با گذشت بیش از 7 سال از شروع داستان واگذاری سهام عدالت، همچنان ابهاماتی در نحوه آزادسازی این سهام باقی مانده و هر چند در زمان اجرای مراحل اولیه این طرح متولیان مدعی شدند با اجرای آن درصدد حمایت از اقشار کم‌بضاعت جامعه هستند، اما هنوز عدالتي در اين شكل حمايت ايجاد نشده است.
به واسطه این ماجرا ۴۰ میلیون ایرانی در جرگه سهامداران بورسی قرارگرفتند و کام آنها 7 سال در انتظار چشیدن طعم شیرین سود تلخ شد، اما با وعده‌های مسوولان این انتظار هر ساله تمدید و به سال دیگر واگذار شد، حال باز سخن از آزادسازی سهام عدالت است؛ سازمان بورس به عنوان یکی از طرفین این ماجرا معتقد است تمامی ساز‌و‌کارهای لازم را در این زمینه فراهم آورده و حتی کارگروهی برای بررسی روش‌های آزادسازی تشکیل داده تا هرچه سریع‌تر این سهام قابل معامله شود، به عقیده رییس سازمان بورس، تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری مناسب‌ترین راهکار برای خرید و فروش سهام عدالت خواهد بود. از طرف دیگر سازمان خصوصی‌سازی نیز معتقد است بر اساس تخمين‌ها، آزاد شدن صددرصد سهام عدالت مشمولين به طور ميانگين 15 سال به طول مي‌انجامد، اما با اين حال، چون در قانون بودجه سال جاري دولت مكلف شده متناسب با مقدار اقساط تسويه شده مشمولين طرح از محل سود، سهام عدالت آزاد كند؛ تا اواسط سال آينده و با احتساب 50 درصد تخفيف اعمال شده براي خانواده‌هاي تحت پوشش بهزيستي و كميته امداد، حدود 15 درصد سهام عدالت در وجه شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني آزاد شده و در اختيار مردم قرار مي‌گيرد.
در این میان، یکی از نمایندگان مجلس نیز عنوان کرده که مجلس آمادگی دریافت نظرات و پیشنهادات برای آزادسازی سهام مزبور است و با توجه به شرایط مناسب فعلی بازار سرمایه و ظرفیت رشد بازار‌های بورس کشور، به نظر می‌رسد که ورود این سهام به بازار سرمایه علاوه بر کمک به توسعه بازار سرمایه با وصول مطالبات دولت، امکان کاهش کسری بودجه و کمک به طرح‌های عمرانی کشور را فراهم کند.
حال باید دید آیا بحث‌های کنونی به نتیجه می رسد و شاید دولت «تدبیر و امید» برای «عدالت» نیز راهکاری داشته باشد تا سرانجام بزرگ‌ترین سهامداران کشور لذت سود عدالت را تجربه کنند!
مانعي براي آزادسازي وجود ندارد
معاون نظارت بر نهادهاي مالي سازمان بورس در گفت‌وگو با خبرنگار ما معتقد است محدوديت خاصي در مسير آزادسازي سهام عدالت وجود ندارد و هر زماني كه شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني در بازار سرمايه پذيرفته شده و از طرفي ديگر مالكيت سهام آن تعداد شركت‌هايي كه بدهي‌هاي خود را پرداخت كرده‌اند مشخص شود، معامله سهام عدالت آغاز خواهد شد.
دكتر علي سعيدي در اين زمينه گفت: براي آزادسازي سهام عدالت بايد شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني وارد فرابورس شوند كه در حال حاضر مقدمات آن انجام شده است.
سعيدي ادامه داد: همچنين بايد جمع دارندگان سهام عدالت مشخص شود و ديگر برگه سهام جديدي صادر نشود و از سوي ديگر برخي شركت‌هاي غيربورسي كه در سبد واگذاري سهام عدالت قرار گرفته‌اند نيز تعيين تكليف شده و درخواست ورود و ثبت آنها در بازار سرمايه درج شود تا به اين ترتيب جزئيات كلي و محاسبات كلي بر سبد سهام عدالت و دارندگان سهام صورت گيرد تا بتوان راه‌حل بعدي اين آزادسازي از كانال بازار سرمايه پيگيري شود.
وي خاطرنشان كرد: در حال حاضر بخش عمده‌اي از افراد جامعه در فهرست دارندگان سهام عدالت قرار گرفته‌اند و شايد برخي گروه‌ها و افراد از اين ليست جا مانده باشند كه بايد تا مهلت اعلام شده توسط سازمان خصوصي‌سازي نسبت به ثبت مشخصات خود اقدام مي‌كردند.
بنا به گفته دكتر سعيدي آزادسازي سهام عدالت منوط به بسته شدن ورودي سهام و مشخص شدن تعداد قطعي سهامداران است.
