آخرین سوخت هسته‌ای بورس

هاشم آردم: معاملات بورس تهران در روز گذشته در حالی آغاز شد که برخی فعالان بازار اعتقاد داشتند به دلیل بروز ناآرامی در منطقه و افزایش تنش در روابط ایران و عربستان، این امکان وجود دارد که رشد قیمت‌ها در بورس متوقف شده و دوباره وارد فاز نزولی شویم. بنابراین در ابتدای بازار تا حدودی کفه فروش ترازوی بازار سنگینی می‌کرد. پس از آنکه در ادامه بازار مشخص شد استنباط فعالان بازار از این خبر نمی‌تواند تاثیر چندانی بر قیمت سهام شرکت‌های بورسی داشته باشد، به تدریج فضای بازار در جهت مثبت شدن به حرکت درآمد. گرچه ارزش معاملات سهام در بورس تهران همچنان چنگی به دل نمی‌زند، اما به نظر می‌رسد تغییری ساختاری در انتظارات فعالان بازار به وجود آمده است. پس از رشد امیدوارکننده‌ای که در هفته گذشته برای شاخص کل و برخی سهم‌های بازار رخ داد، معاملات روز گذشته برای بازار حیاتی به نظر می‌رسید.

در واقع تجربه روندهای حرکتی نقدینگی و ارزش معاملات در بزنگاه‌های هسته‌ای باعث شده که این روزها فعالان بازار با احتیاط بیشتری اقدام به خرید کنند. بعضا زمانی که در برخی محافل بورسی صحبت از ارزش معاملات می‌شود، چنین به نظر می‌رسد که برخی فعالان بازار هنوز انتظار دارند که بازار سهام ارزش معاملاتی بیش از 500 میلیارد تومان در روز را تجربه کند. اما با توجه به آنکه تقریبا دو سال است که دیگر خبری از ارزش‌های معاملاتی نجومی نیست، نمی‌توان از بازار انتظار داشت که رشد عجیبی را در ارزش معاملات تجربه کند.

زمانی بود که ارزش‌های نازل معاملات برای بورس تهران به نوعی استثنا به نظر می‌رسید؛ اما حال که میانگین ارزش معاملات در دو سال گذشته رقمی کمتر از 150 میلیارد تومان در هر روز را نشان می‌دهد، باید توجه داشت رشد ارزش معاملات در شرایط فعلی برای بازار استثنا به حساب می‌آید. فعالان بازار باید بپذیرند شرایط فعلی اقتصاد است که باعث شده همه بازارها رکود عمیق خرید و فروش یا همان ارزش نازل معاملات را تجربه کنند. با این حساب روند معاملات سهام در بورس تهران نشان می‌دهد رونق به‌صورت نسبی به بازار بازگشته است و لزوما احتیاجی به مشاهده ارزش‌های نجومی نیست.

نگاهی به صنایع مورد توجه بازار نشان می‌دهد هنوز فعالان بازار سهم‌هایی را برای خرید پرپتانسیل می‌دانند که می‌توانند به‌طور مستقیم از لغو تحریم‌ها تاثیر بپذیرند. طی چند روز معاملاتی اخیر، مانند آنچه در دو سال گذشته تجربه شد، نمادهای بانکی در صدر فهرست ارزش معاملات قرار گرفتند؛ اما این بار با افزایش قیمت مواجه شدند. طی یک هفته گذشته، نمادهای بانکی به‌طور متوسط با افزایش قیمت 5/ 1 درصدی مواجه بوده‌اند. خودرویی‌ها نیز که به‌عنوان ضلعی از مثلث هسته‌ای در دو سال گذشته مطرح بوده‌اند باز هم با رشد نسبی قیمت مواجه شده‌اند. به نظر می‌رسد این آخرین باری باشد که بازار به استقبال اخبار مثبت احتمالی از لغو تحریم‌ها می‌رود چرا که نمودار و روند حرکت شاخص‌های بورسی نشان می‌دهد پس از رشد تاریخی سال 92، بازه نوسان مثبت در بزنگاه‌های هسته‌ای هربار کوچک‌تر شده است. روند نزولی شاخص کل از آن زمان تا‌کنون نشان داده است که دیگر جایی برای پیشخور شدن آثار مثبت لغو تحریم‌ها وجود ندارد. حال باید دید آیا این بار روند صعودی قیمت‌ها با ثبات باقی خواهد ماند یا بازهم پشت بازار با فشار فروش خالی خواهد شد.

جدایی مسیر صنایع

از نشانه‌های مثبتی که این روزها در بازار دیده می‌شود، جدا شدن مسیر حرکتی شاخص‌های صنایع است. این بار خبری از رشد دسته جمعی نمادهای بورسی نیست و به نظر می‌ رسد احتیاط فعالان بازار باعث شده است که ردپای تحلیل در بازار پررنگ‌تر شود. شاید هم بتوان گفت که هر کس این روزها در بازار فعال است، از مشتریان وفادار بازار سهام است و در واقع حرفه‌ای‌ترها در بازار باقی مانده‌اند. طی معاملات روز گذشته 23 صنعت با رشد قیمت و 15 صنعت با افت قیمت‌ها مواجه شدند. در این میان بیشترین بازدهی به گروه ساخت دستگاه‌های ارتباطی اختصاص یافت و شاخص این گروه با 5 درصد رشد مواجه شد. گروه‌های استخراج نفت، ماشین‌آلات برقی و محصولات چوبی نیز در رتبه‌های بعدی بازدهی قرار گرفتند.

