معجزه بوتادین در "جم"

شرکت پتروشیمی جم دارای واحدهای تولیدی گوناگون با ویژگی‌های خاص است که از آن جمله می‌توان واحدهای الفین، پلی اتیلن سنگین، پلی اتیلن خطی، بوتادین، بوتن-1 را نام برد که ضمن ایفای نقش برجسته در زنجیره طرح‌های مگا سایز منطقه ویژه اقتصادی پارس توانسته سهم خود را در بازارهای منطقه و جهان کسب و مورد توجه بازیگران اصلی صنعت پتروشیمی قرار گیرد

کد خبر : ۱۷۲۰۹۵

*معرفی شرکت

شرکت پتروشیمی جم که به اختصار JPC نامیده می شود، بعنوان یکی از بزرگترین واحدهای تولید الفین در جهان، یکی از طرح های توسعه ای شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در سال 1378 در منطقه آزاد پتروشیمی پارس در عسلویه بوده‌است که عمدتا به منظور تولید الفین ها و پلی اتیلن های سبک خطی و سنگین تاسیس گردیده است. شرکت پتروشیمی جم دارای واحدهای تولیدی گوناگون با ویژگی‌های خاص است که از آن جمله می‌توان واحدهای الفین، پلی اتیلن سنگین، پلی اتیلن خطی، بوتادین، بوتن-1 را نام برد که ضمن ایفای نقش برجسته در زنجیره طرح‌های مگا سایز منطقه ویژه اقتصادی پارس توانسته سهم خود را در بازارهای منطقه و جهان کسب و مورد توجه بازیگران اصلی صنعت پتروشیمی قرار گیرد.

بنابر گزارش شرکت کارگزاری نهایت نگر، پتروشیمی جم به لحاظ ظرفیت یک از بزرگترین تولیدکنندگان صنعت پتروشیمی کشور است. این مجتمع دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که آن را در اقتصاد ایران متمایز می‌سازد:

1. واحد الفین مجتمع پتروشیمی جم با ظرفیت تولید 1.320.000 تن اتیلن و 306 هزار تن پروپیلن در سال، یکی از بزرگترین واحدهای الفین درکشور و جهان است. در ساخت این واحد از تکنولوژی‌های روز استفاده شده و در انتخاب ظرفیت‌ها هم، مقیاس جهانی رعایت شده است.

2. از خصوصیات منحصر به فرد واحد الفین مجتمع پتروشیمی جم، نسبت به دیگر واحدها، ظرفیت بالای تولید و امکان بهره‌وری از کوره‌های دو منظوره است که آن را قادر می‌سازد تا از هر دو خوراک مایع و گاز استفاده نماید.

3. واحد HDPE شرکت پتروشیمی جم با تولید سالانه 300.000 تن محصول، یکی از بزرگترین واحدهای پلیمری در ایران است. این واحد علاوه بر قابلیت تولید 26 گرید اصلی، توانایی تولید گرید‌های مشکی، زرد، آبی و نرمال را نیز دارد. این ویژگی ها در داخل کشور منحصر به پتروشیمی جم و سطح جهان کم نظیر است.

4. واحد LLDPE پتروشیمی جم با تولید سالانه 300.000 تن محصول، یکی از بزرگترین واحدهای پلیمری در ایران است. ظرفیت اکسترودر این واحد 42 تن در ساعت بوده و توانایی تولید بیش از 54 گرید متفاوت محصول را داراست.

5. واحد بوتادین با ظرفیت تولید 115.000 تن در سال از نظر تولید، درجه خلوص و کیفیت محصول یک واحد نمونه در سطح کشور می‌باشد. و جزء واحدهای بسیار با ارزش پتروشیمی جم می‌باشد.

پتروشیمی جم یکی از بزرگترین صادرکنندگان محصولات پلیمری ایران محسوب می شود. درگروه محصولات پلی اتیلن سنگین این شرکت رتبه نخست صادرات را از آن خود نموده است. 80 درصد محصولات تولیدی این شرکت به بیش از 20 مقصد تجاری دنیا صادر می شود. چین یکی از بزرگترین بازارهای هدف جم در شرایط فعلی و مقصد 75 درصد محصولات این شرکت است. در حال حاضر به جز چین کشورهای ترکیه، پاکستان،کشورهای CIS وخاور دور، بنادر اروپایی و آمریکای جنوبی نیز دروازه ورود محصولات شرکت به بازارهای بین المللی می باشند. آفریقا بازار بالقو های دیگر است که انتظار میرود در کوتاه مدت سهم قابل توجهی از بازارهای صادراتی جم را به خود اختصاص دهد. جم تلاش میکند تا با کاسته شدن از فشارهای ناشی از تحریم ها، جای خود را در بازارهای اروپایی بیش از گذشته باز کند و از این رو یکی از اعضای فعال اتحادیه اروپایی صادرکنندگان پلیمر به شمار میرود. صادرات مستقیم محصولات شرکت پتروشیمی جم به اروپا، به روش سی بالک از مهمترین دستاوردهای شرکت جم در ورود به بازارهای مهم اروپایی بوده است.