دكتر سعيدي در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبني بر اينكه آيا اين موضوع صحت دارد كه دولت قصد دارد بخشي از كسري بودجه خود را از محل آزادسازي اين سهام جبران كند؟ گفت: دولت طلب خود را بر اساس يك برنامه از پيش تعيين شده از محل وا‌گذاري‌ها دريافت خواهد كرد، بنابراين چنين بحثي نمي‌تواند صحيح باشد.
تشكيل كارگروه براي آزادسازي سهام عدالت
معاون نظارت بر نهادهاي مالي سازمان بورس در ادامه اظهاراتش به راه‌حل‌هاي مختلف سازمان براي اجراي طرح آزادسازي سهام عدالت اشاره كرد و گفت: سازمان بورس وظيفه اصلي خود را اجراي قوانين و رويه‌هاي فعلي در راستاي اجراي آزادسازي سهام عدالت مي‌داند و از طرفي ديگر خود را براي سازوكارهاي ديگر كه چه توسط نمايندگان مجلس و چه اتاق بازرگاني ارائه مي‌شود، آماده مي‌كند.
سعيدي خاطرنشان كرد: در اين راستا كارگروهي در سازمان بورس تشكيل شده و سازوكار قانوني روش‌هاي مختلف را بررسي و آمادگي خود را در اين زمينه اعلام خواهد كرد.
وي درخصوص واريز سهام عدالت در قالب صندوق‌هاي قابل معامله نيز اظهار كرد: اگر بخواهيم سهام عدالت را با مكانيزم صندوق‌هاي قابل معامله (ETF) ارائه كنيم بايد سازوكار بيشتري براي آن طراحي و اجرا شود چون حجم دارندگان سهام عدالت زياد بوده و در نتيجه صندوق ETF بايد داراي ويژگي‌هاي خاصي باشد. سعيدي خاطرنشان كرد: اما شاكله كلي آزادسازي سهام عدالت از طريق شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني خواهد بود و در واقع اين شركت‌ها به عنوان يك رابط ميان سازمان بورس و مردم خواهند بود.
تمرکز مجلس شورای اسلامی
بر واگذاری سهام عدالت
نايب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در گفت و‌گو با خبرنگار دنیای اقتصاد در مورد مكانيزم تعيين ارزش 5/1 تا 5/2 میلیون تومانی سهام عدالت، ابراز كرد: ارزش واگذاری 45 هزار میلیارد تومان سهام عدالت در کنار تخفیف و سود پرداختی 15 هزار میلیارد تومانی دولت و میزان طلب دولت در نهایت حدود 30 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود، بر این اساس با کسر ارزش کنونی سهام که حداقل حدود 97 هزار میلیارد تومان است حدود 67 هزار میلیارد تومان ارزش سهام عدالت متعلق به مردم خواهد بود.
البته وی این محاسبات را بر اساس آخرین اخبار منتشره و اطلاعات به دست آمده، عنوان و اضافه کرد: در صورتی که مشمولین سهام عدالت افزایش یابند یا دولت سهام بیشتری را به سهام عدالت اختصاص دهد، این اعداد تغییر خواهند کرد؛ با این حال با تقسیم 67 هزار میلیارد تومان به تعداد مشمولین ارزش سهام عدالت، هر فرد دارنده اوراق حدود 5/1 میلیون تومان خواهد شد.
محمد‌رضا پور‌ابراهیمی از عدم امکان نقدشوندگی سهام عدالت برای45 میلیون نفر و کاهش کارآیی بنگاه‌های اقتصادی به واسطه حضور مدیران غیرحرفهای و ناکارآمد به عنوان مشکلات خرید و فروش سهام عدالت توسط مشمولین نام برد که در نهایت منجر شد تا مسوولان با توجه به شرایط کنونی کشور مبادرت به اخذ تصمیم واگذاری سهام عدالت به مردم کنند.
وی اضافه کرد: ضمن آنکه در حال حاضر هزینه‌ای حدود 20 میلیارد تومان به سهامداران بابت فعالیت شرکت‌های تعاونی و سرمایه‌گذاری سهام عدالت که نقش موثری در فعالیت و سودآوری شرکت‌های مشمول ندارند، تحمیل می‌شود.
به گفته وی؛ با توجه به شرایط مناسب فعلی بازار سرمایه و ظرفیت رشد بورس‌هاي کشور، به نظر می‌رسد که ورود این سهام به بازار سرمایه علاوه بر کمک به توسعه بازار سرمایه با وصول مطالبات دولت، امکان کاهش کسری بودجه و کمک به طرح‌های عمرانی کشور را فراهم کند.
