ارائه گزارش کمیسیون انرژی مجلس درباره خاموشی‌های فراگیر تابستان ۱۴۰۴
به گزارش بورس‌نیوز، به نقل از باشگاه خبرنگاران، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه، ۱۱ شهریور) در جریان بررسی گزارش کمیسیون انرژی و نظرات کمیسیون‌های عمران و کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست درباره مشکلات تأمین برق، آب شرب، آب کشاورزی و حقابه‌های زیست‌محیطی، سید اسماعیل حسینی، سخنگوی کمیسیون انرژی، گزارش این کمیسیون با عنوان «بررسی خاموشی‌های گسترده در تابستان ۱۴۰۴» را قرائت کرد.
تأمین پایدار آب و برق به‌عنوان زیربنای حیاتی توسعه، نقشی اساسی در ارتقای رفاه عمومی، استمرار فعالیت‌های اقتصادی و تضمین امنیت سرمایه‌گذاری در کشور دارد. در چهار دهه اخیر، پیشرفت‌های کمی و کیفی در شبکه‌های انتقال و توزیع آب و برق، توسعه نیروگاه‌ها و سدها، و افزایش دسترسی شهرها و روستاها به این خدمات، از دستاوردهای مهم نظام جمهوری اسلامی به شمار می‌رود.
با این حال، در سال‌های اخیر، شکاف فزاینده بین ظرفیت تولید و مصرف انرژی منجر به بروز ناترازی جدی در این بخش شده است. بروز خاموشی‌ها و قطعی‌های برق در بخش‌های مختلف و ایجاد تنش آبی در بیش از ۳۰۰ شهر کشور، تهدیدی جدی برای استمرار فعالیت بنگاه‌های اقتصادی و امنیت سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید.
این وضعیت ضرورت طرح پرسش‌های اساسی نسبت به مدیریت کلان وزارت نیرو را دوچندان کرده است. کمیسیون انرژی مجلس با برگزاری جلسات متعدد و مشترک با مقامات وزارت نیرو و کارشناسان مستقل به بررسی ابعاد این مسئله و ارزیابی پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی آن پرداخته است.
بر اساس گزارش رسمی وزارت نیرو، ناترازی توان برق در تابستان ۱۴۰۳ معادل ۱۷٬۵۵۷ مگاوات اعلام شده است. از سال ۱۴۰۳، به دلیل تشدید ناترازی، خاموشی‌ها به بخش خانگی نیز تسری یافته است. در سال جاری، قطعی‌های برق از اواسط اردیبهشت‌ماه آغاز شده است. دلایل این امر شامل افزایش میانگین دما، کاهش تولید نیروگاه‌های برق‌آبی و تأخیر در تعمیرات نیروگاه‌ها می‌باشد.
طبق اعلام وزارت نیرو، حداکثر تقاضای همزمان برق در تابستان ۱۴۰۴ بین ۸۲٬۰۰۰ تا ۸۵٬۰۰۰ مگاوات پیش‌بینی شده است، در حالی که حداکثر توان تولید در اوج مصرف تنها بین ۵۸٬۴۰۰ تا ۶۴٬۵۰۰ مگاوات برآورد می‌شود. این شکاف بیانگر ناترازی شدید در شبکه برق کشور است.
ظرفیت نامی نیروگاه‌های کشور در پایان سال ۱۴۰۳ حدود ۹۴٬۵۷۹ مگاوات بوده، اما ظرفیت عملی شبکه تنها ۸۱٬۰۸۵ مگاوات برآورد شده است. این اختلاف عمدتاً ناشی از فرسودگی تجهیزات و راندمان پایین نیروگاه‌هاست.
در حوزه انتقال و توزیع نیز وضعیت مشابهی حاکم است، با بار همزمان تابستان به ۸۰٬۰۶۴ مگاوات رسیده است. این شکاف ۱۷٬۸۱۴ مگاواتی نشان‌دهنده یک بحران زیرساختی جدی است. همچنین، حاشیه رزرو عملی شبکه به کمتر از ۲ درصد رسیده که این وضعیت می‌تواند به خاموشی‌های سراسری منجر شود.
ناترازی برق و سیاست‌های مدیریت بحران، آثار اقتصادی و اجتماعی عمیقی بر جای گذاشته است. از جمله اختلال در زنجیره تأمین مواد اولیه، کاهش تولید و صادرات، افزایش نرخ بیکاری و هزینه‌های مازاد. همچنین، تأثیر این وضعیت بر بخش درمان و آموزش، موجب نارضایتی اجتماعی و تضعیف اعتماد عمومی به مدیریت بخش انرژی شده است.
وضعیت فعلی صنعت برق ناشی از انباشت چالش‌های ساختاری و ضعف حکمرانی است. عدم تحقق تکالیف قانونی و ضعف در توسعه تجدیدپذیرها و هوشمندسازی موجب شده این وزارتخانه نتواند به درستی به نیازهای کشور پاسخ دهد.
کمیسیون انرژی مجلس با اذعان به وضعیت نامطلوب تأمین انرژی، از وزارت نیرو انتظار دارد که به اصلاح سیاست‌ها و ارائه برنامه‌های عملیاتی و آینده‌نگر بپردازد. اقدامات فوری و همزمان به منظور جبران خسارات وارده به مردم و صنایع باید در اولویت قرار گیرد تا اقتصاد ملی با کمترین آسیب مواجه گردد.
در نهایت، حل بحران ناترازی آب و برق نیازمند تحول ساختاری در حکمرانی بخش انرژی و پایبندی به تکالیف قانونی است.
انتهای پیام/