صدای بازار سرمایه در اتاق بازرگانی خواهیم شد/ انتظارات از عملکرد صندوق توسعه، غیر واقعی است / چرا اتاق بازرگانی صدای بازار سرمایه را نمی شنود؟

به گزارش بورس نیوز، یکی از افرادی که در این دوره به عنوان نماینده بازار سرمایه کاندید شده، علی سنگینیان مدیرعامل تأمین سرمایه امین است که در این راستا با حضور در دفتر وی به گفتگویی پرداختیم تا پیرامون انگیزه وی از کاندیداتوری در انتخابات اتاق بازرگانی و برنامه های وی آگاه شویم. چرا که توسعه بازار سرمایه به ویژه در یک دهه گذشته در سطح اقتصاد نیازمند شنیده شدن بیشتر صدای بازار سرمایه در بخش های خارج از بازار سرمایه بوده و یکی از مراجع اثر گذار و پر سابقه خارج از بازار سرمایه اتاق بازرگانی است.

بورس نیوز؛ به عنوان اولین سوال علت حضور جنابعالی به عنوان عضو ائتلاف برای فردا چیست و چه برنامه هایی برای پیوند بازار سرمایه و اتاق بازرگانی در نظر گرفته اید؟

در این دوره از انتخابات، مشارکت فعالان بازار سرمایه برای عضویت در اتاق پر رنگ شده که می توان دو عامل را برای این اقبال مطرح کرد. نخست اینکه بخش خصوصی احساس کرده دولت یازدهم به دلیل کاهش درآمدهای ارزی به این بخش توجه بیشتری نشان داده و علاقمند به تحرک بیشتر بخش خصوصی است. بنابراین، فعالان بخش خصوصی در پاسخ به تمایل دولت، مشارکت بیشتری از خود نشان داده‌اند. در وهله دوم نیز باید اشاره کرد که اتاق بازرگانی برای حمایت از فضای کسب و کار ظرفیت های خوبی دارد و طبق قوانین موجود می توان از این موقعیت برای توسعه کسب و کار به ویژه در حوزه شرکت های فعال در بازار سرمایه بهره برد. اما به دلیل فضای سنتی حاکم، و خط کشی‌های موجود، تاکنون از این ظرفیت ها استفاده نشده است.

بورس نیوز؛ تاکنون در اتاق بازرگانی بخش مربوط به فعالیت های بازرگانی پر رنگ تر از حوزه صنعت و معدن بوده و به عبارتی می توان گفت اتاق بازرگانی بیشتر تسهیل کننده واردات بوده تا صادرات. برای این معضل چه برنامه ای دارید ؟

به دلیل فرهنگ حاکم بر کسب و کار از گذشته، بخش خصوصی به دلیل سرمایه مورد نیاز کمتر و ریسک پایین‌تر بیشتر علاقمند به فعالیت در حوزه بازرگانی بوده است و دوم اینکه صنعتی شدن در کشور و به‌ویژه در بخش خصوصی سابقه طولانی ندارد. از این‌رو این اتاق در شروع به عنوان اتاق بازرگانی شناخته می‌شده و بخش‌های صنعت، معدن و کشاورزی، بعدا به اتاق اضافه شده‌اند.

بنابراین بیشتر تمرکز اتاق بر حوزه بازرگانی بوده است تا صنعت. البته باید ذکر کنم حوزه بازرگانی کشور اگرچه شرایط بهتری از صنعت و معدن دارد اما مشکلات این بخش هم اندک نیستند. علاوه بر این به مرور زمان این ایده در اتاق بازرگانی شکل گرفته که اعضای اتاق فقط خود را نماینده بخش خصوصی فعال در کسب و کارهای کوچک می دانند؛ حال آنکه اتاق نماینده بخش خصوصی است و سایز و اندازه و نوع فعالیت واحدها و بنگاه های اقتصادی در آن تعیین کننده نیست.

بنابراین انتظار می‌رود اتاق از شرکت های فعال در بازار سرمایه که عمدتا شرکت‌های بزرگ کشور و تولید کننده حدود 80 درصد از محصولات و خدمات کشور هستند نیز حمایت و پشتیبانی کند. همچنین باید به این نکته مهم توجه داشت که اگر اتاق خود را نماینده تنها 15 درصد از اقتصاد کشور بداند، حاکمیت نیز به همان اندازه در حمایت و توسعه آن تمرکز می کند و اگر این نسبت مثلا به50 درصد افزایش یابد، در ایجاد قدرت رقابتی و تقویت جایگاه اتاق بازرگانی در اقتصاد کشور نیز اثر گذار خواهد بود؛ از این رو لازم است با حضور نمایندگانی از بازار سرمایه و هلدینگ‌های بزرگ در اتاق نگرش اعضای آن اصلاح شود تا شرکت های بزرگتر نیز از فرصت استفاده از ظرفیت‌های اتاق را برای تعامل نزدیک‌تر با حاکمیت برخوردار شوند.

