مسیر سبزی که به سهامداران جدید نرسید/ مقاومت دولت در برابر رشد بورس/ حفظ ارزش پول زیر تابلوی شاخص‌ها/ دوراهی برای ورود شرکت‌های جدید به بازارسرمایه

به گزارش بورس‌نیوز، شاخص‌ها در تابلوی حافظ به نقطه‌ای رسیده که دیگر رشد غیرمنطقی سهم‌ها را نمی‌بیند و سهامداران باید در این مقطع تحلیل را سرلوحه معاملات قرارداد.

بسیاری از کارشناسان، معتقد بودند که بازار به دلیل ورود نقدینگی جدید با رشد غیرهوشمندانه مواجه شد چراکه تدبیری برای جذب و نگهداری سرمایه در بورس وجود نداشت.

درروند صعودی بازار همه سهم حتی سهم‌هایی که با مشکلات بنیادی مواجه بودند و علاوه بر وضعیت نامناسب تولید و فروش با ریسک آسیب‌پذیری از تحریم‌ها نیز همراه بودند، رشد شدیدی کردند، مثلاً در آن مقطع، سهم شرکت‌های کوچک و سهم برخی شرکت‌ها که در حد یک پروژه بوده و با بهره‌برداری فاصله بسیار دارند افزایش قیمت چند برابری داشت و چنین رشدی منطقی نبود. اینکه سهم‌های با شناوری کمتر، فارغ از ارزنده بودن یا ارزنده نبودنشان، بیشتر مورد اقبال واقع شوند قابل توجیه نیست.

یکی از دلایل رشد غیرمنطقی بازار، ضعف دانش تحلیلی سهم‌ها در تازه‌واردان بازار بود؛ اما دلیل دیگری هم وجود داشت و آن‌هم معاملات هیجانی با تمرکز بر ورود نقدینگی جدید به بازار و خوش‌بینی به رشد سهم‌ها و حرکت فعالان بازار سرمایه به سمت سهم‌های با ریسک و بازدهی بالاتر بود.

اما فعالان بخش خصوصی در انتقادی ابراز کردند که نه‌تنها نقدینگی ورودی به بازار سرمایه هدر رفت بلکه هیچ ابزاری برای حفظ سرمایه‌های مدت‌دار در بورس و ماندگار شدن سرمایه در بازار وجود نداشت تا موج ورودی به بورس را کنترل کرده که این افراد با زیان بالا، پشت دست خود را داغ نکرده و تالار را کنار بگذارند.

نقدینگی‌ای بالا هدر رفت

علی سنگینیان رئیس کمیسیون پول و بازار سرمایه اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه این بازار از اواخر سال گذشته، در مدار رشد قرارگرفته گفت: طی مدت ذکرشده به میزان 5 هزار میلیارد تومان نقدینگی که عمدتاً از سوی حقیقی‌های بورسی بوده وارد این بازار شده و از سوی دیگر نقش غیر حرفه‌ای‌ها در تزریق نقدینگی نیز کم نبود.

با توجه به ورود چنین حجمی از نقدینگی به بازار در صورت رخ دادن هر نوع نوسانی، بازیگران غیرحرفه‌ای که آشنایی چندانی با بازار سرمایه ندارند، متحمل ضرر و زیان فراوانی می‌شوند.

ابزارهای جدیدی که پوسیدند

سبزپوشی بازار و رشد شاخص کل در ابتدا انتظارات تامین‌مالی و سرمایه‌گذاری را بین فعالان بازار بالا برد اما متولیان نتوانستند با معرفی ابزارهای جدید، بر تن این انتظار جامع عمل بپوشانند؛ درواقع متولیان سازمان بورس از این رشد برای تعمیق بازار بهره نگرفتند.

اما از سویی دیگر، ورود حقیقی ها به بازار نوسانات این گروه را در معرض آسیب قرار داد.

فرصتی برای گذر از بحران

همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه در همین خصوص تأکید کرد: بورس شاهد فرصتی بود تا قبل از بحران بتواند بهترین بهره‌گیری را برای رشد بازار سرمایه داشته باشد، اما استراتژی مشخصی برای جذب سرمایه و انتقال آن به بنگاه‌های تولیدی پیاده‌سازی نشد.

