سرنوشت افزایش ۲ میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی چه شد؟

به گزارش بورس نیوز، نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ با هدف نمایش توانمندی‌های تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی، معرفی ظرفیت‌های صادراتی و جذب سرمایه‌گذار خارجی برگزار شد. اما به دلیل محدودیت‌های داخلی و خارجی، از جمله تحریم‌های بین‌المللی، محدودیت‌های ارزی و مشکلات بانکی، به نظر می‌رسد که این رویداد نه تنها دستاورد خاصی برای فعالان اقتصادی نداشته بلکه هزینه‌های بالایی نیز به آن‌ها تحمیل کرده است. در این میان، عده‌ای به ویژه برگزارکنندگان، سودهای کلانی به جیب زده‌اند.

ایران اکسپو ۲۰۲۵ با حضور افزون بر ۲۵۰۰ تاجر و نماینده از ۱۱۰ کشور، از جمله ۴۱ کشور آسیایی و ۲۱ کشور اروپایی، به پایان رسید. اما این سؤال پیش می‌آید که این نمایشگاه با هزینه‌های بالا چه دستاوردی داشته و آیا توانسته قراردادهای عملیاتی مفیدی به همراه داشته باشد؟ آیا برگزاری چنین نمایشگاهی در بهبود جذب سرمایه‌گذاری خارجی و صادرات کشور تأثیرگذار بوده یا تنها یک رویداد نمادین است؟

همچنین، برگزاری نمایشگاه‌های عمومی در مقایسه با نمایشگاه‌های تخصصی که مخاطبان هدفمند تری را جذب می‌کنند، کارایی کمتری دارد. بسیاری از شرکت‌ها در نمایشگاه‌های تخصصی حضور پیدا می‌کنند زیرا بازدیدکنندگان آن‌ها به حوزه کاری آن‌ها علاقه‌مند و آشنا هستند.

برخی از شرکت‌های حاضر در این نمایشگاه اعلام کرده‌اند که برای اجاره غرفه هزینه‌های بالایی پرداخت کرده‌اند که نشان می‌دهد هدف از برگزاری این رویداد صرفاً کسب درآمد برای برگزارکنندگان بوده و توسعه صادرات کشور در نظر گرفته نشده است. به نظر می‌رسد که اگر هدف واقعی حمایت از صادرات بود، باید نمایشگاهی با هزینه‌های معقول‌تر برگزار می‌شد تا همه برندهای توانمند امکان مشارکت داشته باشند.

از سویی دیگر، شرکت‌های داخلی در حوزه‌های مختلف دارای مشتریان فعالی هستند که روابط تجاری خود را بر اساس اعتماد برقرار کرده‌اند، و این سؤال مطرح است که چرا باید هزینه‌های سنگینی برای شرکت در یک نمایشگاه عمومی پرداخت کنند، در حالی که ممکن است دستاورد خاصی نداشته باشند؟

همچنین، شنیده‌ها از درخواست هزینه‌های میلیاردی از هلدینگ‌های صنعت نفت برای شرکت در این نمایشگاه حکایت دارد. با توجه به برگزاری بزرگ‌ترین رویداد نمایشگاهی نفت و گاز پس از این رویداد، باید پرسید که دلیل تأکید بر حضور شرکت‌های فعال در این نمایشگاه چه توجیهی دارد.

علاوه بر این، یکی از بانک‌ها به دلیل عدم تمایل به مشارکت در این نمایشگاه، یک کمپین رسانه‌ای علیه خود را متحمل شد. این موضوع نگرانی‌هایی را به وجود آورده که شاید شرکت‌ها تحت فشار به حضور در این نمایشگاه مجبور می‌شوند، گرچه ممکن است این نمایشگاه عمومی برای آن‌ها آورده‌ای نداشته باشد.

در نهایت، اگر این نمایشگاه واقعاً به توسعه صادرات و جذب سرمایه‌گذاری کمک می‌کند، دولت باید شرایط حضور رایگان برای شرکت‌های توانمند را فراهم کند و تسهیلات لازم را برای آن‌ها فراهم آورد. برگزاری چنین رویدادی می‌تواند شائبه‌های مربوط به عدم شفافیت مالی را برطرف کرده و نشان‌دهنده توجه دولت به مقوله صادرات باشد.

اگر ۲۶۰۰ تا ۲۷۰۰ تاجر بین‌المللی در این نمایشگاه حضور داشته‌اند، باید از نتایج آن انتظار موفقیت‌های چشمگیری در قراردادهای بین‌المللی و بهبود تراز تجاری کشور داشته باشیم. اما به رغم وعده‌های مقامات، تاکنون اسنادی دال بر تحقق این وعده‌ها ارائه نشده است و تراز تجاری کشور همچنان منفی باقی مانده است.

غیبت ایران در اکسپو ۲۰۲۵ ژاپن نیز پیام منفی به جامعه بین‌المللی ارسال کرده و در حالی که دیگر کشورها از این فرصت‌ها برای معرفی اقتصاد خود بهره می‌برند، ایران حتی نتوانسته است حضور نمادینی در این رویداد داشته باشد که این موضوع می‌تواند جایگاه کشور را در نظر فعالان اقتصادی بین‌المللی تضعیف کند.

ایران اکسپو ۲۰۲۵ اگرچه به نظر می‌رسد تلاشی برای نمایش ظرفیت‌های صادراتی باشد، اما به دلیل محدودیت‌های موجود، این رویداد نمی‌تواند به همکاری‌های بلندمدت منجر شود و در عمل با عدم شفافیت و هزینه‌های بالای مشارکت، با ابهامات زیادی مواجه است که نیاز به بررسی و شفاف‌سازی بیشتری دارد.

انتهای پیام/