروش و مصوبات هیات مدیره تعیین می گردد.
· شرکت برای فروش صادراتی نرخ دلار را 29600 ریال در نظر گرفته و نرخ خوراک بین مجتمعی به ازای هر دلار 24530 ریال در نظر گرفته شده است.
· در سال 92 از مجموع 536089 تن فروش داخلی اتیلن، 218546 تن مربوط به اتیلن خریداری شده از پتروشیمی مروارید به منظور فروش به پتروشیمی مهر می باشد.
· بر طبق قرار داد منعقده بین پتروشیمی جم و پتروشیمی مهر ، پتروشیمی مهر خوراک اتیلن را با نرخ ارز آزاد بر خلاف سایر شرکتهای پتروشیمی خریداری می کند و به جای آن پتروشیمی جم متعهد گردیده زیان عملیاتی احتمالی این شرکت را متحمل شود.
· با توجه به عملکرد سه ماهه شرکت و فروش های شرکت در بورس کالا به نظر می رسد شرکت همانند سال گذشته عمدتا پلی اتیلن سنگین تولید کند و بفروشد.
· پلی اتیلن سنگین در بورس کالا در محدوده 44500ریال به ازای هر کیلو مورد دادو ستد قرار می گیرد این در حالی است که نرخ فروش این محصول در سه ماهه اول سال در بورس کالا به طور میانگین 40752 ریال بوده است.
· شرکت در بودجه 39 درصد از فروش اتیلن و 73 درصد از فروش پلی اتیلن را صادراتی در نظر گرفته و نرخ فروش این محصولات را به ترتیب 1300و 1400 دلار در نظر گرفته است.
5- بررسی بهای تمام شده کالای فروش رفته
در سال 1392 در حدود 66 درصد از بهای تمام شده محصولات شرکت مربوط به مواد مستقیم و 17 درصد مربوط به سربار و 15 درصد مربوط به اتیلن خریداری شده آماده برای فروش است. لازم به ذکر است شرکت خوراک مورد نیاز پتروشیمی کاویان، مروارید و آریاساسول را از مجتمع پارس جنوبی خریداری وسپس به این پتروشیمیها ارسال می کند.
در بودجه 93 بهای تمام شده کالای فروش رفته 28516میلیارد ریال در نظر گرفته شده است که 83 درصد آن مربوط به مواد مستقیم مصرفی است.
· نرخ تسعیر ارز برای تبدیل مبالغ ارزی خرید خوراک از مجتمع های پتروشیمی در بودجه93 مبلغ 24530 ریال در نظر گرفته شده است.
· نرخ خرید اتان بر طبق مصوب ستاد تدابیر ویژه 240.3 دلار در نظر گرفته شده است.
6- درآمد حاصل از سرمایه گذاری ها
126 ریال از سود هر سهم مربوط به درآمد ناشی از سرمایه گذاری های شرکت می باشد. پتروشیمی جم مالک 49 درصد از پلی پروپیلن جم و 100 درصد از شرکت جم صنعت کاران میباشد.و عمده سود مربوط به سرمایه گذاری ها (87%) از محل پلی پروپیلن جم حاصل میگردد شرکت پلی پروپیلن جم در حال حاضر با 70 تا 80 درصد از ظرفیت در حال تولید می باشد.
7- طرح در دست اجرای شرکت
طرح توسعه شرکت مربوط به تولید ABS و رابر میباشد. کل هزینه مورد نیاز این پروژه 13860 میلیارد ریال است که 4800میلیارد ریال از طریق افزایش سرمایه، 7160 میلیارد ریال از طریق تسهیلات و 1900میلیارد ریال از طریق منابع داخلی تامین مالی می شود. ظرفیت تولید این طرح سالیانه 190 هزار تن ABS و 60 هزار تن رابر میباشد که 24هزار تن از رابر تولیدی برای تولید ABS مصرف میشود . بنا بر گفته شرکت این طرح در سال 95 به بهره برداری آزمایشی میرسد و در سال 96 به سود دهی میرسد.بنا بر محاسبات شرکت در سال 96 از بابت این طرح 11530 میلیارد ریال به فروش شرکت و 418 ریال به سود هر سهم شرکت اضافه خواهد شد.
