اگر بپذیریم که بخش وسیعی از مشکلات اقتصادی و غیراقتصادی فعلی ناشی از اجرای بد و ناقص طرح به اصطلاح هدفمندی یارانه‌هاست (چون واقعا هدفمندی نبود) بنابراین باید توجه جدی به اصلاح این طرح در مرحله دوم داشته باشیم. اما آنچه با اجرای بد و ناقص این طرح اتفاق افتاد در درجه اول تولید است که ضربه‌ای جبران‌ناپذیر دید و به تبع آن بیکاری به یک بحران تبدیل شد، افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها و نرخ تورم باعث کاهش شدید قدرت خرید طبقه متوسط و دستمزدبگیر شد و در نتیجه اگر چه ادعا شده که ضریب جینی کاهش یافته و با فرض اینکه این ادعا درست باشد این اتفاق با فرو افتادن بخش وسیعی از طبقه متوسط و طبقات فقیر و محروم رخ داده. یعنی تعداد بیشتری از مردم در فقر با هم برابر شده‌اند و این به این معنی است که الزاما کاهش ضریب جینی معنی مثبتی ندارد. کاهش ضریب جینی موقعی مطلوب است که افزایش تولید همزمان با افزایش تولید سرانه اتفاق افتاده باشد، اما طبق شواهد موجود و همانطور که گفته شد در حال حاضر تولید به شدت کاهش پیدا کرده و در آمار رسمی هم کاهش نرخ را در یکی دو سال گذشته داشته‌ایم. نکته دیگر این است که مرحله دوم به شکلی که مجلس تصویب کرده و با این شیبی که بیان شده شیب تند قیمت‌ها اگر بخواهد اجرا شود مشکلات جدی ایجاد می‌کند بنابراین بهتر است که دولت با احتیاط قیمت‌ها را دستکاری کند و از افزایش شدید و یکباره آن پرهیز کند. اما در مورد ثبت‌نام باید گفت به نظر می‌رسد اگر دولت زودتر یعنی در همان پاییز یا اوایل زمستان این طرح را انجام می‌داد به دلیل وجود سرمایه ناشی از انتخابات خردادماه و اقبالی که آقای روحانی و سیاست‌هایش بین مردم و طبقات نخبه پیدا کرده بود تعداد بیشتری زمینه همکاری با دولت را داشتند و شاید با هدف همکاری با دولت ثبت‌نام نمی‌کردند، ولی الان احتمالا به تصور اینکه بخشی از خواسته‌های مردم یا دولت تمایلی به انجام ندارد یا قادر به انجام آن نیست احتمال می‌رود که زمینه همکاری کم شده باشد و حداقل در این طرح به نیت همکاری عدم ثبت‌نام را انجام ندهند. با این اوصاف معتقدم به دلیل اینکه تورم 40درصد موجود بخش وسیعی از یارانه ماهانه پرداختی را از بین برده شاید برای تعداد قابل توجهی از طبقات متوسط و بالاتر خیلی به‌صرفه نباشد که در این طرح ثبت‌نام کنند چون تاثیر چندانی روی درآمدهایشان یا روی کاهش قیمت‌ها نخواهد داشت. در نهایت تصور من این است که بین60تا70درصد مردم نسبت به دوره قبل در این طرح ثبت‌نام کنند. همانطور که گفته شد دولت باید تلاش کند تا افزایش قیمت‌ها را با شیب بسیار ملایم انجام دهد چون در غیر این صورت اگر بخواهد همین مصوبه را همانطور که هست اجرا کند قادر به کنترل تورم ناشی از آن نخواهد بود و این خلاف وعده‌ای است که دولت طی ماه‌های گذشته اعلام کرده و این شاید به اعتبار دولت لطمه وارد کند.
*اقتصاددان
