"تحلیل سناریویی" قطعه گمشده سیاست‌گذاری

به گزارش بورس نیوز، بازار سرمایه در مبهم ترین شرایط ممکن قرار دارد و احتمالا ظرف چند روز آینده با مشخص شدن کاندیداهای ریاست جمهوری، این بلاتکلیفی ها تشدید نیز خواهد شد.

مهدی صادقی شاهدانی رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام در گفت و گو با بورس نیوز در خصوص چشم‌انداز آتی بازار سرمایه بیان کرد: برای تحلیل بازار سرمایه باید با در نظر گرفتن عوامل اثرگذار بر این بازار، در سناریوهای مختلف این بازار را تحلیل کرد که در آینده اقتصادی و سیاسی کشور، یکی از این سناریوها اتفاق خواهد افتاد. یکی از ویژگی‌های تحلیل سناریویی این است که می‌توان از زوایای مختلف بازار سرمایه را موردبررسی قرار داد و اطلاعاتی به سهامداران مخابره کرد که موجب گمراهی سهامداران نگردد. در برنامه‌ریزی نظام اقتصادی کشور درگذشته، چنین نگرشی وجود نداشته و ازآنجاکه برای سناریوهای مختلف برنامه‌ریزی نکرده‌ایم، با چالش مواجه شده‌ایم.

وی افزود: یکی از سناریوهایی که‌ می‌توان برای آینده اقتصادی و سیاسی کشور متصور بود، بر اساس تداوم شرایط موجود یا خروج از شرایط تحریم و محدودیت‌های ناشی از آن است. در شرایط فعلی تبادلات بین‌المللی ما محدود است و تجارت خارجی تحت‌فشار انجام می‌شود. طبیعی است که در شرایط تحریمی، تأمین نیازهای بازار داخل در اولویت برنامه‌های بنگاه‌های اقتصادی قرار بگیرد و رقابت بین تولیدکنندگان هم کاهش یابد و البته به سبب محدودیت‌های واردات، تولیدکنندگان مشکلاتی هم در تامین‌ مواد اولیه خواهند داشت. اطمینان قطعی از تداوم تحریم‌ها می‌تواند سبب تمرکز تولیدکنندگان بر تولید داخلی باشد و به‌تدریج آرامش بیشتری بر بازارها حاکم شود. در شرایط مبهم آینده اقتصادی و نرخ ارز و...، هم بنگاه‌های اقتصادی و هم سرمایه‌گذاران ‌ امکان تصمیم‌گیری ندارند. در حال حاضر به علت ابهام وضعیت آتی و تداوم یا لغو تحریم‌ها، رکود بر بازارها حاکم شده و درهرصورت اطمینان خاطر از اوضاع آتی و رفع ابهامات حتی با فرض تداوم تحریم‌ها، روزهای بهتری برای بازار سرمایه ما رقم خواهد زد. ضمن اینکه اگر بنگاه‌های اقتصادی اگر بتوانند در همین شرایط تحریمی، ظرفیت‌های صادراتی خود را افزایش دهند، در وضعیت بازار سرمایه هم مؤثر خواهد بود. فعالیت در سناریو تداوم تحریم‌ها، مستلزم برداشتن گام‌های متفاوت در راستای خنثی‌سازی تحریم‌ها است. مثلاً بتوان از ظرفیت بازارهای صادراتی کشورهای همسایه، سهم بیشتری را به بنگاه‌های تولیدی کشورمان اختصاص داد. این شرایط تولیدکنندگان ما را متکی‌به‌خود کرده و نگاه سرمایه‌گذاران هم باید به توان تولیدکنندگان و پتانسیل‌های بازار داخل باشد. نکته اینجاست که سیاست‌گذاران باید سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان را از بلاتکلیفی نجات داده و به‌طور شفاف اعلام کنند که قصد ادامه روند دارند یا قرار است نگرش متفاوتی داشته باشند و توافقی حاصل شود. معتقدم حتی اطمینان خاطر از تداوم تحریم‌ها از تردید و دودلی در مورد وضعیت مبهم آینده اقتصادی و سیاسی کشور، بهتر خواهد بود.

این تحلیلگر بازار سرمایه اضافه کرد: لغو تحریم‌ها نیز یک دوراهی پیش روی سیاست‌گذاران قرار خواهد داد. در این صورت می‌توان همچنان تمرکز بر تولید ملی و توسعه صادرات را در اولویت قرارداد. البته که در صورت انتخاب این مسیر، بازار سرمایه رشد بسیار مطلوبی داشته و سرمایه‌گذاران هم جذب این بازار خواهند شد. اما مسیر دوم، مسیری نگران‌کننده خواهد بود. اگر از لغو تحریم‌ها به‌عنوان فرصتی برای توسعه صادرات و تقویت تولید ملی استفاده نکنیم، توسعه واردات تهدیدی برای اقتصاد کشور و بازار سرمایه خواهد بود.

صادقی شاهدایی تصریح کرد: درمجموع می‌توان گفت با هر سناریویی، بیش از آنکه سیاست خارجی برای اقتصاد ما مهم باشد، رفتار سیاست‌گذاران داخلی اثرگذار خواهد بود. ازاین‌رو ضروری است که در شرایطی که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار داریم و کاندیداها تبلیغات خود را کلید زده‌اند، از کاندیداها برنامه‌های اقتصادی‌شان را مطالبه کنیم. وعده بهبود شرایط اقتصادی، توسعه اشتغال، توسعه صادرات و تمرکز بر تقویت تولید ملی و... شعاری بیش نیست و کاندیداها باید برنامه‌های خود برای تحقق این شعارها را مشخص کنند. رسانه‌ها هم باید دقت کنند به سمتی حرکت کنند که کاندیداها بدون برنامه، صحبت نکنند و اعلام کنند سیاست‌های قبلی را ادامه خواهند داد یا برای سناریوهای تداوم تحریم‌ها یا لغو تحریم‌ها، برنامه متفاوتی نسبت به آنچه درگذشته انجام‌شده، خواهند داشت.

• بیشتر بخوانید:

تاوانی برای سهامداران عمده