همه نگاه‌ها به ژنو خیره شده بود و تحولات هم نشان می‌داد مذاکرات به مرحله نهایی رسیده است و دو طرف تنها برای تعیین کلمات با یکدیگر به تفاهم نرسیده‌اند که البته حساسیت‌ها طبیعی بود چراکه هر کلمه و جمله در این‌گونه مذاکرات بار حقوقی زیادی دارد. اما در این سو سهامداران تالار شیشه‌ای در حالی در انتظار بازگشایی بازار در روز گذشته بودند که تا زمان به خواب رفتن در شب قبل هیچ خبری از توافق نهایی را نتوانستند از منابع خبری دریافت کنند. اما اختلاف ساعت ایران با سوییس همه معامله‌گران بورس را غافلگیر کرد چراکه زمانی که گروه 1+5 به روی فرش قرمز آمدند و یکدیگر را به خاطر توافق نهایی به آغوش کشیدند در این طرف بورس‌بازها در خواب عمیق فرو رفته بودند و خبر نداشتند که صبحانه خود را با یک تحول سیاسی بزرگ میل خواهند کرد. در همین حال روز گذشته بورس نیز با تشکیل دادن صف‌های خرید و فروش سهم‌ها غوغای بزرگی را برپا کرد به طوری که شاخص کل معاملات نیز با 1147 واحد افزایش از مرز 80 هزار واحد عبور کرد و به 80022 واحد رسید. این رویداد را باید از زوایای متفاوتی بررسی کرد. برای روشن کردن آن دیدگاه و تحلیل‌های هفت کارشناس بازار سرمایه را در ادامه می‌آوریم. لازم به توضیح است که سه گفتوگو با عبده‌تبریزی دبیرکل سابق بورس و عضو تازه شورای عالی بورس، علی صحرایی یکی از مقام‌های رسمی بورس و احسان رضاپور تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه به صورت اختصاصی با «جهان‌صنعت» صورت گرفته است.
تشکیل صف‌های سبز در تالار
بعد از توافق ایران و گروه 1+5 در مذاکرات ژنو سهام صنایع رفع تحریم شده بیش از گذشته مورد استقبال سهامداران قرار گرفت به نحوی که قبل از بازگشایی بازار معاملات در روز گذشته گمانه‌زنی‌هایی برای تشکیل صف‌های میلیونی صنایع یادشده بود. حامد ستاک در گفت وگو با ایرنا افزود: البته با توجه به روند مذاکرات در روزهای گذشته بازار سرمایه منتظر چنین اتفاقی بود و سرمایه‌گذاران خود را برای این شرایط آماده کرده بودند. وی با بیان اینکه اقتصاد ایران همانند فنر فشرده است که گشایش در بخشی از آن ابعاد مختلف رشد را در بخش‌های دیگر در پی خواهد داشت، گفت: بازارهای مالی آینده‌نگر بوده و با توجه به پیش‌بینی‌ها عمل می‌کنند. وی تصریح کرد: سرمایه‌گذاران با توجه به توافقات به عمل آمده آینده روشنی را برای اقتصاد ایران متصور هستند ولی نوع رفتار و خرید و فروش‌های آنها متفاوت است. وی گفت: سرمایه‌گذاران خرد در بازار سرمایه به سراغ سهام دارای صف‌های طولانی می‌روند اما سرمایه‌گذاران نهادی از سهام مهجور در بازار استقبال می‌کنند که در نهایت هر دو به نفع بازار سرمایه است.
