رشد طوفانی درآمد بانک های گردشگری، ملت و سامان در مقابل نرخ تورم

به گزارش بورس نیوز، صنعت بانکداری به عنوان یکی از لیدر‌های شاخص‌ساز و مهم بازار سرمایه، در مقطع اخیر همگام با رشد شاخص کل، دوره صعودی خوبی را تجربه کرد. در دوره‌ای که شاخص کل بورس با جهش ۱۱.۵ درصدی از ۲ میلیون و ۶۲۴ هزار واحد به مرز ۲ میلیون و ۹۲۶ هزار واحد رسید، شاخص گروه بانکی نیز با رشد ۹.۶ درصدی، ورود نقدینگی را به وضوح نشان داد. این شاخص از منظر تکنیکال اخیرا توانسته سقف کانال چهار ماهه خود را شکسته و بازده ۱.۷ درصدی را در این مدت به ثبت برساند. با این وجود، فاصله ۶.۸ درصدی با قله اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ حفظ شده است؛ آماری که تلویحا گویای شکاف موجود میان عملکرد قیمتی سهام و انتظارات بازدهی سهامداران در این صنعت است.

این دستاورد‌های نسبی در بازار سهام در حالی محقق شده که فضای کلان اقتصاد همچنان با چالش تورم بالا مواجه است. طبق آمار‌های منتشرشده در شهریور ماه ۱۴۰۴، شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) خانوار‌ها به عدد ۳۸۴.۶ رسیده است که حاکی از افزایش فزاینده ۴۵.۳ درصدی تورم سالانه نسبت به ماه مشابه سال قبل است. در این شرایط چالش‌برانگیز، موتور درآمدی بانک‌ها با قدرت خیره‌کننده‌ای به کار افتاده است. مجموع درآمد‌های عملیاتی ۱۴ بانک پذیرفته‌شده در بازار سرمایه، تنها در ماه شهریور به رقم ۱۳۴ هزار و ۴۸۵ میلیارد تومان رسید؛ مبلغی که نمایانگر جهش عظیم ۶۹ درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل است و رشدی بی‌سابقه را نشان می‌دهد.

مقایسه نرخ رشد درآمدی صنعت بانکداری با نرخ اسمی تورم، نویدبخش سلامت ساختاری و سودآوری واقعی در این صنعت است. با کسر تورم ۴۵.۳ درصدی از رشد ۶۹ درصدی درآمدها، مشخص می‌شود که نرخ رشد درآمد‌های عملیاتی صنعت بانکداری (با بررسی چهارده بانک فعال) حدود ۲۳.۷ درصد بالاتر از نرخ اسمی تورم قرار گرفته است. این اختلاف قابل توجه، نشان‌دهنده آن است که عملکرد بانک‌ها فراتر از یک رشد صرفا اسمی، توانسته است قدرت خرید درآمدی خود را در برابر فشار‌های تورمی حفظ کرده و حتی افزایش دهد. این عملکرد قدرتمند، چشم‌انداز مثبتی را برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال دارایی‌هایی با قابلیت پوشش‌دهی تورم و رشد واقعی هستند، ترسیم می‌کند. باید خاطر نشان کرد که دو بانک شهر و سرمایه به دلیل عدم ارائه گزارشات ماهانه، در محاسبات درآمدی چهارده بانک فعال لحاظ نشده‌اند.

رکود معاملات در چهارمین صنعت بزرگ

صنعت بانکداری در بازار سرمایه ایران، با ارزش بازار خیره‌کننده ۹۵۸ همت، جایگاه چهارمین صنعت بزرگ و شاخص‌ساز بورس را به خود اختصاص داده است. براساس آخرین بررسی ها، این بخش عظیم اقتصادی، تنها ۸۵۲ میلیارد تومان ارزش معاملات روزانه را ثبت می‌کند که همین امر نشان‌دهنده یک تضاد ساختاری مهم است. معیار کلیدی ارزیابی نقدشوندگی، یعنی نسبت ارزش به تراکنش (NVT)، در این صنعت به طور میانگین ۱۱۲۵ واحد برآورد می‌شود. این رقم در مقایسه با شاخص NVT کل بازار که در محدوده ۴۰۰ واحد قرار دارد، اختلاف فاحشی را نشان می‌دهد و نقدشوندگی سهام بانک‌های بورسی به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر از میانگین کلی مارکت می‌باشد؛ وضعیتی که نیازمند توجه ویژه سرمایه‌گذاران است.

ترکیب داخلی این صنعت، نشان‌دهنده تمرکز قابل توجه در دو نماد اصلی است. بانک ملت (با ۲۸۳.۳ همت) و پس از آن بانک پاسارگاد (با ۲۲۸.۵ همت) به عنوان غول‌های بانکی، بخش اعظم ارزش بازار این صنعت را در دست دارند و به وضوح بزرگ‌ترین بازیگران بانکی در بازار سرمایه محسوب می‌شوند. در مقابل این سنگربانان بزرگ، توزیع ارزش بازار به سمت بازیگران کوچک‌تر نیز می‌رود، جایی که بانک شهر با ۱۰۹.۵ همت، تجارت با ۶۳.۸ همت و اقتصاد نوین و صادرات هر دو با ۴۰.۵ همت، در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند. در انتهای طیف، نماد هایی، چون بانک سرمایه (با ۱.۳ همت)، موسسه اعتباری ملل و بانک رسالت، کوچک‌ترین و کم‌وزن‌ترین اعضای این صنعت به شمار می‌روند.

