ششم آبانماه ۱۳۹۷ برای نخستین بار در 7 سال گذشته محموله یک میلیون بشکه ای نفت خام سبک شرکت ملی نفت ایران به قیمت پایه هر بشکه ۷۹.۱۵دلار روانه میز فروش رینگ بین الملل بورس انرژی ایران شد.
به گزارش بورس نیوز، اقدامی که با توجه به تنگ تر شدن حلقه تحریم‌های آمریکا بر علیه ایران و اهمیت مشارکت بخش غیر دولتی و یا خصوصی در فرایند معامله و تداوم آن برای متولیان بازار سرمایه بسیار با اهمیت است.
بورس انرژی که طی سال‌های اخیر تلاش کرده با تمرین معاملات مختلف هیدروکربوری و فرآورده‌های پتروپالایشی نقش بازاری شفاف و متشکل را برای صنعت نفت ایران در منطقه خاورمیانه رقم بزند خود را آماده می‌کند تا همپای بورس‌های این منطقه بتواند به مثابه مرجع دقیق نرخ نفت خام ایران به بازیگری بین المللی تبدیل شود.
عرضه نفت خام اما پیش از این نیز نشستن بر روی تابلوی معاملات بازار سرمایه را تجربه کرده است. در 22 تیر ماه 1390 و همزمان با تکاپوی رینگ بین الملل بورس کالا در کیش ،تعداد 600 هزار بشکه نفت خام سنگین منطقه بهرگان عرضه اما با استقبال چندانی از سوی خریداران غیر دولتی و خصوصی مواجه نشد.
پس از آن نیز با وجود سه مرحله عرضه ناموفق در این تالار، بالاخره تعداد یک میلیون بشکه نفت خام فوب خارک با قیمت پایه 105 دلار و 49 سنت طی 26 مرداد ماه 1390عرضه شد که با ثبت سه تقاضا برای خرید این محموله در تابلو معاملات تالار منطقه ای بورس کیش ، در نهایت 500 هزار بشکه نفت خام ایران بدون تخفیف و پرمیموم به فروش رفت.
پیش از این محموله، نفت خام سنگین ایران در روزهای 22 تیرماه و 12 و 19 مردادماه 1390 در تالار بین المللی بورس کیش عرضه شده بود که به دلیل به توافق نرسیدن عرضه کننده و خریداران این معامله انجام نشد.
فاز نخست راه اندازی بورس نفت ،به اواخر بهمن ماه سال 1386 با مبادلات فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی در بورس کالا باز می‌گردد .در فاز دوم این طرح بزرگ، رینگ صادراتی فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی آبان ماه سال 1388 در جزیره کیش راه اندازی و فاز نهایی آن نیز با معاملات نفت خام اجرایی شد.
این اقدام در جلسه هیات دولت تصویب شد اما متاسفانه به دلایلی این طرح به شکست انجامید.یکی از دلایل شکست تجربه قبلی، عدم وجود زیرساخت کافی در بورس بود. برای مثال در زمان اولین عرضه نفت در بورس، مشکلات آی‌تی به وجود آمد و باعث شد که معامله‌ای صورت نگیرد.
البته سازمان بورس اعتقاد داشت که دلیل عدم فروش نفت این بود که نفت عرضه شده توسط وزارت نفت از نوع نفت فوق سنگین بوده که در بازار جهانی خریداران خاصی دارد و به همین دلیل بخش خصوصی مایل به خریداری نفت نبود.
حالا پس از گذشت 7 سال یکبار دیگر سران سه قوه مجریه،مقننه و قضاییه عزم خود را جزم کرده‌اند تا در آستانه شدیدترین تحریم‌های اقتصادی میزبان نفت خام در بورس انرژی باشند.
براساس این گزارش شرکت کارگزاری خبرگان سهام به عنوان عرضه کننده این کالا از سوی شرکت ملی نفت ایران بعد از ظهر فردا یکشنبه ششم آبانماه 97 معادل با یک میلیون بشکه نفت خام سبک از سوی شرکت ملی نفت ایران را به روش تسویه شرایطی روانه میز فروش رینگ بین‌الملل بورس انرژی خواهد کرد.
واریز ۱۰ درصد پیش‌پرداخت تا ۲ ساعت پیش از شروع عرضه به حساب اعلام شده از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه الزامی است و براساس زمان‌بندی و شرایط تحویل، سررسید تحویل کالا منتهی به ۷ آذرماه ۱۳۹۷ تعیین شده است.
گفتنی است، محدوده نوسان قیمت پایه و قیمت مجاز در این عرضه به صورت نامحدود خواهد بود و نوع معامله براساس کشف پریمیوم تعیین شده است.
حداقل خرید در این عرضه معادل با ۳۵ هزار بشکه نفت خام سبک تعیین شده و حداکثر مشتریان می‌توانند تا یک میلیون بشکه از حجم نفت خام عرضه شده را با حداقل تغییر ۰.۰۱ قیمت سفارش (پریمیوم دلاری - سنا) خریداری کنند.