در طرف دیگر، گروه‌های انتشار، چاپ و تکثیر، تامین آب و برق و بخار و استخراج زغال سنگ با بیشترین کاهش در ارتفاع شاخص صنایع خود مواجه شدند. بیشترین ارزش معاملات به بانکی ها، ساخت محصولات فلزی و گروه سرمایه‌گذاری‌ها اختصاص یافت و محصولات شیمیایی، قند و شکر و فلزات اساسی نیز در رتبه‌های بعدی ارزش معاملات قرار گرفتند. همچنین گروه‌های مخابرات، محصولات غذایی و ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی بیشترین تاثیر مثبت را برای شاخص کل به ارمغان آوردند و در طرف دیگر گروه‌های شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی، بانکی‌ها و عرضه برق، گاز و بخار مهم ترین ترمزهای شاخص کل قلمداد شدند.

بانکی‌ها، پرنوسان و پرحجم 

همان‌طور که اشاره شد بیشترین ارزش معاملات در روز گذشته در نمادهای بانکی رقم خورد. با توجه به آنکه لغو تحریم سوئیفت احتمالا در آینده‌ای نزدیک رخ خواهد داد، چند روزی هست که بانکی‌ها با رشد قیمت مواجه هستند. اما در روز گذشته و به دلیل احتیاط بازار و همچنین رشد قیمتی که در این گروه رخ داده بود، به نظر می‌رسید که شاید زمان اصلاح قیمتی و شناسایی سود فرارسیده باشد، اما هر چه بازار به آخرین ساعت معاملات نزدیک می‌شد، تقاضای جدید برای خرید سهم‌های بانکی شکل می‌گرفت تا جایی که در برخی نمادها نوسان قیمت از منفی تا مثبت مشاهده شد. در این میان بیشترین ارزش معاملات به نماد وانصار اختصاص یافت و بیشترین رشد قیمت نیز برای نماد وپست رخ داد. نکته جالب در بانکی‌ها ادامه معاملات عجیب سهام پست بانک ایران بود. این بانک که در هفته‌های گذشته حرکت خود را از محدوده 105 تومان آغاز کرده بود و به 132 تومان در روزهای قبل رسیده بود، در حالی که دیروز ابتدا در بازه منفی معامله می‌شد، در انتهای ساعات معاملاتی با صف خرید نسبتا سنگین مواجه شد. با آنکه به نظر می‌رسد خبر خاصی در این شرکت رخ نداده، اما همچنان نهاد ناظر یا مسوولان شرکت در این باره اظهار نظری نکرده‌اند. شاخص این گروه در روز گذشته با افت 27/ 0 درصدی مواجه شد و در نتیجه زیان این گروه از ابتدای سال به 2/ 3 درصد رسید.

واگرایی مسیر سرمایه‌گذاری‌ها و چندرشته‌ای‌ها 

از گروه‌های پررونق روز گذشته می‌توان به گروه شرکت‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد. شاخص این گروه با رشد 46/ 0 درصدی مواجه شد. از میان شرکت‌های سرمایه‌گذاری بیشترین ارزش معاملات به نمادهای وبیمه، واتی و وتوصا تعلق گرفت و بیشترین رشد قیمت نیز برای نمادهای وتوصا، حق تقدم وسکاب و وبیمه رخ داد. در طرف دیگر وملت، ونیکی و وبهمن نیز بیشترین افت قیمت را در این گروه تجربه کردند. از سوی دیگر، شاخص گروه شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی نیز با افت 96/ 0 درصدی مواجه شد و به‌عنوان یکی از زیان‌ده‌ترین گروه‌های روز گذشته لقب گرفت. در نتیجه معاملات این گروه بی‌رمق، شاخص کل نیز به تاثیر از این گروه 47 واحد افت نشان داد.

لاستیک و پلاستیک و بزرگ‌ترین رشد در سه ماه 

گروه لاستیک و پلاستیک نیز از جمله گروه‌های مثبت در روز گذشته بود. شاخص این گروه که از سه ماه گذشته به‌عنوان گروهی مستعد در پساتحریم برای فعالان بازار مطرح شده است، روز گذشته بزرگ‌ترین رشد خود را از 15 مهر ماه تا‌کنون تجربه کرد. شاخص این گروه در روز گذشته 64/ 1 درصد رشد کرد و زیان این گروه از ابتدای سال به 4/ 25 درصد رسید. نکته جالبی که این روزها در بسیاری از گروه‌ها مشاهده می‌شود، اصطلاحا خشک شدن سمت تقاضاست. سهامداران گروه‌هایی که از سال گذشته بیشترین افت را تجربه کرده‌اند، همگی در زیان‌های سنگین به سر می‌برند و همین موضوع سبب می‌شود که قرار گرفتن کوچک‌ترین پولی در پس این گروه‌ها باعث رشد شدید قیمت‌ها شود. این اتفاق در گروه‌های کوچکی مانند سیمانی ها، لاستیک و پلاستیک و غیره به خوبی قابل مشاهده است. بر این اساس در روز گذشته، از میان سهم‌های لاستیکی بیشترین ارزش معاملات به نمادهای پتایر، پلاسک و پکرمان اختصاص یافت. همچنین در این گروه حق تقدم ایران یاساتایر، پلاسک و پاسا بیشترین رشد قیمت و پکویر و پدرخش نیز کمترین رشد قیمت را تجربه کردند.