بورس نیوز؛ حضور نمایندگان بازار سرمایه در اتاق بازرگانی چگونه می تواند به بورس کمک کند؟

بر اساس قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار، دولت مكلف است در مراحل بررسي موضوعات مربوط به محيط كسب و كار براي اصلاح و تدوين مقررات و آيين‌نامه‌ها، نظر كتبي اتاق را دریافت کند. در حالی که در دو سه سال گذشته مصوباتی در دولت و مجلس به ضرر شرکت‌های پالایشی، پتروشیمی و معدنی تصویب شده است. اما متاسفانه شاهد هیچ صدایی از اتاق بازرگانی برای مقابله با این تصمیمات نبودیم. از طرف دیگر کمیسیون‌های مرتبط در اتاق هم ارتباط چندانی با فعالان بازار سرمایه ندارند و از نظرات آن‌ها ناآگاه هستند. حضور فعالان بازار مالی در اتاق باعث تقویت ارتباط اتاق با این بخش از اقتصاد و همچنین استفاده موثر از ظرفیت‌های اتاق خواهد شد.

بورس نیوز؛ فعالان بازار سرمایه تجربه خوبی از حضور افرادی از بدنه بازار سرمایه به عنوان نماینده مجلس شورای اسلامی ندارند و این نگرانی وجود دارد که این اتفاق در اتاق بازرگانی نیز تکرار شود . آیا جنابعالی این قول را به فعالان بازار می دهید که در اتاق بازرگانی صدای بازار سرمایه باشید و از منافع آن حمایت کنید ؟

البته فضای اتاق بازرگانی با مجلس تفاوت دارد؛ چرا که در این جایگاه دغدغه مسائل و مشکلات دیگر حوزه ها همچون مسایل، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی وجود ندارد و همه اعضای آن فعالان اقتصادی هستندکه به دنبال طرح و پیاده سازی دیدگاه های مرتبط خود با این حوزه هستند . پس اتفاق نظر بیشتری میان اعضای آن وجود دارد و تفاوت ها تنها در برنامه‌ها و دیدگاه‌های آنهاست . من به عنوان نماینده ائتلاف برای فردا اعلام می کنم که صدای بازار سرمایه در اتاق بازرگانی خواهیم بود .

باید یادآوری کنم ائتلاف برای فردا تنها ائتلافی است که برنامه های مدونی برای کمک به بازار سرمایه و بازار پول دارد. برنامه های متنوعی از جمله اصلاح فرآیند خصوصی سازی و کمک به تکمیل این فرآیند، برقراری ارتباط موثر با مقام ناظر بازار پول و سرمایه و نقش آفرینی موثر در تدوین برنامه بلندمدت اصلاح نظام مالی، همکاری نزدیک با نهادهای فعال در بازار سرمایه و پول، برای فعالیت آتی اتاق در نظر گرفته شده تا بر مبنای آن بتوان در وضع قوانین جدید و اصلاح رویه های موجود، شرایط را برای توسعه این بازارها فراهم کرد .

همچنین توسعه و تسهیل روابط بین المللی بازار سرمایه ، برنامه ریزی برای آموزش اعضاء و برگزاری جلسات مشترک برای معرفی امکانات بازار سرمایه در فرایند تأمین مالی مورد نیاز شرکت های کوچک و ارایه مشاوره جهت پذیرش آنها در بورس از برنامه های ائتلاف برای فردا است .

بورس نیوز؛ جنابعالی در حالی برای حضور در اتاق بازرگانی کاندید شده اید که انتقاداتی به مدیریت صندوق توسعه بازار سرمایه وارد بوده، از جمله اینکه اگر ساختار صندوق مذکور غلط بوده، چرا به آن ورود پیدا کردید و اگر صندوق منفعت طلب نیست ، چگونه می توان انگیزه تزریق پول را در آن ایجاد کرد. ضمن اینکه شبهاتی وجود دارد مبنی بر اینکه برخی اقدامات صندوق تحت تأثیر فشارهای وارده از سوی سازمان بورس بوده است . لطفا در رابطه با این مواد بیشتر توضیح دهید.

