واکنش غیرمنتظره بورس به بازگشت تحریم‌ها/ صف‌های خرید جای ریزش سنگین را گرفت
هاتف شاملو کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز با اشاره به وضعیت معاملات روز سه‌شنبه هشتم مهرماه اظهار کرد: بازار پس از سه روز صعود پرقدرت، امروز با افزایش عرضه‌ها مواجه شد. در بسیاری از نماد‌ها شاهد فشار فروش بودیم و تنها در برخی نماد‌های بزرگ، صف‌های خرید پابرجا ماند. شاملو تاکید کرد که در مجموع، صف‌های خرید به‌طور کامل عرضه شدند و همین موضوع سبب شد فضای معاملات امروز تحت تاثیر غلبه فشار فروش قرار گیرد.
فعال‌سازی مکانیزم ماشه و تاثیر آن بر فضای معاملاتی بازار
هاتف شاملو با اشاره به تحولات هفته گذشته یادآور شد: پیش‌تر نسبت به احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه هشدار داده بودیم و پیش‌بینی می‌کردیم در صورت اجرایی شدن آن، بازار دچار چالش شود. پس از معاملات منفی روز چهارشنبه و افزایش عرضه‌ها، ابهام در خصوص این مکانیزم شدت گرفت، اما نهایتاً در روز‌های پنج‌شنبه و جمعه موضوع قطعی و عملیاتی شد.
شاملو تاکید کرد: انتظار می‌رفت بازار در روز شنبه با واکنش منفی جدی همراه شود، چراکه بازگشت تحریم‌های شدید علیه کشور، هم اقتصاد و هم وضعیت شرکت‌ها را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد. با این حال، بازار برخلاف انتظار عمل کرد و واکنش فوری منفی نشان نداد، هرچند اثرات این تصمیم در بلندمدت بر فضای اقتصادی و معاملاتی کشور آشکار خواهد شد.
واکنش غیرمنتظره بازار به فعال‌سازی مکانیزم ماشه
هاتف شاملو کارشناس بازار سرمایه در رابطه با روند معاملاتی روز شنبه پس از فعال‌سازی مکانیزم ماشه اظهار کرد: در شرایطی که روز چهارشنبه پیش از آن بازار با فشار عرضه و معاملات منفی همراه شده بود، انتظار می‌رفت با خبر بازگشت تحریم‌ها، شنبه شاهد ادامه فضای منفی باشیم. اما بازار در کمال تعجب با صف‌های سنگین خرید آغاز شد.
وی افزود: این موضوع نشان می‌دهد که معاملات ویژه و دستوری در پسِ این جریان وجود داشته است. به بیان دیگر، قدرت بالای سفارش‌های خرید روی نماد‌ها (حتی نماد‌هایی که تا روز‌های قبل با بی‌توجهی معامله‌گران مواجه بودند) نشان می‌داد که سیگنالی به بازار داده شده تا به فعالان اطمینان دهد اقتصاد دچار تلاطم نخواهد شد.
شاملو ادامه داد: این روند مثبت سه روز متوالی ادامه یافت و ورود مداوم سفارش‌های پرقدرت خرید باعث شد حتی سرمایه‌گذارانی که مدتی از بازار فاصله گرفته بودند نیز دوباره بازگردند و به صف خریداران بپیوندند. به گفته او، این رفتار جمعی سبب شد صف‌ها هر روز سنگین‌تر شود، بدون آنکه توجهی به ارزش‌گذاری واقعی شرکت‌ها یا سطح بنیادین نماد‌ها صورت گیرد.
افزایش ریسک پس از فعال‌سازی مکانیزم ماشه و تغییر رفتار بازار
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به روند اخیر معاملات عنوان کرد: تمام دیدگاه‌های مطرح‌شده از سوی او برداشت شخصی است و ممکن است برخی فعالان بازار با آن موافق نباشند. به گفته شاملو، عده‌ای معتقدند با فعال شدن مکانیزم ماشه، ریسک از بازار حذف شده است، اما این تحلیل منطقی به‌نظر نمی‌رسد.
