منطق حرکت مثبت شاخص بورس

مدیر سابق سرمایه گذاری های بانک گلدمن ساکز آمریکا در پاسخ به این سوال که منطق حرکت مثبت کنونی شاخص بورس چیست؟ عنوان کرد: در حرکت مثبت شکل گرفته بعد از انتخابات ریاست جمهوری نقش آفرینی دو پارامتر بسیار حائز اهمیت می باشد. اولین عامل مؤثر که در سال های گذشته نیز با آن روبه رو بودیم، نزدیکی به فصل برگزاری مجامع شرکت ها و به تبع آن رشد قیمت سهام اغلب شرکت ها به دلیل تمایل سرمایه گذاران به خرید آنها و دریافت سود نقدی می باشد.

شاهین شایان آرانی ادامه داد: اما عامل دیگری که به عنوان یک محرک اثرگذار و البته جدید در بازار سرمایه مطرح شده، دمیدن روح امید در نگاه به شرایط آینده کشور و بهبود وضعیت کسب و کار با روز کارآمدن دولت جدید است. آنچه در این بین میزان اثرگذاری پارامتر مذکور را بیش از پیش نمایان می سازد، رشد قیمت ها در بورس با وجود عدم تغییر در شرایط اقتصادی کشور است.

وی اضافه کرد: در شرایط فعلی هیچ تغییری در متغیرهای بنیادی اقتصادی، نرخ تورم و وضعیت تحریم ها رخ نداده، اما در مقابل شاهد افزایش نماگرهای اقتصادی همچون شاخص بورس هستیم. از همین رو به نظر می رسد منطق کلی حرکت مثبت بازار سرمایه در ماه های اخیر بیش از هر چیز به دو عامل مطرح شده، بر می گردد و به عبارت بهتر سهم عمده ای از صعود قیمت ها در بازار سهام بر پایه انتظارات مثبت شکل گرفته از آینده می باشد.

بورس نیوز، انتظارات مطرح شده تا چه حد نزدیک به واقعیت است؟

آنچه اکنون روند حرکت صنایع در بورس نیز آن را تأیید می کند، این است که انتظارات مثبت پیرامون صنایعی شکل گرفته که طی سال های اخیر با بروز مشکلات متعدد دچار آسیب های جدی شدند و اکنون با امید به بهبود شرایط، اقبال به سمت آنها سوق پیدا کرده، اما اینکه این انتظارات و پیش بینی ها تا چه حد به واقعیت نزدیک خواهد شد، بستگی شدیدی به مشخص شدن کابینه دولت و افرادی است که برای اجرای برنامه های آن روی کار می آیند. چه بسا در دولت قبلی نیز طرح هدفمندی یارانه ها پیش از اجرای آن طرحی خوب و کارآمد به نظر می آمد، اما در عمل به دلیل اجرای نادرست آن با شکست مواجه شد. بنابراین اعلام کابینه دولت بعدی یکی از پارامترهای بسیار مهم در تعیین روند آینده بازار سرمایه و تداوم یا عدم تداوم رشد شاخص بورس خواهد بود. چراکه در صورت عدم تحقق انتظارات شکل گرفته به طور قطع با عقب گرد قیمت ها در بورس مواجه خواهیم بود.

رقم 55 هزار واحدی شاخص بورس چه میزان با حباب قیمتی خود فاصله دارد؟

به نظر می رسد در هر زمانی شاخص P/E بازار سرمایه در کشور ما از حدود 7 تا 7.5 واحد فراتر رود می توان نگران حبابی بودن قیمت ها در آن بود.

بنابراین در حال حاضر با توجه به P/E حدود 6.5 واحدی بورس به نظر می رسد هنوز به محدوده حبابی شدن قیمت ها وارد نشدیم، اما توجه به نکته حائز اهمیت است که فاصله چندانی نیز با آن نداریم. به گونه ای که در صورت بالا رفتن بی رویه قیمت سهام شرکت ها و شاخص کل به واقع می توان نگران غیر واقعی بودن آنها بود و اینجاست که مسئولین بازار سرمایه وظیفه سنگین تری در خصوص کنترل و حفظ رشد پایدار این نماگر اقتصادی برعهده خواهند داشت.

 راه های مناسب جلوگیری از رشد بی رویه شاخص و حبابی شدن آن چیست؟

یکی از راه های کنترل مناسب رشد بی رویه قیمت ها در بازار سهام این است که شرکت های فعالی که با افزایش قیمت ها روبه رو شدند، مکلف به ارایه گزارش های میان دوره ای برای شفاف سازی وضعیت مالی خودشان باشند. چراکه در صورت عدم شفاف سازی های لازم درباره ارزش واقعی سهام شرکت ها، جو روانی مثبت ایجاد شده برای خرید سهام می تواند همچون موجی خطرناک افزایش یابد.

البته در این بین توجه به این نکته حائز اهمیت است که دستکاری صورت های مالی و غیر واقعی جلوه دادن سودآوری شرکت ها جهت کنترل روند قیمتی آنها به طور قطع امری خلاف قانون و نابه جاست.

دومین راه مناسب برای کنترل حرکت قیمت سهام اقدام قانونی مسئولین شرکت ها برای بازار گردانی مناسب سهام خود می باشد.

و در نهایت آنچه می تواند به عنوان سومین اهرم کارآمد در پیشگیری از حبابی شدن قیمت ها در بورس مطرح باشد، افزایش عمق بازار سرمایه و افزایش تعداد شرکت های پذیرفته شده در بورس یا تسهیل در اجرای افزایش سرمایه آنها است.

 آیا بازار سرمایه فعلی ما پتانسیل جذب نقدینگی کنونی موجود در جامعه را خواهد داشت؟

در حال حاضر متوسط نسبت ارزش بورس ها به تولید ناخالص در کشورهای در حال توسعه حدود 44 درصد و برای کشورهای منطقه خاورمیانه 42 درصد بوده حال آنکه این رقم در ایران و تا قبل از انتخابات اخیر حدود 18 تا 19 درصد محاسبه شده است.

در اسفند ماه سال گذشته ارزش بورس تهران حدود 180 میلیارد تومان بوده که این رقم در حال حاضر تا 270 هزار میلیارد تومان افزایش یافته اما هنوز هم فاصله حدود 20 درصدی تا رقم 370 هزار میلیارد تا 380 هزار میلیارد تومانی معقول خود دارد.

بنابراین همانطور که پیداست نسبت ارزش بورس تهران به تولید ناخالص در کشور فاصله زیادی با کشورهای منطقه دارد و این امر یعنی وجود پتانسیل های فراوان برای رشد، به شرطی که پارامترهای دیگر اقتصادی همچون نرخ تورم و سیاست های اقتصادی نیز همانند کشورهای مذکور از ثبات نسبی برخوردار باشد.