* سهامداران

بررسی وضعیت شرکت

* فرآیند تولید

تولید محصولات پلیمری به طرق مختلف از جمله مصرف نفتا یا خوراک مایع ( پتروشیمی شازند) ؛ مصرف اتان (پتروشیمی مارون) و روش های دیگر امکان پذیر هست.بدیعی است در کشوری که گاز اتان در اختیار دارد بالاترین حاشیه سود را مصرف گاز اتان ایجاد خواهد کرد.

پتروشیمی جم دارای 6 کوره ( 1 کوره به صورت استند بای ) بوده و امکان بهره‌وری از کوره‌های دو منظوره را دارا می باشد بطوریکه آن را قادر می‌سازد تا از هر دو خوراک مایع و گاز استفاده نماید.

تامین مواد : برش سبک، رافینت، پنتان پلاس، گاز مایع و آروماتیک سنگین از پتروشیمی بروزیه طبق قرارداد به قیمت FOB-%5 ، اتان از پتروشیمی پارس و مجتمع پارس جنوبی با نرخ و فرمول مصوب تامین میگردد.

فروش محصولات: فروش محصولات به صورت صادرات(40%) ، بین مجتمعی( بخشی از تولیدات شرکت جم، به عنوان خوراک سایر مجتمع ها -شرکت های پتروشیمی نوری، مروارید، آریاساسول، مهر، پلی پروپیلن جم، فرسا شیمی- مصرف می شود و یا از طریق پتروشیمی کاویان وارد خط اتیلن غرب می شود)و فروش در بورس کالا می باشد.

· دارایی ها : عمده مبلغ دارایی ها را حسابهای دریافتنی(عمدتا مربوط به فروش اتین ) و دارایی های ثابت تشکیل داده است.

نسبت جاری بیشتر برای گرفتن ایده در رابطه با توانایی شرکت، در بازپرداخت بدهی‌های کوتاه مدت، از طریق دارایی‌های کوتاه مدت، استفاده می‌شود. مقدار بالای این نسبت، توانایی شرکت را در پرداخت تعهدهایش نشان می‌دهد، در حالی که اگر این نسبت زیر ۱ باشد، نشان‌دهنده این می‌باشد، که شرکت توانایی پرداخت تعهدهایش را ندارد نسبت جاری شرکت وضعیت خوبی را نشان می دهد. همچنین نسبت آنی شرکت که معرف نسبت دارایی های آنی بر بدهی های جاری می باشد، در وضعیت خوبی به سر می برد.

· بدهی : عمده بدهی های شرکت مربوط به حسابهای پرداختنی تجاری وغیر تجاری می باشد. با توجه به افزایش نرخ ارز در سال 92 و افزایش چشم گیر درآمدهای شرکت، تسهیلات اخذ شده مانند تمامی پتروشیمی های دیگر بازپرداخت شد. مبلغ تسهیلات در اخرین گزارشات ، 18989 هزار یورو(با نرخ لایبور+0.5%) و 50 میلیارد تومان (اوراق مشارکت از بانک تجارت)می باشد

· حقوق صاحبان سهام : سرمایه شرکت در سال 94 از 480 میلیارد تومان به 960 میلیارد تومان افزایش یافته است. بدیهی است که با جهش سودآوری شرکت در سال 91 سودانباشته نیز افزایش یافته است. ارزش دفتری شرکت2730 ریال می باشد.

· طرح توسعه: شروع مجدد پروژه ABS/Rubber با ظرفيت 200,000 تن ABS و 60,000 تنRubber كه در سال 2018 به بهره برداري خواهد رسيد.این پروژه در سل 1393 به دلیل تاخیر زیاد در اجرای تعهدات شرکت نارگان متوقف گردیده و با خلع ید نمودن شرکت مذکور در پایان سال 93، قراردادی با شرکت جندی شاپور منعقد گردید.

