تحول در بازار سرمایه به اراده دولت بستگی دارد یک کارشناس بازار سرمایه ریسکهای خارجی و مسایل داخلی مانند خلاء ابزاری، نوسانات جهانی و نقدشوندگی را از نقاط ضعف بازار سال 86 دانست. سید محمدعلی شهدایی ـ عضو کانون سهامداران حقیقی ـ در گفتوگو با خبرنگار بورس خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، عملکرد سال 86 بازار سرمایه را مورد توجه قرار داد و گفت: طبق آمار اعلام شده توسط شرکت بورس بازدهی بازار در یک سال گذشته حدود دو درصد و ریسک آن حدود پنج درصد بوده است که مطرح کردن این موضوع به تنهایی نشان دهنده این است که بازار سرمایه نتوانسته است وظیفه خود را به عنوان بازار سرمایه ایفا کند. وی با اشاره به نرخ تورم 5/17 درصدی ادامه داد: با این میزان نرخ تورم و بازدهی دو درصدی می توان نتیجه گرفت، افرادی که در بازار اقدام به سرمایه گذاری کردند به طور میانگین 5/15 درصد ارزش پول خود را از دست دادهاند زیرا سرمایه گذاران انتظار دارند به نسبت ریسک متحمل شده بازده مناسبی را به دست آورند. وی خاطر نشان کرد: از سوی دیگر بررسی نسبت بازده به ریسک در بازار یعنی دو به پنج نسبتی کوچکتر از یک بدست می آورد که این امر نشان دهنده این است که بازار حتی نتوانسته است با اندازه ریسکی که به سرمایهگذاران خود تحمیل کرده بازدهی مناسبی را نصیب آنها کند در نتیجه باید گفت بازار سرمایه کشور به محلی برای جذب ریسک پذیرترین افراد جامعه تبدیل شده است بنابراین افرادی که در بازار سرمایه فعالیت میکنند نمی توانند فعالیت سهامداری کرده و مجبورند در عرصه سفته بازی و سهام بازی فعالیت کنند و این انتظاری نیست که از بازار سرمایه موجود است. شهدایی به ریسکهای تحمیل شده به بازار سرمایه اشاره و عنوان کرد: حجم بالایی از ریسک های تحمیلی به بازار سرمایه ناشی از ریسک های خارجی است و بخش دیگری از آن مربوط به مسایل داخلی مانند نرخ بهره بانکی و بهره مالکانه است زیرا طرح افزایش بهره مالکانه موجب شد که بازار سرمایه در روزهای متمادی دچار بحران شود. وی ادامه داد: علاوه بر اینکه بخش دیگری از فشارهای بازار سرمایه ناشی از نوسانات جهانی فلزات معدنی بوده است دولت قصد دارد هفت هزار میلیارد تومان خصوصی سازی انجام دهد یعنی از یک طرف می خواهد سهام را به مردم بفروشد و از طرف دیگر حاضر نیست امتیاز منطقی را به خریداران سهام انتقال دهد. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در صورتی که سهام واگذار شده با پول جدیدی وارد بازار نشود باعث افت میانگین نسبت P/E به بازار خواهد شد که این امر به وضوح در بازار سرمایه امسال مشاهده شده است. شهدایی تصریح کرد: در اجرای خصوصی سازی یک امتیاز نامتناسب به خریداران منتقل می شود که در برخی مواقع این حق تا حدی زیاد است که بازار به یک بازار تک قطبی مبدل می شود. وی خلاء ابزاری در بازار را از دیگر عوامل داخلی دانست و اظهار کرد: راهاندازی ابزار جدید از مدتها پیش مطرح و تا کنون راهاندازی نشده است که این امر موجب کندی معاملات می شود ولی با راهاندازی ابراز جدید و سرعت گرفتن معاملات بازار به صورت اتوماتیک به سمت سیال بودن حرکت میکند. عضو کانون سهامداران حقیقی نقدشوندگی سهام را از دیگر مشکلات بازار سال 86 دانست و تصریح کرد: در سال 86 بازاری سیال وجود نداشت و بیشتر سهمها با صف خرید و فروش مواجه بود و در واقع کسی مالک سهم خود نبود. وی با اشاره به راهحلهای برطرف کردن مشکلات بازار سرمایه ادامه داد: در صورتی که مشکلات عمده ذکر شده در سال آینده موجود نباشد می توان گفت که برای رونق بازار سال آینده مانعی وجود ندارد که در آن زمان باید در بازار سرمایه انگیزش ایجاد کرد. شهدایی خاطر نشان کرد: در صورتی که بتوان سرمایهگذاران موجود در بازار را حفظ کرد بزرگترین اقدام مثبت برای بازار سرمایه انجام می شود علاوه بر آن خصوصی سازی منطقی و متناسب با نقدینگی بازار یکی از فعالیتهای عمده و متناسبی است که عرضه و تقاضا را به تعادل می رساند زیرا اگر تصور شود که عوامل خارجی از بین رود موضوع تعادل پولی مطرح می شود که باید متناسب با عرضه جدید نقدینگی متوازنی وارد بازار شود. وی عدم وابستگی به بازار کشور به اقتصاد جهانی را از نقاط قوت آن دانست و تصریح کرد: این امر می تواند زمینه بسیار مناسبی برای سرمایهگذاران خارجی باشد که تمایل دارند از بازارهای پر ریسک بدون بازده و بحران زده آمریکایی و اروپایی دور شده و به بازارهایی که وابسته به بحرانهای اقتصادی جهانی نیستند وارد شوند. شهدایی اظهار کرد: باید از این مزیت استفاده کرده و در سال آینده زمینه حضور سرمایهگذاران خارجی را فراهم کنیم که با این راه ماهیت واقعی بازار سرمایه شکل میگیرد. وی اضافه کرد: برای ایجاد بورس فعال در کشور باید موانع ورود سرمایهگذاران خارجی مانند مقررات و ایجاد امنیت سرمایهگذاری برطرف شود. زیرا در صورت اکتفا به سرمایهگذاران داخلی بازار سرمایه از کارآیی کافی برخوردار نبوده و انتظار داشت که سرمایه از بازار خارج شده و به کمک بازار مسکن سوق یابد. او با اشاره به پتانسیلهای موجود در بازار تاکید کرد: توانایی نهفته موجود در بازار با اراده به بلوغ می رسد در حالی که با مشاهده سهم بورس در بودجه سال 87 میتوان گفت که این اراده در کشور وجود نداشته و اعتقادی به رونق بازار سرمایه وجود ندارد. شهدایی افزود: اگر قرار است تحولی در بازار سرمایه ایجاد شود باید توسط دولت صورت گیرد زیرا زمانی که80 درصد اقتصاد کشور دولتی بوده و دولت قصد دارد سهام شرکتهای دولتی را واگذار کند باید ساز و کار آن را مدنظر قرار دهد. وی گفت: در سال آینده به دلیل انجام خصوصی سازی و ورود شرکتهای جدید شاخص بورس صعودی خواهد بود ولی برای ایجاد شاخص پایدار و بازدهی باید ابزارهای پایدار شامل ابزارهای دستورالعملی، نرم افزاری و فرهنگ سازی در نظر گرفته شود در این صورت که می توان گفت بازار سرمایه پویا است.