وی توضیح داد: پیش از فعال شدن مکانیزم ماشه، بازار با یک «ابهام» مواجه بود؛ اینکه آیا این مکانیزم عملیاتی خواهد شد یا خیر. اکنون که این موضوع محقق شده، ابهام برطرف شده، اما ریسک شدیدی به اقتصاد و بازار سرمایه اضافه شده است؛ بنابراین نمی‌توان ادعا کرد که ریسک کاهش یافته است.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: با وجود این شرایط، بازار در سه روز نخست هفته با صف‌های پرقدرت خرید و ارزش معاملات نسبتاً بالا (میانگین ۵ تا ۶ همت) همراه شد و ورود نقدینگی سنگینی را تجربه کرد. با این حال روز چهارم ورق برگشت و عرضه‌ها به‌شدت افزایش یافت. شاملو تأکید کرد: تنها در روز چهارم، ارزش معاملات به ۱۴.۲ همت رسید که نشان‌دهنده یک فروش بسیار سنگین و زد و خورد جدی در بازار بود؛ به‌طوری که تمام سفارش‌های خرید سنگینی که از روز‌های ابتدایی روی نماد‌ها قرار داشت، با فشار عرضه تخلیه شد.
دولت؛ بازیگر اصلی بورس ایران
شاملو در خصوص نقش پررنگ دولت در روند بازار اظهار کرد: بورس ایران را می‌توان همانند یک نماد با بازیگری واحد در نظر گرفت که نام آن بازیگر «دولت» است. به گفته او، همان‌طور که در برخی سهم‌ها بازیگر می‌تواند حتی در شرایط زیان‌دهی شرکت با حمایت از سهم روند قیمتی آن را تغییر دهد، در بورس نیز دولت چنین نقشی ایفا می‌کند.
شاملو افزود: طی سه روز گذشته، بازارگردان یا همان بازیگر اصلی بازار سرمایه اجازه نداد که ریسک ناشی از فعال‌سازی مکانیزم ماشه به «پنیک» گسترده در بازار تبدیل شود و با حمایت‌های پرحجم مانع ریزش سنگین شد. با این حال وی تأکید کرد که اگر چنین حمایتی پس از پایان جنگ و در زمان بازگشایی بازار در هفتم تیرماه صورت می‌گرفت، بخش بزرگی از فشار فروش و ریزش‌های شدید قیمتی رخ نمی‌داد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: آن زمان وعده حمایت‌های سنگینی به ارزش حدود ۱۲۰ همت داده شد، اما عملی نشد و همین موضوع باعث شد ارزش بسیاری از شرکت‌ها به زیر ارزش ذاتی خود سقوط کند و فاصله زیادی میان قیمت بازار و ارزندگی واقعی آنها ایجاد شود. به گفته شاملو، متأسفانه تنها پس از آنکه بازتاب منفی ریزش بازار سرمایه در رسانه‌ها و حتی خبرگزاری‌های خارجی بازتاب یافت، دولت به فکر نمایش شرایط باثبات و ارائه چهره مثبت از بازار افتاد و حمایت‌های جدی را آغاز کرد.
تحریم‌ها و امیدواری به دلار توافقی
هاتف شاملو، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز با اشاره به چشم‌انداز میان‌مدت بازار سرمایه گفت: اگرچه حمایت‌های سنگینی در روز‌های اخیر مانع از بروز «پنیک» در معاملات شد، اما در ادامه مسیر نمی‌توان از فشار تحریم‌ها غافل شد. به گفته او، هم در حوزه واردات مواد اولیه و هم در بخش صادرات شرکت‌ها مشکلات جدی پیش‌رو است؛ به‌گونه‌ای که هم از نظر حجم صادرات و هم از نظر نرخ فروش، شرکت‌ها ناچار به ارائه تخفیف‌های بیشتر خواهند شد و این موضوع مستقیماً در صورت‌های مالی نمایان می‌شود.