ماهیت و ایده اصلی راه اندازی این صندوق به سال 90 و دوران اوج بورس بر می‌گردد. هدف اولیه صندوق ورود در شرایط هیجانی و کنترل افت و خیزهای شدید اما موقتی قیمت سهام، پیش‌بینی شده بود تا در یک بازه زمانی کوتاه مدت فرصت تحلیل اطلاعات و تصمیم گیری بهتر برای سرمایه گذاران فراهم گردد . از ابتدا هم قرار نبود از صندوق به عنوان ابزاری دائمی و بلند مدت برای کنترل نوسان ها استفاده شود؛ چرا که چنین امری با ساز و کار بازار منافات دارد . همچنین پیش بینی شده بود صندوق از حمایت‌های دولت در شرایط خاص استفاده کند. در ابتدای امر این صندوق با حضور 11 سهامدار و با سرمایه 30 میلیارد تومان شکل گرفت و در مجمع موسسین، تأمین سرمایه امین به عنوان یکی از سهامداران صندوق برای سه سال به عنوان مدیر صندوق انتخاب شد و سازمان بورس در این انتخاب هیچ نقشی نداشت .

اما با تداوم شرایط رکودی بازار سرمایه و اعلام خبر تزریق منابع بانکی از قول وزیر اقتصاد، مقرر گردید که برای تثبیت بازار از همین صندوق استفاده شده و صندوق مشابهی تأسیس نگردد. هرچند منابع نقدینگی به تدریج به صندوق تزریق شد و بخش عمده مبالغی که وعده آن داده شده بود، محقق نشد و در عمل تنها 600 میلیارد تومان در طول حدود 6 ماه وارد صندوق شد .

علاوه بر این، مشکل دیگری که با شروع فعالیت صندوق مشاهده شد توقف همکاری بازیگران حقوقی بازار بود و گاه حتی خود در نقش فروشنده سهام به صندوق ظاهر شدند که در نتیجه این شرایط صندوق کارایی خود را نتوانست حفظ کند. سوم اینکه برخی سهامداران هم انتظارات غیر واقعی از صندوق داشتند. آنان توقع داشتند صندوق یک تنه روند بازار را تغییر دهد و جلوی زیان آنها را بگیرد. از این رو از طرف تامین سرمایه امین به سازمان بورس پیشنهاد شد برای افزایش کارایی صندوق، ساختار اصلی و انتظارات موجود از این صندوق تصحیح شود که در این راستا همراهی دیگر بزرگان بازار نیز برای رسیدن به نتیجه مطلوب لازم است. چرا که به تنهایی و در صورت عدم حمایت بازیگران اصلی بازار نمی توان به موفقیت لازم دست یافت.

از این رو با تمام فشارها و انتقاداتی که از عملکرد صندوق( البته نه از طرف سهامداران صندوق بلکه از سوی برخی سرمایه‌گذاران خرد بازار) وجود داشته است، به عنوان یک کارشناس از عملکرد کلی صندوق و هدفی که برای آن در نظر گرفته شده بود، یعنی کنترل عدم تعادل‌های کوتاه مدت بازار، دفاع می کنم. در بدترین حالت، این صندوق 600 میلیارد تومان پول تازه به بازار تزریق کرد و فرصت خروج برای تعداد زیادی سهامدار خرد فراهم آورد. اما اینکه انتظار داشته باشیم صندوقی با میانگین موجودی 200 میلیارد تومان بتواند همه مشکلات بازار را کنترل کند، انتظار غیر منطقی است. هرچند بایستی همزمان با فعالیت صندوق اتفاقات دیگری رخ می داد که هیچکدام محقق نشد؛ از جمله حصول نتایج مطلوب در مذاکرات ، بهبود سیاست گذاری ها در حوزه صنایع پالایشگاهی، پتروشیمی و معدنی و همکاری سهامداران حقوقی بزرگ که هیچکدام به سرانجام نرسید.

بورس نیوز؛ به عنوان آخرین سوال در شرایط فعلی بازار سرمایه که وضعیت با ثباتی را شاهد نیستیم، مهمترین اقدام جهت کمک به بهبود شرایط بازار سرمایه را در چه اقداماتی می دانید؟

برای اصلاح وضعیت فعلی بایستی شرایط اقتصادی را اصلاح کنیم، چراکه چشم انداز روشنی از وضعیت آتی سودآوری شرکت ها وجود ندارد . علاوه براین، با وجود آنکه مشکل اصلی کنونی بازار سرمایه از خارج از بازار و شرایط اقتصاد کلان بر آن تحمیل شده، بایستی در داخل بازار نیز اصلاحاتی داشته باشیم و محدودیت های موجود را مرتفع کنیم. آن وقت اگر سیاست های اقتصادی دولت نتیجه مطلوب را داشته باشد، شرکت های فعال در بازار سرمایه نیز می توانند شاهد بهبود شرایط خود باشند.