8- تحلیل حساسیت
8-1- بررسی تاثیر تغییر نرخ تسعیر ارز فروش صادراتی:
شرکت در بودجه سال 93 نرخ تسعیر ارز برای فروش صادراتی را 29600ریال در نظر گرفته است در جداول زیر تاثیر 1000ریال افزایش در نرخ تسعیر ارز و همچنین تاثیر نرخ تسعیر ارز 31000 و 32000ریالی بر سود هر سهم درسال 93 را مورد بررسی قرار می دهیم
8-2- بررسی تاثیر تغییر نرخ فروش پلی اتیلن و اتیلن بر سود هر سهم
شرکت در بودجه نرخ هر تن پلی اتیلن و اتیلن صادراتی را به ترتیب1402 و 1300 دلار و نرخ هر تن پلی اتیلن و اتیلن داخلی را به ترتیب 41700و 23320هزار ریال در نظر گرفته است. در ادامه به بررسی تاثیر 100 دلار تغییر در نرخ فروش صادراتی این محصولات و 1میلیون ریال تغییر در نرخ فروش داخلی این محصولات بر سود شرکت میپردازیم. لازم به ذکر است قیمت خوراک مایع و در نتیجه قیمت اتیلن و پلی اتیلن در سطح جهان رابطه مستقیمی با تغییرات قیمت نفت دارد از این رو کاهش قیمت نفت جهانی میتواند نرخ فروش محصولات این شرکت را کاهش دهد لازم به ذکر است براساس آمار منتشر شده توسط شرکت با فرض نرخ ارز 32000ریال برای فروش صادراتی شرکت در عملکرد شش ماهه هر تن اتیلن صادراتی را 1440 دلار و هر تن پلی اتیلن صادراتی را 1503 دلار به فروش رسانده است. با فرض ادامه روند کاهش قیمت نفت به نظر میرسد شرکت در شش ماهه دوم محصولات خود را با قیمت پایین تری نسبت به شش ماهه اول به فروش برساند.
8-3- بررسی تغییر در ظرفیت تولید شرکت
قابل ذکر است این شرکت با 70 درصد ظرفیت کار می کند و با به بهره برداری رسیدن فاز های 15 و 16 پارس جنوبی تا پایان سال 93، خوراک این شرکت تامین می شود و با 90 درصد ظرفیت کار خواهد کرد. بر این اساس و با ثابت نگه داشتن سایر فروض بر اساس وضعیت فعلی، تخمین زده می شود که سود هر سهم به ازای افزایش ظرفیت به 90 درصد ظرفیت اسمی سود هر سهم شرکت در حدود 300 ریال افزایش مییابد.
نتیجه گیری
با توجه به توضیحات داده شده به نظر می رسد شرکت بتواند برای سال 93 سودی معادل با 1870 ریال کسب کند و باتوجه به بهره برداری رسیدن فازهای 15 و 16 پارس جنوبی و در نتیجه افزایش ظرفیت تولید شرکت و افزایش ظرفیت تولید پروپیلن جم به نظر می رسد شرکت با ثابت در نظر گرفتن نرخ های فروش و خرید مواد اولیه فعلی و در نظر گرفتن نرخ تسعیر ارز 32000ریال برای سال 94 حد اقل سودی معادل با 2200ریال بسازد.
تهیه و تنظیم: بخش تحقیق و توسعه کارگزاری بورس بیمه ایران
[1] بنا بر تصمیمات مجمع عمومی فوق العاده شرکت در تاریخ 30/04/1393 سرمایه شرکت از مبلغ 4800میلیارد ریال از محل مطالبات و آورده نقدی سهامداران به 9600 میلیارد ریال افزایش یافت است و هم اکنون نیز حق تقدم جم در بازار در حال معامله است.
[2] ترکیب سهامداری با فرض شرکت کلیه سهامداران در افزایش سرمایه پتروشیمی جم اعلام شده است.