دولت در برابر رشد بازار "مقاومت" کرد

بورس از اردیبهشت‌ماه به‌صورت متوسط ماهانه 25درصد رشد را شاهد بود اما در مقابل دولت با مقاومت اجازه رشد بیشتر را برای بازار صادر نکرد و در مثالی می‌توان به عدم مجوز پتروشیمی‌ها برای اصلاح قیمت اشاره داشت؛ رفتارهای دوگانه منتج به ریزش و یک ابر تیره در بازار چراکه دولت صورت‌مسئله را پاک کرد.

از سوی دیگر نباید فراموش کرد که ابزارهای معاملات در بورس به‌اندازه کافی نبوده و حتی می‌توان گفت که در بسیاری از شهر‌ها، کارگزاران اصلاً وجود خارجی ندارند و این درحالی‌که است که ابزارهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم کاملاً محدود بوده و فضا برای ورود سرمایه به بازار با ریسک بالایی همراه شده است.

ورود زمان‌بر شرکت‌ها به بورس

دارابی همچنین از موانع موجود بر سر ورود شرکت‌های جدید در بورس انتقاد کرد و گفت: ورود یک شرکت در بورس گاه دو تا سه سال زمان ‌می‌برد. سخت‌گیری در صدور مجوز‌ها نیز غیرقابل درک است و دریافت هر مجوز شش ماه تا یک سال زمان ‌می‌برد.

حفظ ارزش پول، "سرمایه" را به حافظ کشاند

عباس آرگون، نایب‌رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران در همین راستا تأکید کرد: بسیاری از مردمی که دارای سرمایه جزئی بودند به خاطر حفظ ارزش پول خود گام در تالار معاملات بورس اوراق بهادار گذاشته‌اند و چندان از نوسان گیری بالا اطلاعاتی ندارند.

یکی از مهم‌ترین انتقادات وارده، عدم توسعه زیرساخت‌های بازار سرمایه بوده زیرا در شرایط کنونی صدور مجوزهای افزایش سرمایه باید تسریع پیداکرده و تغییرات هیات مدیره با سهولت انجام گیرد و عرضه سهام خرد نیز باید افزایش یابد.

نوسان گیران ریسک بورس را باید بپذیرند

بهادر احرامیان مدیرعامل فولاد یزد نیز با اشاره به اینکه نباید دولت درگیر نوسان بورس شود، اظهار کرد: کنترل نوسان شاخص بازار سرمایه جزو وظایف کلان دولت نبوده اما این بازار، آینده و آیینه‌ای از اقتصاد است.

یکی از اشتباهات مهلک، ورود دولت به بورس و جبران ضرر بازیگران این بازار بوده بنابراین سهامداران و فعالان این بازار باید بدانند که سود تضمین‌شده‌ای در بازار سهام وجود ندارد و شاخص ممکن است دچار افت و خیر شود.

سازمان بورس نیز باید شرایط معامله عادلانه را فراهم کند. ضمن این‌که EPS‌ها باید به‌روزرسانی شود.

دوراهی ورودی به بورس با علامتی منفی

محمد اتابک یکی از فعالان بزرگ سیمانی کشور و عضو کمیسیون پول و بازار سرمایه تأکید کرد: بورس، وظیفه نظارتی خود را ازدست‌داده چراکه اثرگذاری شایعات روی شاخص از مرز آن نیز فراتر رفته اما این در‌حالی‌که است که سازمان بورس باید درصدد اعتمادسازی بازار گام بردارد.

اوضاع بازار به‌گونه‌ای پیش‌ می‌رود که شرکت‌ها قادر نیستند سود هر سهم (EPS) خود را محاسبه کنند؛ بسیاری از شرکت‌های در ارتباط با صنعت حتی نمی‌توانند بودجه تعیین کنند بنابراین به این نتیجه رسیده‌ایم که شرکت‌هایمان را وارد بورس نکنیم. چراکه گویی، بازار سرمایه را جنجال‌ها اداره ‌می‌کنند.