* نمودار مقایسه ای سود آوری شرکت

افزایش چشم گیر نرخ ارز دلیل جهش سودآوری سال 92 بوده است.

نمودار مقایسه ای حاشیه سود

* سایر نسبت های مالی

پیش بینی سود سال 1396

* با توجه به عدم تغییر در وضعیت مقداری تولید و فروش هم چنین با توجه به نزدیک بودن به ظرفیت اسمی، مقدار فروش مانند سال 95 پیش بینی گردیده است.

* نرخ فروش محصولات مطابق با نرخ های روز محصولات از نشریه PLATTS می باشد. لازم به توضیح هست که نرخ ها بر اساس دلار و برای فروش صادراتی محصولات می باشد. نکته جالب توجه برای محصولات پلیمری در چند ماهه اخیر ضمن افزایش نرخ دلار ، عدم افزایش نرخ قابل توجه در بورس کالا می باشد. با اینکه به نظر می رسد نرخ های بورس کالا هم از این افزایش پیروی خواهند کرد ولی در تحلیل فوق نرخ های فعلی بورس کالا لحاظ شده است.

* نکته قابل توجه در تحلبل فوق و شاید دلیل سودآوری متفاوت پتروشیمی جم، افزایش دور از انتظار بوتادین میباشد. واحد بوتادین با ظرفیت تولید 115.000 تن در سال از نظر تولید، درجه خلوص و کیفیت محصول یک واحد نمونه در سطح کشور می‌باشد. و جزء واحدهای بسیار با ارزش پتروشیمی جم می‌باشد.استایرن بوتادین رابر یا همان کائوچوی مصنوعی که از مشتقات بوتادین می باشد طی سه ماهه اخیر به دلیل افزایش چشمگیر نرخ کائوچوی طبیعی افزایش یافته است. به لحاظ منطقی قیمت گذاری محصولات پلیمری، قیمت این محصول باید در محدوده 1000 تا 1300 دلار باشد که به دلیل افزایش قیمت کالای جانشین(مصرف در صنعت لاستیک) وبه تبع آن افزایش تقاضای بوتادین ، افزایش یافته است.

* نرخ اتان بر اساس فرمول مصوب در محدوده 230 تا 240 دلار می باشد که در تحلیل فوق 240 فرض گردیده است. همچنین نرخ برش سبک 450 دلار در نظر گرفته شده است. همچنین میانگین نرخ ارز مبادلاتی با توجه به دور از ذهن بودن تک نرخی شدن ارز در سال 96 ، 3300 تومان و ارز آزاد 3900 تومان در نظر گرفته شده است.

* دلیل افزایش هزینه های عملیاتی افزایش هزینه های حمل به دلیل افزایش نرخ ارز می باشد.

* افزایش درآمد سرمایه گذاری ناشی از افزایش درآمد پلی پروپیلن جم می باشد . پتروشیمی جم به صورت مستقیم مالک 49% از پلی پرولین جم بوده و از طریق مالکیت 34% پتروشیمیران، مالکیت غیر مستقیم 17% پلی پرولین جم می باشد.

پیش بینی سود

*نتیجه گیری

طی دو سال گذشته با کاهش قیمت نقت و به تبع آن کاهش قیمت برش سبک، استفاده بیشتر از خوراک مایع توجیه پذیر بود ولی با افزایش مجدد قیمت نفت به نظر می رسد امکان برگشت به مصرف بیشتر گاز اتان همانند سال های 92، 91و.. با توجه به امکان بهره‌وری از کوره‌های دو منظوره و استفاده از خوراک گاز و مایع ، دور از ذهن نباشد.در حالت دوم فرض گردیده است که ترکیب استفاده از گاز اتان و خوراک مایع همانند سال 92 و در حالتی بهیته باشد.

بدیهی است سودآوری در هر دو حالت با نرخ روز بوتادین بوده که در حالت اول 2411 ریال و در حالت دوم 2734 ریال پیش بینی گردیده است.لازم به توضیح است که انتظار سودآوری با توجه به افزایش نرخ ارز بیشتر از سود برآورد شده می باشد که دلیل آن افزایش قابل توجه نرخ برش سبک به دلیل افزایش نرخ نفت می باشد.

* ملاحظات

با توجه به چشم انداز قیمت دلار و افزایش قابل توجه اخیر آن ، همچنین احتمال برگشت نرخ جهانی بوتادین، حساسیت سوداوری هر سهم شرکت(در حالت اول) نسبت به نرخ دلارو نرخ جهانی بدین صورت می باشد: