بازی با اعداد در صورت های مالی "فرآور"

براساس گزارش بورس نیوز آنچه در این میان حائز اهمیت است، بررسی دلایل رشد سودآوری "فرآور" می باشد. تغییرات قابل ملاحظه در دو صورت مالی اخیر "فرآور" برای سال مالی 92 به شرح ذیل می باشد:

1- کاهش 9 درصدی درآمد فروش

2- کاهش 15 درصدی بهای تمام شده تولید

3- رشد سایر درآمد (هزینه های) عملیاتی و تبدیل زیان 166 میلیون ریالی به سود 2084 میلیون ریالی

4- افزایش 50 درصدی سود عملیاتی شرکت

در ادامه گزارش به بررسی جزیی تر دلایل عنوان شده می پردازیم:

کاهش 9 درصدی درآمد فروش

* همانطور که دو جدول فوق پیداست کاهش میزان تولید و فروش شرکت به همراه کاهش قیمت فروش محصولات موجب افت 9 درصدی درآمد حاصل از فروش در گزارش سال 92 "فرآور" شده است اما نکته ای که شرایط رشد سود عملیاتی شرکت را فراهم کرده، کاهش بهای تمام شده تولید است که در جدول ذیل به صورت دقیق تر مورد بررسی قرار گرفته است:

همانطور که از جدول فوق پیداست نرخ خرید خاک معدنی که به عنوان مهمترین ماده مصرفی شرکت محسوب می گردد در گزارش قبلی این مجموعه بالاتر از گزارش جدید آن در نظر گرفته شده بود که همین امر موجب کاهش 15 درصدی بهای تمام شده تولید "فرآور" در اطلاعات مالی جدید شده است. و اما نکته قابل توجه این که میانگین نرخ خرید این محصول در دوره 9 ماهه سال مالی 92 مبلغ 2000 ریال به ازای هر کیلو بوده است.

رشد سایر درآمد (هزینه های) عملیاتی

در این نیز بخش شرکت فرآوری معدنی ایران در گزارش قبلی خود 166 میلیون ریال زیان بابت هزینه واحدهای غیر فعال برآورد کرده بوده که طی آخرین گزارش شرکت زیان مذکور به سود 2084 میلیون ریالی تبدیل شده است. توجه به این نکته حائز اهمیت است که توضیحی درباره هزینه واحدهای غیر فعال در یادداشت های توضیحی شرکت ارایه نشده است و مبنای برآورد زیان 166 میلیون ریالی در گذشته و تحقق سود 2084 میلیون ریالی در گزارش جدید مشخص نمی باشد. در مجموع کلیه پارامترهای عنوان شده موجب شده تا سود عملیاتی "فرآور" با رشد 50 درصدی همراه گردد.

نتیجه گیری

با عنایت به مطالب عنوان شده توجه به وجود چند ابهام در گزارش های "فرآور" حائز اهمیت است . اولین مورد آنکه در بخش سایر درآمد( هزینه های) عملیاتی توضیحی درباره هزینه واحدهای غیر فعال در یادداشت های توضیحی شرکت ارایه نشده است و مبنای برآورد زیان 166 میلیون ریالی در گذشته و تحقق سود 2084 میلیون ریالی در گزارش جدید مشخص نمی باشد.

دومین نکته آنکه چطور می شود شرکتی در گزارش واقعی 9 ماهه خود خاک معدنی را به طور متوسط به ازای هر کیلو مبلغ 2000 ریال تهیه کرده باشد اما به یکباره در پیش بینی های خود نرخ مذکور را به 3420 ریال افزایش دهد و در نهایت نیز با اعلام گزارش های 12 ماهه خود میانگین قیمت خرید برای سال 92مبلغ 2609 ریال محقق گردد. مشاهده چنین تناقضاتی در وهله اول این تصور را ایجاد میکند که شرکت فرآوری معدنی ایران با بالا و پایین کردن این نرخ ها که تاثیر مستقیم بر سودآوری شرکت دارد ، مدام به همگن سازی سود هر سهم مجموعه می پردازند در حالی که اگر در گزارش های میان دوره ای ، برآوردها کارشناسی شده و دقیق باشد هرگز چنین نوساناتی در گزارش ها ملاحظه نخواهد شد.

نکته پایانی این که چطور می توان پذیرفت که چنین گزارش هایی از دید کارشناسان سازمان بورس و اوراق بهادار گذر کرده باشد و هیچ تذکری بابت ابهامات مذکور به شرکت داده نشده باشد؟ آیا نمی توان تکرار مواردی این چنینی در گزارش ها را تخلف مدیران شرکت ها و پنهان سازی سود در مقاطع مختلف تلقی کرد؟ زیرا بیشتر شبیه بازی با اعداد است تا صورت های مالی.