به عقیده بسیاری از کارشناسان این موضوع راه حل مناسبی برای بهبود وضعیت اشتغال به طور کم هزینه یا بی هزینه است، طوری که این امر را شاه کلید حل مشکل اشتغال می دانند؛ زیرا اعتبارات دولتی در هیچ کشوری جوابگوی تولید شغل کافی نیست.
درباره کسب و کارهای خرد و کوچک بهتر است این گونه بگوییم که این نوع کسب و کار، نوعی خوداشتغالی کم هزینه است و ترویج آن باعث اشتغال های بزرگ تری در جامعه می شود.
در کسب و کارهای خرد فرد شاغل با اتکا به ابتکار، خلاقیت و توان شخصی به کارهای تولیدی، خدماتی، فنی و حرفه ای ورود پیدا کرده و در نهایت ممکن است مهارت های لازم را به منظور ورود به بازارهای بزرگ تر کسب کند.
به همین دلیل از مشاغل خرد با عنوان مقدمه کارآفرینی یاد می شود البته حتی اگر این اتفاق نیز نیفتد، مشاغل خرد این ظرفیت را دارند که با کوچک ترین حمایتی از سوی دولت ها، مشکل درآمد را در بسیاری خانوارها که شرایط ویژه ای دارند، حل کنند.
زنان خانه دار و بی سرپرست، جوانانی که بنیه مالی ضعیفی دارند و حتی معلولان و کسانی که هنری بلدند و از قبل آن می توانند کالا یا خدماتی را عرضه کنند، جزو این گروه محسوب می شوند.
این گروه ها چون توانایی حضور در بازار کالا یا خدمات متعارف را ندارند، در صورت برخورداری از حمایت هایی چون در اختیار قرار دادن رایگان محل فروش کالاهایشان از سوی شهرداری ها، می توانند حداقل درآمد را برای خود تامین کرده و بی هیچ هزینه ای بار اشتغالزایی را بر دوش دولت سبک کنند.
به همین دلایل است که بیشترکشورهای پیشرفته برای حل مشکل اشتغال خود به مشاغل خرد روی آورده اند، طوری که تا 63 درصد مشاغل ایجاد شده در کشورهای غربی از طریق مشاغل و کسب وکارهای خرد ایجاد شده است زیرا افراد بسیاری هستند حرفه دارند، اما به دلیل این که جایی برای ارائه کالا و خدمات ندارند، فعالیت آنها در بازار نادیده گرفته می شود و نمی توانند فعال باشند.
تصور کنید یک گلخانه برای شروع فعالیت صد میلیون تومان پول نیاز دارد که تامین آن از طریق شبکه بانکی و حتی آورده افراد و با تحمل مقداری سختی قابل حل است.
در این گلخانه حدود هشت نفر مشغول فعالیت می شوند که هزینه ایجاد شغل برای هر فرد حدود 12 میلیون و 500 هزار تومان است اما برخی مشاغل سرمایه بر، ممکن است شش میلیارد تومان هم برایشان هزینه شود تا مقداری بیشتر از آن گلخانه اشتغال ایجاد کند. مشاغل بسیاری هستند که در چارچوب این مثال می گنجند.
تولید غذای خانگی، صنایع دستی، کالاهای دم دستی خانگی و حتی آموزش برخی مهارت ها از طریق راه اندازی و گسترش بازارهای روز و با هزینه ای پایین قابل انجام است.
لذا باید گفت مجلس و دولت وظیفه دارند بخش عمده اعتبارات بودجه ای در نظر گرفته شده برای ایجاد اشتغال را به سوی مشاغل خرد هدایت کنند البته منظور پرداخت وام صرف نیست؛ زیرا این امر قبلا در قالب طرح نافرجام بنگاه های زودبازده امتحان شده و باعث هدر دادن میلیاردها تومان منابع بانکی شده است بنابراین دولت از این بودجه ها باید برای ایجاد زیرساخت برای عرضه کالاها و خدمات مردمی استفاده کند و بقیه کارها را خود مردم و بدون کمک دولت انجام خواهند داد.
امکانات لازم برای ایجاد این زیرساخت ها در تهران و دیگر کلانشهرها وجود دارد، اگر مدیریت قوی پشت قضیه باشد، موضوع حل می شود.
هادی قوامی - عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس
