یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ
«یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ»
مولفههای مهم معنوی که در مسیر کمال انسان نقش دارند قلب و بصیرت قلبی میباشد و تاکید بسیاری در روایات ناب و قرآن کریم بر آنها شده است چرا که سرچشمه همه خیزشها و جوششهای وجود آدمی قلب است.
«یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ»
«إنی جاعل فی الارض خلیفة»، با تکیه بر این آیه انسان جانشینی برای خدا در روی زمین است لایق این است که به کرات تجلی گاه صفات و اسماء الهی باشد یکی از همان اسماء الهی «مدبّر» میباشد که توسط آن خداوند عالم به تدبیر نظام زمین و آسمان و یا روز و شب و نظام خدمت میپردازد انسان بایستی خود را خوگر به اخلاق الهی کند و او نیز تدبیر روز و شب خود نقش داشته باشد.
«یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ»
دعای تحویل سال «حَول» به معنای «سال» میباشد و همچنین «احوال» که جمع حال است به معنی طبیعت و تحول وضعیت انسان میباشد؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که خداوند دگرگون کننده و تحول بخش طبیعت مرتبط به مخلوقاتش است و این تحول لازمه زندگی و حیات موجودات در مسیر رشد و کمال میباشد. در این دعای شریف از درگاه الهی طلب میکنیم که طبیعت وجود ما تبدیل به نیکوترین و بهترین طبیعتها شود و این تحول ظاهری یا باطنی وجودمان را با تغییر و تحول طبیعت ظاهری، در مسیر بالندگی و شکوفایی همسو و هم جهت کند.