به گزارش پایگاه خبریبورس پرس،الگوهای تاریخینشان می دهنددر فصل زمستانحجم و ارزش معاملات افزایش معنی داری را تجربه می کند. در این برهه زمانی، سرمایه گذاران با شناسایی سهام با نسبت قیمت به درآمد (P/E) پایین و درصد تقسیم سود بالا و با نیت ورود به مجامع، در چنین سهامی سرمایه گذاری می کنند. اما در کنار این رویکرد سنتی، نمی توان عوامل کلان اقتصادی و رفتارهای سیستماتیک موثر بر بازار سرمایه کشور را نادیده گرفت.
در فضای جهانی اقتصاد، بدلیل وابستگی و حساسیت شدید کشور به قیمت جهانی نفت و وزن بالای سهام پتروشیمی در بورس کشور، نوسانات قیمت نفت بسیار اثرگذار است. کاهش قیمت جهانی نفت و در نتیجه کاهش قیمت فرآورده های نفتی، در صورت عدم موفقیت در برداشتن تحریم ها و افزایش ظرفیتهای تولیدی، می تواند حاشیه سود شرکتهای پتروشیمی را کاهش دهد. از طرفی بخش قابل توجهی از ارزش بازار سرمایه کشور به روند قیمت های جهانی مواد معدنی و فلزات وابسته است. احتمال خروج از سیاستهای انبساطی اروپای بحران زده بدلیل آثار نامناسب تزریق پول در بلند مدت و احتمال افزایش نرخ پایه بهره در آمریکا و در نتیجه افزایش ریسک وام گیرندگان اقتصادی و اثرات رکودی بر اقتصاد جهانی، چشم انداز مناسبی را در بهبود قیمتهای جهانی ترسیم نمی کند.
در حوزهتصمیمات اقتصاد داخلی،مهمترین عامل اثرگذار بر بازار سرمایه، لایحه بودجه سال 94 است. بودجه انقباضی سال 93 بواسطه کنترل تورم افسار گسیخته و تاثیر پذیری مستقیم قیمت سهام از تورم، یکی از موجبات افت شاخص بورس از دی ماه سال گذشته بود. بودجه پیشنهادی دولت، نفت 72 دلاری، دلار 28،500 ریالی، افزایش 13.7 درصدی کل منابع بودجه عمومی دولت، 15.8 درصدی بودجه عمرانی و 11.17 درصدی بودجه جاری کشور است که البته بدون احتساب اثرات اجرای فازهای جدید هدفمندی یارانه هاست. بودجه 119 هزار میلیارد تومانی ای که 8 هزار میلیارد تومان بیش از سال 93 برآورد شده است.
با نگاهی به ساختار لایحه پیشنهادی می توان به امیدواری دولت در بهبود نسبی فضای کسب و کار کشور پی برد. البته تاکید مجلس به عنوان قانونگذار بودجه، بر رعایت اصول اقتصاد مقاومتی و توجه به تولیدکنندگان داخلی و حمایت از صنایع زیر بنایی و اثرات آن بر سرفصلهای بودجه 94 را نمی توان نادیده انگاشت. لذا اخبار پیرامون اجزای بودجه می تواند هر یک، بر روند قیمتگذاری سهام صنایع مختلف تاثیرگذار باشد.
عملکرد شرکت های بورسیدر 9 ماهه سال 93 در قالب گزارشات میان دوره ای نیز یکی از عوامل مهم در تصمیمات سرمایه گذاری فصل زمستان است. با توجه به بودجه احتیاطی شرکتها برای سال 93 و عملکرد واقعی 6 ماهه، با وجود رکود موجود و رشد منفی اقتصادی در نیمه نخست سال، می توان وضعیت شرکتها را بصورت نسبی مناسب ارزیابی کرد. اما نکته قابل توجه اینکه، با توجه به روند کاهشی رشد تورم و سیاستهای اقتصادی دولت، نمی توان افزایش نرخ فروشی را بصورت مصوب متصور بود لذا وجود تعدیلات با اهمیت در بودجه شرکتها برای سه ماهه پایانی سال دور از انتظار است.
در بازارهای موازی،بواسطه برخی عوامل بنیادی از جمله کاهش قیمت نفت و پیش بینی واکنشهای دولتمردان به این افت چشمگیر و افزایش احتمالی نرخ ارز بمنظور کاهش فشار ناشی از کسری بودجه و اثرات روانی آن و تمدید مذاکرات با گروه 5+1، شاهد بروز نوسان در بازار ارز بودیم. آنچه این بازار را برای سفته بازان جذاب می کند، نوسان برابری ریال و ارز است لذا عدم کنترل نوسانات نامتعارف ارزی می تواند برای اقتصاد و پله بعدی آن، بازار سرمایه، خسران به بار آورد. طلا نیز بواسطه قیمتگذاری دلاری از این قاعده مستثنی نیست.
در بازار مسکن همچنان رونقی مشاهده نمی شود و الگوهای تاریخی نیز حاکی از تحرک خاصی در این بازار برای فصل زمستان نیست. لذا تنها عامل اثرگذار که می تواند نقدینگی سرگردان جامعه را از مسیر اصلی و مولد خود که همان سرمایه گذاری در بورس است خارج کند، ایجاد نوسان در نرخ ارز است.
در پایان می توان بهجریان پولی و یا حجم پول در بازار سرمایهاشاره کرد. با توجه به اندازه کوچک بازار سرمایه در قیاس با سایر فضاهای اقتصادی (که گاه از آن با عنوان کم عمق بودن بازار سرمایه نام می برند)، تزریق پول جدید (Fresh Money) عاملی اثرگذار بر ترسیم روند بازار است. در تایید این مطلب می توان به موج نقدینگی وارد شده به بازار، پیش از مذاکران سوم آذر اشاره کرد.
تزریق نقدینگی توسط صندوق توسعه بازار و در پی آن ورود پول جدید توسط سایر بازیگران بازار، سبب تشدید گردش، افزایش حجمی و ریالی معاملات گردید و تا زمان وجود این حجم از گردش معاملاتی، شاهد بودیم که جریان پولی بدون خروج از بازار و متاسفانه در اغلب موارد بدون وجود پشتوانه تحلیلی مناسب و در ضعیفترین سطح کارایی تخصیصی، در بین صنایع مختلف به تناوب به حرکت در می آمد. هدف این جریان پولی، سرمایه گذاری نبود.
حمایت بازار توسط صندوق توسعه، کسب منافع حاصل از افزایش قیمت سهام (Capital gain) که رویکردی سفته بازی است، عدم جذابیت بازارهای موازی و دستیابی به سودهای بیشتر در بازار سرمایه از طریق تزریق پول و هدایت قیمتی سهام، اهداف اصلی این نقدینگی تازه بودند که همگی این عوامل، ریسک خروج نقدینگی و رکود گردش معاملاتی در شرایط خاص بازار را فراهم می آورند. ریسکی که به نظر هم اکنون گریبان بازار را می فشارد چراکه ارزش معاملات روزانه از تاریخ سوم آذر ماه به بعد بطور چشمگیری کاهش پیدا کرده است.
پژمان کیا/مدیر تحقیق و توسعه کارگزاری خبرگان سهام