وی تنها نقطه امید را رشد نرخ ارز توافقی دانست و توضیح داد: اگر نرخ تسعیر ارز در محدوده ۸۵ تا ۹۰ هزار تومان تثبیت شود، می‌تواند بخشی از فشار ناشی از تحریم‌ها را جبران کند. شاملو افزود: شنیده‌ها حاکی از آن است که بازاری دوم برای ارز‌های تجاری شکل گرفته و برخی شرکت‌های پتروشیمی، دارویی و سیمانی توانسته‌اند بخشی از ارز صادراتی خود را در این بازار با نرخ‌های بالاتر به فروش برسانند که این روند می‌تواند پتانسیل مثبتی برای تعدادی از صنایع ایجاد کند.
امید به شفاف‌سازی نرخ توافقی دوم برای حمایت از بازار
هاتف شاملو، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز با اشاره به آثار تحریم‌ها بر بازار سرمایه تأکید کرد: تنها امید برای جبران بخشی از مشکلات ناشی از تحریم‌ها، عملیاتی شدن نرخ توافقی دوم ارز است. به گفته او، رئیس‌کل بانک مرکزی پیش‌تر اعلام کرده بود که نرخ توافقی در محدوده ۷۰ هزار تومان باقی خواهد ماند و هم‌اکنون نیز معاملات در همین سطح انجام می‌شود؛ اما گمانه‌زنی‌ها درباره ایجاد نرخ توافقی دوم همچنان ادامه دارد.
شاملو افزود: شفاف و رسمی شدن این موضوع می‌تواند به بهبود شرایط بازار سرمایه کمک کند. وی در بخش دیگری از سخنانش خاطرنشان کرد: بازار در حال حاضر به محدوده مقاومتی مهمی رسیده و عبور از آن نیازمند رخداد‌های مثبت جدی یا حمایت سنگین بازارساز است. در غیر این صورت، احتمال بازگشت چندروزه بازار به فاز عرضه و اصلاح وجود دارد.
صعود دلار و اونس جهانی به زیان بازار سرمایه
هاتف شاملو، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با بورس‌نیوز با اشاره به تنش‌های ژئوپلیتیکی اخیر میان ایران و کشور‌هایی مانند آمریکا و اسرائیل گفت: افزایش این ریسک‌ها زمینه‌ساز ادامه روند صعودی دلار شده است؛ به‌طوری‌که نرخ ارز تا محدوده ۱۱۳ هزار تومان پیشروی کرده و حتی تارگت ۱۲۰ هزار تومان نیز برای آن متصور است.
وی افزود: از سوی دیگر، اونس جهانی طلا نیز به‌دلیل همین تنش‌ها همچنان در مسیر صعودی قرار دارد و رشد آن می‌تواند به افزایش قیمت طلای داخلی بینجامد. به گفته شاملو، دلار و طلا به‌عنوان دو بازار رقیب، در شرایط کنونی جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرده‌اند که این موضوع به ضرر بازار سرمایه تمام می‌شود.
وی در ادامه به نقش بازار پول نیز اشاره کرد و اظهار داشت: بازار پول همچنان با نرخ بهره بالا در حال رقابت با بازار سرمایه است. تا زمانی که نرخ بهره کاهش پیدا نکند، نمی‌توان انتظار داشت بورس رشد‌های چشمگیری را تجربه کند.
این کارشناس بازار سرمایه در پایان ابراز امیدواری کرد که با اتخاذ تصمیمات درست، شرایط بازار‌ها به سمت تعادل و نرمال شدن پیش برود و در نهایت سرمایه‌ها به سمت بازار سرمایه هدایت شوند.
پایان مطلب