نايب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به نظر سنجی برنامه تلویزیوني پایش که با حضور وی صورت پذیرفته بود، اشاره کرد که طی این نظرسنجی حدود 72 درصد مردم و 71 درصد نخبگان اعلام کردند که مردم سهام عدالت خود را حفظ خواهند کرد و نخواهند فروخت.
وی از این مساله به عنوان نشانه مهمی از تفکر مردم نسبت به حفظ سرمایه و قابلیت رشد و سودآوری مناسب این سهام در آینده یاد کرد.
وی در مورد نحوه واگذاری و آزادسازی سهام عدالت، به تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس اشاره کرد که در حال حاضر بررسی‌های کارشناسی در خصوص نحوه تشکیل این نوع از صندوق‌ها در حال انجام است و در آینده‌ای نزدیک اعلام خواهد شد.
عضو شورای عالی بورس با بیان اینکه، البته هنوز ارکان و چگونگی تشکیل صندوق نهایی نشده و قطعا ساز‌و‌کار مناسب برای آن طراحی خواهد شد، نحوه تشکیل و مدیریت صندوق را بر اساس آیین‌نامه‌ای ذکر کرد که به پیشنهاد سازمان بورس و اوراق بهادار به تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار خواهد رسید.
به گفته وي در این میان نیز سازمان بورس و اوراق بهادار موظف خواهد شد که امکان انجام معامله واحدهای صندوق را حداکثر تا پایان سال 1392 در بازار سرمایه ایران فراهم آورد.
وی در بیان مزیت‌های ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری برای سهام عدالت، به امکان فروش بلوکی و استفاده از مزایای آن، تسریع در آزادسازی سهام عدالت، یکسان‌سازی قیمت برای کل افراد، کشف قیمت یکسان براساس NAV، امکان مدیریت صندوق بدون فرآیند بوروکراسی شرکت‌های تعاونی و اجتناب از هزینه‌های سنگین تعاونی‌های سهام عدالت اشاره کرد.
پور‌ابراهیمی در مجموع پیامد‌های اجرای این طرح را ایجاد 35هزار میلیارد تومان منابع جدید برای دولت ذکر کرد که این امر فقط می‌تواند برای اجرای طرح‌های عمرانی در استان‌ها و تهاتر بدهی دولت با پیمانکاران وزارتخانه‌های نیرو، راه و شهرسازی و سایرین اختصاص یابد.
وی همچنین از خروج کامل دولت از تصدی گری در سهام عدالت و حذف رانت‌های خاص مدیریت شرکت‌های تعاونی سهام عدالت کشور (348 شرکت) و شركت‌هاي آماده معامله و فروش سهام عدالت در بازار سرمایه، جذب نقدینگی بازار به واسطه عرضه سهام عدالت و تاثیر مثبت آن در کاهش تورم و کمک به درمان بیماری هلندی به عنوان دیگر مزایای این اقدام نام برد.
نايب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: ضمن آنکه در حال حاضر سهام عدالت مشکلاتی برای شرکت‌ها از جمله عدم امکان افزایش سرمایه برای انجام طرح‌های توسعه‌ای و حضور موثر در بازار به وجود آورده‌اند که با آزادسازی این سهام و تعیین تکلیف وضعیت سهامداران آن، امکان مشارکت آنها را در افزایش سرمایه شرکت‌ها و در مجموع حضور موثر در مدیریت این شرکت‌ها به وجود خواهد آورد. به گفته وي، از سوی دیگر این مساله علاوه بر مشکلات تصدی گری دولت، کاهش کارآیی بنگاه‌های اقتصادی به واسطه حضور مدیران غیرحرفهای و ناکارآمد را سبب شده است.
وی در اشاره به نقش موثر دستگاه‌ها و سازمان‌ها در اجرای این طرح، در درجه اول نقش دولت را بسیار با اهمیت خواند و گفت: در صورت همراهی دولت قسمت عمده‌ای از مشکلات و مقاومت‌ها از پیش روی اجرای طرح کنار خواهد رفت.
عضو شورای عالی بورس ادامه داد: با توجه به وضعیت و ظرفیت مناسب بازار بورس کشور، مطمئنا با همراهی و نظارت سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر و متخصص، این واگذاری‌ها به بهترین نحو صورت خواهد پذیرفت. البته نمایندگان مجلس شورای اسلامی این آمادگی را دارند با دریافت پیشنهاد‌های تخصصی کارشناسان و خبرگان و استفاده از این نظرات در قالب طرحی دو‌فوریتی با تسریع در اجرای این طرح، تحولی مهم را در سال حماسه سیاسی و اقتصادی در کشور رقم زنند.
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه
نظرسنجی
نظر شما درباره نحوه واگذاری سهام دو تیم استقلال و پرسپولیس چیست؟