خروج ۵.۵ میلیارد دلار پول از بورس، تنها در یک ماه!

به گزارش بورس نیوز، شاخص‌های بورس برای چهارمین ماه متوالی روند نزولی را تجربه می‌کنند و اخبار مربوط به فعال سازی مکانیسم ماشه به عنوان عامل اصلی این شرایط نامطلوب شناسایی شده است. پیامد‌های احتمالی تشدید تحریم‌ها، کاهش تولید، افت ارزآوری و ناترازی پولی، چشم اندازی مبهم را پیش روی اقتصاد کشور و به تبع آن بازار سرمایه قرار داده است.

حدودا چهار ماه می‌شود که شاخص‌های بورس، وضعیت مطلوبی ندارند و روند ریزشی را طی می‌کنند که دلیل اصلی آن را می‌توان اخبار سیاسی مربوط به جریان مکانیسم ماشه در نظر گرفت. طبیعتا فعال شدن مکانیسم ماشه، پیامد‌های ناخوشایندی برای اقتصاد و بازار سرمایه خواهد داشت؛ چراکه تحریم‌ها شدید‌تر و در نتیجه، تولید و ارزآوری کمتری خواهیم داشت. در واقع، کاهش تولید، تمرکز بر دارایی‌های ریسک گریز، کاهش ارزآوری، واردات محدود و ناترازی پولی در اقتصاد کشور، تنها چند اثر مخرب مکانیسم ماشه می‌باشد. اگر تولید و سودآوری شرکت‌ها کاهش پیدا کند، سنتیمنت بازار سرمایه منفی خواهد شد؛ زیرا تا به امروز که مکانیسم ماشه فعال نشده بود، حاشیه سود شرکت‌ها و قیمت سهام آن‌ها کاهش پیدا می‌کرد، اما با فعال شدن مکانیسم ماشه به نظر میرسد وضعیتی به مراتب غمناک‌تر چه از نظر روانی و چه اقتصادی خواهیم داشت.

شاخص کل بورس طی یک ماه اخیر، تنها به میزان ۲.۶ درصد افزایش یافته و از محدوده ۲ میلیون و ۴۷۵ هزار واحد به ۲ میلیون و ۵۴۳ هزار واحد رسیده است. ارزش کل بازار سرمایه ۸۴.۵ میلیارد دلار معادل ۸ هزار و ۶۹۹ همت می‌باشد که با ۲ هزار و ۲۷۰ میلیارد تومان ارزش معاملات، شاخص NVT تقریبا ۳ هزار و ۸۳۲ واحدی، نقدشوندگی بسیار کمتری نسبت به روز‌های مثبت و پرحجم خود در گذشته دارد. افت شاخص کل طی ۳۰ روز اخیر، شاید به این علت باشد که حمایت استاتیک و قوی ۲ میلیون و ۶۸۵ هزار واحد در اثر سیاست‌های اقتصادی و ریسک‌های سیاسی از دست رفت. در چهار ماهی که گذشت، شاخص کل بورس ۲۱.۸ درصد کاهش پیدا کرده و از سقف تاریخی ۳ میلیون و ۲۵۹ هزار واحد به ۲ میلیون و ۵۴۲ هزار واحد رسیده است که همین کاهش را در سهام شرکت‌های متوسط و کوچک می‌توان دو برابر در نظر گرفت!

شاخص هم وزن که یکی از استاندارد‌ترین و واقع‌بینانه‌ترین شاخص‌های سنجش عملکرد قیمت سهام شرکت‌ها به حساب می‌آید، طی ۳۰ روز اخیر به میزان ۱.۸ درصد رشد کرده است و اکنون در محدوده ۷۸۲ هزار واحد قرار دارد. این شاخص طی چهار ماه اخیر، ۲۰ درصد ریزش را تجربه کرده است که نسبت به شاخص کل، عملکرد بهتری را نشان می‌دهد، اما همچنان وضعیت سهام برخی از شرکت‌ها بسیار نامطلوب و بحرانی است! در حقیقت، سهامداران نباید پول شاخص سازی‌ها و صرفا تحرکات نمودار شاخص‌ها را معیار قرار دهند، بلکه تابلوی سهام خود را دقیق‌تر ارزیابی کنند.

طی یک ماه اخیر، حدودا ۵.۵ میلیارد دلار پول از بازار بورس خارج شد که از دو حالت خارج نیست؛ یا این میزان پول به سمت دارایی‌های ریسک گریز مانند دلار و طلا هدایت شده است و یا به صورت موجودی نقدی نگهداری می‌شود. در این مدت، صنعت بانکداری ۷۳۴ میلیارد تومان، خودرو ۲۹۲ میلیارد تومان و حمل و نقل ۱۹۰ میلیارد تومان خروج پول حقیقی را تجربه کردند نسبت به سایر صنایع، وضعیت بحرانی تری دارند. در مقابل، صندوق‌های سرمایه گذاری ۷۱۵ میلیارد تومان، صنعت فرآورده‌های نفتی ۵۳۴ میلیارد تومان و کانه‌های فلزی ۲۵۳ میلیارد تومان ورود پول حقیقی داشتند که در صدر جدول قرار گرفته‌اند.

شاخص کل بورس ۲.۶ درصد، شاخص هم وزن ۱.۸ درصد و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بورس ۳.۵ درصد رشد ماهانه را تجربه کرده‌اند؛ این در حالیست که طلا به صورت میانگین ۲۰ درصد، دلار آزاد ۹.۷ درصد، بیت کوین ۱.۶ درصد، اتریوم ۲.۹ درصد، صندوق درآمد ثابت ۲.۵ تا ۳ درصد و میانگین قیمت مسکن در تهران ۱.۱+ درصد به عنوان بازار‌های موازی و اصلی، بازده ماهانه را به ثبت رساندند. ارزش خالص دارایی ETF‌های درآمد ثابت بورس به ۴۳۱.۳ همت و صندوق‌های کالایی به ۲۵۱.۲ همت رسیده است که با توجه به خروج سنگین پول از بازار سهام به نظر میرسد بازار سهام نسبت به سایر بازار‌ها عملکرد ضعیف تری داشته است.

ارزش بازار کل شرکت‌های سرمایه گذاری بورس ۲۷۰۹ همت، صنعت پتروشیمی ۱۳۹۸ همت، فلزات ۱۲۶۴ همت، بانکداری ۷۲۸ همت، پالایشی ۶۳۱ همت، کانه‌های فلزی ۳۹۳ همت، سیمان ۲۲۸ همت، خودرو ۲۳۲ همت، دارو ۱۶۲ همت و بیمه ۱۴۱ همت برآورد می‌شود. با توجه به افزایش نرخ دلار و تحرکات دلار نیما به نظر می‌رسد نرخ فروش شرکت‌های دلاری و صادراتی نسبت به قبل، افزایش پیدا کند و این افزایش نرخ در دلار و طلا می‌تواند اندکی به نفع صنایع دلاری و به ضرر صنایع ریالی باشد. پتروپالایشی ها، فلزات اساسی و کانه‌های فلزی جزء صنایع دلاری و صادراتی هستند و صنایع بانکداری، سیمان، خودرو، دارو و بیمه در دسته بندی ریالی‌ها قرار می‌گیرند. البته سودآوری برخی از شرکت‌های ریالی مانند سیمانی‌ها در مدتی که نرخ دلار افزایش پیدا کرده، مطلوب بوده است.

هادی بهرامی_ پژوهشگر بازار سرمایه