غوغای گردشگری در میان بانک‌ها

طی یک ماه اخیر، سهام بانک ملت ۱۴.۱ درصد، پاسارگاد ۱۰.۷ درصد، تجارت ۱۰ درصد، اقتصاد نوین ۱.۵ درصد، صادرات ۶.۶ درصد، سامان ۱۲.۱ درصد، پست بانک ۶.۴ درصد، دی ۵.۷ درصد، گردشگری ۵۱.۱ درصد، ملل ۴.۵ درصد، شهر ۶.۹ درصد، آینده ۵.۶ درصد و سرمایه ۰.۳ درصد رشد قیمت را تجربه کردند. در مقابل، سهام بانک کارآفرین ۶.۱ درصد، رسالت ۵.۲ درصد، خاورمیانه ۳.۹ درصد، سینا ۲.۶ درصد و پارسیان ۰.۶ درصد بازده منفی را به ثبت رساندند. بانک گردشگری با ۵۱.۱ درصد بازده مثبت در صدر جدول و کارآفرین با ۶.۱ درصد بازده منفی، در قعر جدول قرار می‌گیرد.

صعود دی، گردشگری و ملت؛ شکست پاسارگاد

در شهریور ماه ۱۴۰۴، بانک ملت ۴۰۱۷۶ میلیارد تومان، پاسارگاد ۱۵۸۵۸ میلیارد تومان، شهر ۸۸۸۹ میلیارد تومان، تجارت ۱۷۶۱۶ میلیارد تومان، اقتصاد نوین ۶۸۴۷ میلیارد تومان، پارسیان ۶۰۶۴ میلیارد تومان، صادرات ۱۹۵۵۵ میلیارد تومان، خاورمیانه ۲۳۵۹ میلیارد تومان، سامان ۵۶۰۹ میلیارد تومان، پست بانک ۲۲۹۴ میلیارد تومان، کارآفرین ۲۴۸۴ میلیارد تومان، سینا ۲۳۶۴ میلیارد تومان، دی ۴۰۲۱ میلیارد تومان، گردشگری ۸۱۰۳ میلیارد تومان، ملل ۱۱۳۵ میلیارد تومان و سرمایه ۱۲۸ میلیارد تومان درآمد عملیاتی را به ثبت رساندند. درآمد شهریور ماه ۱۴۰۴ بانک ملت ۱۱۲ درصد، تجارت ۴۰ درصد، اقتصاد نوین ۴۲ درصد، پارسیان ۱۰۱ درصد، صادرات ۱۰۰ درصد، خاورمیانه ۳۹ درصد، سامان ۴۷ درصد، پست بانک ۶۰ درصد، کارآفرین ۵۷ درصد، سینا ۶۰ درصد، دی ۱۴۱۲ درصد، گردشگری ۲۹۷ درصد و ملل ۲۱ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل افزایش یافته است. بانک دی، گردشگری و ملت تاپ گینر شهریور ماه صنعت به حساب می‌آیند و بانک پاسارگاد با ۹ درصد افت درآمد ضعیف‌ترین عملکرد را از خود نشان داد.

بانک گردشگری، تاپ گینر ۶ ماهه

بانک‌های گردشگری، ملت و سامان در صدر جدول بازدهی یک ماهه قیمت سهام قرار دارند که به ترتیب، ۲۶ هزار و ۸۴۶ میلیارد تومان، ۱۵۸ هزار و ۸۲۴ میلیارد تومان و ۲۹ هزار و ۳۹ میلیارد تومان درآمد عملیاتی را در ۶ ماهه نخست ۱۴۰۴ کسب کردند. در این مدت، بانک گردشگری ۱۱۲ درصد، ملت ۶۷ درصد و سامان ۴۴ درصد رشد درآمد را نسبت به دوره مشابه سال قبل تجربه کردند. در مقابل، بانک‌های کارآفرین، خاورمیانه و سینا در قعر جدول بازدهی یک ماهه قیمت سهام قرار دارند که به ترتیب، ۱۳ هزار و ۷۲ میلیارد تومان، خاورمیانه ۱۲ هزار و ۱۷۰ میلیارد تومان و سینا ۱۳ هزار و ۵۴۶ میلیارد تومان درآمد ۶ ماهه کسب کرده‌اند. بانک کارآفرین ۳۸ درصد، خاورمیانه ۳۰ درصد و سینا ۶۵ درصد رشد درآمد را نسبت به دوره مشابه سال قبل به ثبت رساندند.

هادی بهرامی_ پژوهشگر بازار سرمایه