رضا زائر حیدری*
سنگ‌آهن برای صنایع فولاد ارزشی حیاتی دارد، آن‌گونه که آب برای کشاورزان. فولاد سازان این روزها با نگرانی، تصمیماتی را که در مورد سنگ‌آهن گرفته می‌شود، دنبال می‌کنند، چراکه می‌دانند هر تغییر کوچکی در این زمینه می‌تواند تاثیر بزرگی بر حال و آینده این صنعت داشته باشد.
شاید دلیل دیگر این نگرانی این باشد که برای نخستین بار طی سال‌های اخیر صنایع فولاد ایران مجبور به واردات بخشي از مواد آهن‌دار مورد نیاز واحد‌های خود شده‌اند و این موضوع برای کشوری که خود تامین‌کننده بخشی از نیاز صنایع فولاد چین به سنگ‌آهن است، طبیعی نیست.
اعداد، حقایق غیرقابل کتمان هستند و همین اعداد نشان می‌دهند که روند رشد صادرات سنگ‌آهن از ایران نگران‌کننده است. براساس آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی، صادرات سنگ‌آهن از کشور در سال 87 کمی بیش از 5 میلیون و 700 هزار تن بود، اما امسال و براساس روند فعلی به 25 میلیون تن خواهد رسید؛ یعنی تقریبا رشد 5/4 برابر تنها طی پنج سال.
اگر این روند ادامه داشته باشد طی سه سال آینده صادرات سنگ‌آهن ایران می‌تواند به عدد غیرقابل تصور 55 میلیون تن برسد. در هیچ زمان و در هیچ نقطه‌ای از جهان چنین رشد سریعی در صادرات مواد اولیه صورت نگرفته است و البته این رشد استثنایی در سکوت تحقق يافته است.
طی همین مدت ظرفیت تولید فولاد خام ایران از حدود ده میلیون تن به حدودپانزده میلیون تن افزایش یافت. افتتاح ده‌ها طرح و پروژه در نقاط مختلف کشور در مجموع پنج میلیون تن یعنی حدود 50 درصد به ظرفیت تولید فولاد ایران اضافه كرد، اما صادرات سنگ‌آهن پنج برابر شد.
واقعیت تلخ این است که بر خلاف برنامه پنج ساله توسعه و رهنمون‌هایی که ملزم به اجرای آن بودیم و هستیم و همچنین بر خلاف ساده‌ترین قوانین اقتصادی، طی پنج سال گذشته به‌طور خواسته یا نا‌خواسته دستگاه‌های اجرایی کشور به سمت افزایش ظرفیت تولید فولاد حرکت نکرده‌اند یا در این حرکت موفق نبوده‌اند، بلکه افزایش روزبه‌روز و ساعت به ساعت صادرات سنگ‌آهن دنبال شد كه این موضوع بسیار نگران‌کننده است.
آیا این روند خطرناک ادامه خواهد داشت؟ ذخاير سنگ‌آهن ایران نامحدود نیست و با رسیدن به لایه‌های پايین‌تر، هزینه استخراج و فرآوری افزایش خواهد یافت. سنگ‌آهنی که امروز به بنادر چین صادر می‌شود نیاز امروز یا فردای صنایع فولاد ایران است. به نظر می‌رسد وزارت صنعت، معدن و تجارت که در شرایط فعلی در هر دو سوی این معادله قرار دارد بايد راهی برای حل این مشکل پیدا کند، یک راه‌حل سریع و امکان‌پذیر.
* کارشناس بازار فولاد
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه
نظرسنجی
نظر شما درباره نحوه واگذاری سهام دو تیم استقلال و پرسپولیس چیست؟