محل تحویل این کالا فوب جزیره خارک با هدف بازارهای بین‌المللی و به صورت فله و یا عملیات کشتی به کشتی (STS) است. در این روش حداقل حجم قابل خرید (LOT) یا واحد پایه تخصیص و همچنین حداقل خرید جهت کشف نرخ، معادل با ۳۵ هزار بشکه با نوسان عملیاتی (خطای مجاز تحویل) مثبت و منفی ۱۰ درصد در یک محموله است.
براساس شرایط عمومی اعلام شده در اطلاعیه عرضه نفت خام سبک ایران در رینگ بین‌الملل بورس انرژی، خریداران می‌توانند با تجمیع قراردادهای خرید نسبت به برداشت محموله‌های بزرگ‌تر اقدام کنند.
گفتنی است، مقصد حمل و فروش نفت خام سبک خریداری شده آزاد بوده و صادرات به تمام کشورها به جز سرزمین اشغالی فلسطین مجاز است.
در این معامله صرفاً متقاضیانی می‌توانند نسبت به ارائه سفارش خرید اقدام کنند که قبل از زمان عرضه ،معادل ریالی ۱۰ درصد ارزش سفارش بر مبنای قیمت و شرایط مندرج در بخش «ب» اطلاعیه عرضه را به حساب اعلامی شرکت سمات واریز نمایند.
به باور آگاهان عرضه نفت خام نیازمند مختصاتی است که با توجه به شناسنامه این کالا در بازارهای بین المللی محصولی شناخته شده به شمار می‌رود.
برای موفقیت عرضه نفت خام ایران در بورس به تأمین بسترها و شرایط لازم برای مقاصد صادراتی و شرایط بانکی نیاز بوده که در حیطه اختنیارو حتی وظایف بازار سرمایه نیست. از جمله این موارد باید به موضوع نقل و انتقال ارز، سوییفت،FATF و همچنین حمل کالا و بیمه کشتی‌های باری در کنار موضوع مهم یافتن مشتری برای خرید نفت در بازارهای صادراتی را اشاره نمود.
این عوامل باعث می‌شوند تا برای جذابیت عرضه نفت خام و تشویق سرمایه گذار غسیر دولتی و خصوصی برای شرکت در رقابت در روز عرضه تسهیلاتی ویژه در نظر گرفته شود.
بطور مثال در نظر گرفتن نرخ ارز 14هزارتومانی برای تبدیل به رسال و یا صدور حواله بر مبنای نرخ ارز سامانه نیما می‌تواند از جذابیت‌های لازم برای این عرضه در نظر گرفته شود.
در شرایط اعلام شده می‌بایست خریدار 125 درصد از ارزش ارزی که بر مبنای آن ضمانت نامه ریالی گشایش نماید را از بانک‌های عامل دریافت کند.
قیمت نفت خام نیز با توجه به درج قیمت پایه و سپس رقابت بر سر قیمت بهتر می‌بایست از انعطاف و جذابیت بیشتری برخوردار باشد . در حال حاضر معادل ریالی ۱۰ درصد ارزش سفارش بر مبنای قیمت برای 35 هزار بشکه نفت خام چیزی در حدود 4 میلیارد تومان پول نقد را می‌طلبد که باید در سمات سپرده گذاری شود.
با توجه به اینکه خریدار نفت خام این حجم از ریال را در داخل کشور نداشته و بایستی ارز خود را تبدیل به ریال کنند این نگرانی وجود دارد که در صورت تبدیل دلار به ریال در ایران می‌تواند دوباره ارز خود را با همان قالب قبلی دریافت کند؟
با وجود در اختیار داشتن ابزارهای منعطف مختلف در وزارت نفت اما بورس به دلیل مقررات و چارچوب‌های قانونی همواره مجبور به رعایت قواعد تعریف شده در امتداد خطوط قانونی مشخص شده است.
وزارت نفت می‌تواند تسهیلاتی همچون پرداخت 50 روزه وجوه پس از عرضه نفت خام به مشتریان خود را در بورس انرژی نیز به اجرا بگذارد و یا نرخ ارز بر مبنای تسعیر اسکناس بجای تسعیر بر مبنای حواله نیمایی که هزینه بالاتری را تحمیل می‌کند را بکار گیرد.
از طرفی در فرایند صدور مدارک مالیاتی و تخفیف‌های خاص و همچنین استفاده از مخازن موجود برای تحویل محموله می‌توان مطلوبیت دو چندانی را ایجاد کرد.
معافیت حق پرچم به خطوط کشتیرانی خارجی لاینری نیز از دیگر اقدام‌هایی است که در کنار انعطاف بیشتر وزارت نفت برای متعادل کردن قیمت‌ها مطابق با بازارهای جهانی می‌تواند فرصت حضور برای بخش خصوصی و غیر دولتی را در بازار نفت خام بورس انرژی فراهم آورد.
به دور از واقعیت نیست که حتی با وجود تداوم عرضه‌های نفت خام از سوی شرکت ملی نفت و صبوری امور بین الملل این شرکت در مواجه با شکست انحصار فروش نفت در بزار متشکل و شفاف بورس انرژی ، شروع معاملات نفت خام و تثبیت آن به مثابه کودکی که به تازگی راه رفتن را از والدین خود یاد گرفته می‌بایست با توجه و تمهیدات ویژه ای همراه باشد تا بدنه این بازار به تدریج با پررنگ تر شدن تعداد خریداران قوام یابد.
اخبار مرتبط
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه