کشمکش فزاینده میان رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه و سیستم قضایی این کشور در ماجرای رسوایی مالی، بازار سهام ترکیه را به سوی بدترین عملکرد در میان بازارهای سهام جهان هدایت کرده و ارزش لیره را به رکورد اندک کم سابقه ای رسانده است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، شاخص 100 بورس استانبول در دسامبر به دلار، 15 درصد سقوط کرد که بدترین افت در میان 90 شاخص مبنای مورد بررسی بلومبرگ بوده است.
افت شاخص سهام ترکیه در شرایطی که تحقیقات فساد به هیات دولت اردوغان رسیده و استعفای سه وزیر وی را در پی داشت، از ابتدای سال 2013 تا این تاریخ به 27 درصد رسید. ارزش لیره ترکیه 4.9 درصد در دسامبر کاهش یافت که پس از پزوی آرژانتین، بدترین عملکرد را در میان ارزهای بازار نوظهور داشت و در رکورد اندک 2.1764 لیره در برابر هر دلار آمریکا معامله شد.
این بحران رشد اقتصادی که تحت حکومت اردوغان حاصل شد را تهدید می‌کند. ترکیه توانست در سایه رشد اقتصادی یک دهه گذشته خود نخستین رتبه سرمایه گذاری از اوایل دهه 1990 به این سو را از موسسات اعتبارسنجی بین المللی دریافت کند.
سرمایه گذاران خارجی نیز با سریع‌ترین روند مشاهده شده در دو سال گذشته اوراق قرضه ترکیه را می‌فروشند. در نتیجه بازده اوراق قرضه این کشور در 27 دسامبر به 10.17 درصد رسید که بالاترین نرخ در 23 ماه گذشته بوده است. طبق آمار بانک مرکزی ترکیه، سرمایه گذاران خارجی در مجموع 1.9 میلیارد دلار اوراق را طی دو هفته تا 20 دسامبر به فروش رساندند و مجموع اوراق قرضه در اختیار آنها از 72 میلیارد دلار در مه به 54 میلیارد دلار رسید که پایین‌ترین میزان در سه ماه گذشته بوده است.
تا امسال ترکیه که تنها کشور خاورمیانه عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است، به دلیل اقدامات اردوغان در کنترل هزینه دولتی و خصوصی سازی شرکت‌ها، مورد علاقه سرمایه گذاران خارجی بود. شاخص سهام مبنای این کشور در فاصله مارس سال 2013 که اردوغان به قدرت رسید تا پایان سال 2012 به دلار، 505 درصد رشد کرد. در مقابل شاخص بازار نوظهور ام.اس.سی.آی 275 درصد صعود داشت.
اما سرمایه گذاران از ماه مه پس از اینکه بانک مرکزی آمریکا از آماده شدن برای تعدیل تدابیر محرک مالی خود خبر داد، خروج از بازار ترکیه را آغاز کردند و با وجود تلاش‌های این کشور برای تثبیت بازارها، رسوایی اخیر فساد مالی این روند را تشدید کرد. بانک مرکزی ترکیه برای پشتیبانی از ارزش لیره، اعلام کرده که حداقل شش میلیارد دلار را تا پایین ژانویه در مزایده‌های فارکس خواهد فروخت اما کارشناسان مالی تردید دارند که این اقدام، مانع فروش گسترده در بازارهای این کشور شود.
