جنگ قیمتی برنج؛ آیا سودجویی شرکت‌ها مقصر است یا سیاست‌های نادرست؟
به گزارش بورس‌نیوز، میانگین قیمت یک کیلوگرم برنج در فروردین ماه ۱۴۰۳ به حدود ۱۱۵ هزار تومان رسید. اما با توجه به جدیدترین آمارهای ارائه شده توسط مرکز آمار، در یک سال اخیر، قیمت برنج ایرانی حداقل به ۱۴۶ هزار تومان و حداکثر به ۲۲۰ هزار تومان افزایش یافته است. این بدان معناست که قیمت متوسط یک کیلو برنج ایرانی حداقل ۲۷ درصد و حداکثر ۹۱ درصد رشد داشته است. سوال اینجاست که چه عواملی در بازار موجب چنین تغییری شده و آیا این قیمت‌ها پایدار خواهند بود؟
مراحل تولید برنج
در ایران حدود ۶۵۰ هزار نفر به طور مستقیم در شالیزارها مشغول به کار هستند. این فعالیت از بهمن‌ماه هر سال آغاز و در مرداد سال بعد به پایان می‌رسد. هزینه کارگر در ایران با توجه به افزایش تورم، به طور مداوم در حال افزایش است. به طوری که در سه سال اخیر، هزینه کار در شالیزارها به ارقام نجومی رسیده است.
شالیکاران در سه مرحله زمین را شخم می‌زنند. مرحله اول سه هفته قبل از نشاکاری، مرحله دوم یک هفته بعد از شخم اول و مرحله سوم با استفاده از پادلینگ انجام می‌شود. در ادامه، کشاورز اقدام به کودهی و انتخاب بذر می‌کند که معمولاً از بذرهای سال‌های گذشته خود استفاده می‌نمایند.
گفته می‌شود که برای یک دوره ۱۰ روزه کار روی زمین شالی، کارگران مبالغی مانند ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان درخواست کرده‌اند. بسیاری از شالیکاران به ناچار از خانواده‌های خود به عنوان کارگر استفاده کرده‌اند، زیرا هزینه کارگر به شدت افزایش یافته است.
زمین، بالاترین هزینه در تولید برنج
یکی از تولیدکنندگان بذر برنج و تولیدکننده برنج می‌گوید: «شخم‌زنی در سه مرحله انجام می‌شود که سال گذشته برای هر هکتار ۱۰ میلیون تومان هزینه داشت. این هزینه به ازای هر کیلو برنج ۵ هزار و ۸۵۲ تومان محاسبه می‌شود. در نشاکاری صنعتی نیز هزینه‌ها به ۲۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان برای هر هکتار می‌رسد که سهم هر کیلو برنج از آن ۱۲ هزار و ۲۸۹ تومان است.»
وی همچنین افزود: «در عملیات کشاورزی صنعتی، ماشین‌ها نمی‌توانند تمامی نقاط زمین را شخم بزنند و در نتیجه بخش‌هایی از زمین به صورت دستی کشت می‌شود. برای این بخش، هزینه‌ای معادل ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان برای هر هکتار وجود دارد که به ازای هر کیلو برنج ۱ هزار و ۴۰۴ تومان محاسبه می‌شود.»
وی تأکید کرد: «علاوه بر این، تمامی زمین‌ها هزینه‌هایی از جمله کود و سموم دارند که برای هر هکتار حدود ۶ میلیون تومان برآورد شده و سهم هر کیلو برنج از این بخش ۳ هزار و ۵۱۱ تومان است.»
قیمت تمام شده برنج چقدر است؟
مسئول اتاق اصناف کشاورزی بابل نیز اظهار داشت: «قیمت تمام شده برنج برای کشاورزان در سال ۱۴۰۳ حدود ۹۱ هزار تومان بوده، اما ۷۰ درصد کشاورزان محصولات خود را بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان به فروش رسانده‌اند.»
نصرالله هاشمی کمانگر افزود: «اکثر کشاورزان محصولات خود را در سه مرحله به فروش می‌رسانند و برنج‌های موجود در بازار عمدتاً متعلق به کشاورزان نیست زیرا آنها بیشتر محصولات خود را در پاییز به فروش رسانده‌اند. بنابراین، محصولات فعلی بازار به دست تاجران و شرکت‌های بزرگ خریداری و انبار شده است.»
تأثیر انبارداران بر قیمت‌ها
یک تولیدکننده برنج بیان کرد: «قبل از عید، یک مسئول دولتی اعلام کرد که قیمت برنج باید کیلویی ۱۳۰ هزار تومان باشد، در حالی که قیمت تمام شده در بازار شمال ایران بین ۱۸۰ تا ۱۹۰ هزار تومان بود. این نوع قیمت‌گذاری غیرواقعی منجر به شکل‌گیری بازار سیاه و اختلال در عرضه و تقاضا شد.»
انحصار قیمت برنج
رئیس اتحادیه صنف بنکداران مواد غذایی تهران نیز گفت: «در حال حاضر کشاورزان برنجی برای عرضه ندارند و چند شرکت خاص ۸۰ درصد برنج موجود را خریداری کرده‌اند. در نتیجه، قیمت برنج هاشمی درجه یک در بنکداری‌ها به کیلویی ۲۱۰ هزار تومان رسیده است.»
ضرورت تأمین برنج از گمرک
دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران اظهار کرد: «گرانی برنج ناشی از برآورد نادرست میزان تولید داخلی است. در حال حاضر، بیش از ۲۰۰ هزار تن برنج وارداتی در مرزها و گمرکات کشور وجود دارد که به دلیل عدم وصول مطالبات معوق ارزی، هنوز امکان ترخیص آن وجود ندارد.»
وی تأکید کرد: «باید هر چه سریع‌تر تدابیری اتخاذ شود تا برنج‌های موجود در گمرک به بازار تزریق شوند تا از افزایش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری شود.»
انتهای پیام/