احتمال شاخص 100 هزار واحدی
در حال حاضر حدود 500 هزار میلیارد تومان نقدینگی در جامعه موجود است که با توجه به ثبات نسبی به وجود آمده در بازارهای موازی با بازار سرمایه و برخورداری شرکت‌های تولیدی از ارزش جایگزینی بالا به نظر می‌رسد که بخش اعظمی از این نقدینگی به سمت بازار بورس هدایت شود. فریبرز پرنا در گفتوگو با بورس‌نیوز در ادامه اظهار داشت: ورود شاخص به کانال 100 هزار واحدی تا پایان سال جاری امری قابل انتظار است چراکه بازار سرمایه کشور قبلا بحران‌ها و مشکلات مربوطه به تحریم‌ها را حل کرده و به بلوغ رسیده است. در همین راستا نه تنها قیمت‌های فعلی بازار بورس دارای توجیه اقتصادی است بلکه به نظر می‌رسد که با ادامه‌دار شدن این روند صعودی تا پایان سال‌جاری شاخص کل نیز به کانال 100 هزار واحد دست یابد. وی در رابطه با پیش‌بینی نتایج مذاکرات بین‌المللی و آثار مثبت یا منفی آن بر بازار سرمایه عنوان کرد: در راستای برنامه سایر کشورهای طرف مذاکره جهت برقراری ثبات در بازارهای بین‌المللی و رفع بحران‌های اقتصادی به نظر می‌رسد که به زودی شاهد تحولات خوبی باشیم.
برگشتن ورق بانکی‌ها
سنگینیان، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری معین خردمندان درباره شرایط بازار می‌گوید: با بهبود شرایط سیاسی و کاهش سطح تحریم‌ها، مسلما شاهد افزایش مراودات بانکی بین کشورها و تسهیل گشایش اعتبارات اسنادی خواهیم بود که این امر تاثیر شایانی بر درآمدزایی صنعت بانکداری خواهد داشت. وی در گفتوگو با نمابورس ادامه می‌دهد: از دیگر سو می‌توان انتظار داشت که با برداشته شدن تحریم‌ها و بهبود مراودات اقتصادی بین‌المللی و در نتیجه بهبود شرایط کسب‌وکار در کشور، درآمد حاصل از کارمزد خدمات بانک‌ها نیز ارتقا یابد. وی افزود: هر مبلغی که از این ناحیه به‌دست بیاید به عنوان سود شناسایی می‌شود و از آنجا که کارمزد حاصل از خدمات بخش عمده‌ای از درآمد غیرمشاع بانک‌ها شامل می‌شود، شاهد رشد محسوس این بخش از درآمد بانکی خواهیم بود. مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری معین پیرامون اثرات تغییر نرخ ارز بر صنعت بانکداری نیز بیان کرد: در صورت کاهش نرخ ارز برخی از صنایع که به طور مستقیم صادرات‌محور هستند متضرر خواهند شد اما گروه بانکی گروهی است که کمترین آسیب را می‌بیند و می‌توان به آنها امید داشت.
امید به رشد در آینده نزدیک
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: واکنش مثبت بازار بورس به نتایج مذاکرات ژنو بیانگر امید به آینده اقتصاد و سرمایه‌گذاری در کشور است. عبدالمجید آهنگری در گفتوگو با ایرنا افزود: توافق ژنو انتظارات را در جهت مثبت تغییر می‌دهد و در سطح داخلی این فضای روانی را به جود می‌آورد که آینده اقتصاد کشور رو به ارتقاست و همچنین موجب رشد گرایش به سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی در کشور می‌شود. وی با اشاره به ظرفیت‌های خالی در اقتصاد کشور و عنوان کردن فعالیت بسیاری از صنایع ما با کمتر از ظرفیت خود یا نیروی کار فراوان و جوان در این راستا افزود: این توافق به‌تدریج زمینه استفاده مناسب و بهینه از این ظرفیت را فراهم می‌کند. وی ادامه داد: علایم اقتصادی این امیدواری در رشد سال آینده ظاهر می‌شود و انتظار نمی‌رود تا پایان سال در حوزه اقتصاد و سرمایه‌گذاری شاهد تحول عملی چندانی باشیم. این عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز اظهار داشت: با توجه به اینکه رفع تحریم‌ها علیه کشورمان مرحله به مرحله صورت می‌گیرد، شاید آثار این مرحله از توافقات به لحاظ درآمدی برای دولت خیلی موثر نباشد.
