چالش‌های ناشی از ۳ میلیون خودروی فرسوده در کشور
به گزارش بورس نیوز، بر اساس آمارهای ارائه‌شده توسط وزارت صمت، تعداد خودروهای سواری در حال تردد در کشور به ۲۱ میلیون دستگاه می‌رسد. از این تعداد، حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه، معادل ۶ درصد، فرسوده محسوب می‌شوند. اگر سن فرسودگی را ۱۵ سال در نظر بگیریم، این عدد به حدود ۳ میلیون دستگاه افزایش می‌یابد. همچنین، تخمین زده می‌شود که حدود ۶۰۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده در ناوگان عمومی وجود داشته باشد.
این خودروها نقش عمده‌ای در آلودگی هوای کلانشهرهایی نظیر تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و اهواز ایفا می‌کنند. به‌طوری‌که برآوردها نشان می‌دهد در تهران, بیش از ۳۰ درصد از ذرات معلق خطرناک به همین خودروها مربوط می‌شود. در روزهای اخیر نیز هوای تهران به شدت آلوده و گرم بوده است.
کارشناسان می‌گویند خودروهای فرسوده از مهم‌ترین منابع تولید آلاینده‌های خطرناک نظیر CO، NOx، PM۱۰ و PM۲.۵ هستند که به‌طور مستقیم بر سلامت انسان‌ها تأثیر می‌گذارند. آمار وزارت بهداشت نشان می‌دهد که سالانه بیش از ۴۰ هزار مرگ زودرس در ایران ناشی از آلودگی هواست.
علاوه بر این، فرسودگی این خودروها باعث افزایش مصرف سوخت و اتلاف انرژی می‌شود و وابستگی کشور به واردات بنزین و فرآورده‌های نفتی را افزایش می‌دهد که به تبع آن فشار مالی و زیست‌محیطی بر کشور وارد می‌کند.
از سال ۱۳۸۶ تاکنون، حدود ۲ میلیون و ۴۱۶ هزار خودرو فرسوده اسقاط شده‌اند. در سال‌های گذشته، دولت‌ها به اسقاط خودروهای فرسوده توجه ویژه‌ای داشتند و مقرر شده بود که از سال ۸۸ به بعد سالانه ۳۰ درصد از این خودروها اسقاط شوند. با این حال، به دلیل ممنوعیت واردات خودرو از سال ۱۳۹۷، طرح اسقاط خودرو به حالت تعلیق درآمد و تعداد خودروهای اسقاطی به زیر ۲۰ هزار دستگاه در سال کاهش یافت.
در سال‌های اخیر، با تصویب قانون ساماندهی صنعت خودرو و ابلاغ آئین‌نامه مربوطه، روند اسقاط خودروهای فرسوده شتاب بیشتری گرفته است. به‌طوری‌که در سال گذشته، ۳۴۹ هزار خودروی فرسوده اسقاط شد که رکوردشکنی در این زمینه به حساب می‌آید. رئیس هیئت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) اعلام کرد که براساس برنامه هفتم توسعه، باید سالانه ۵۰۰ هزار خودروی فرسوده اسقاط شود.
مقیمی افزود: با اسقاط خودروهای فرسوده در سال ۱۴۰۳، ۲.۶ میلیارد لیتر صرفه‌جویی در مصرف سوخت حاصل شده که معادل ۲.۹ میلیارد دلار ارزش صادرات بالقوه است. همچنین در فروردین ماه امسال، حدود ۱۷ هزار خودرو فرسوده از رده خارج شدند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۲ درصد افزایش نشان می‌دهد.
معاون وزیر صمت در ادامه به عوامل تداوم تردد خودروهای فرسوده در کشور اشاره کرد. از جمله این عوامل می‌توان به افزایش شدید قیمت خودرو، رکود طرح‌های اسقاط، ضعف در اجرای قوانین معاینه فنی و عدم مشوق‌های اقتصادی مناسب اشاره کرد.
در نهایت، متخصصان پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت ناوگان حمل‌ونقل کشور ارائه می‌دهند، از جمله تسهیلات ویژه نوسازی خودرو، معافیت‌های مالیاتی برای خریداران خودروهای کم‌مصرف، و سرمایه‌گذاری در مراکز اسقاط و بازیافت خودرو. تردد خودروهای فرسوده نه تنها تهدیدی برای سلامت و محیط زیست است، بلکه مانع توسعه پایدار شهری و اقتصادی محسوب می‌شود. برای مقابله با این بحران، همکاری میان دولت، نهادهای مسئول، خودروسازان و مردم ضروری است.
انتهای پیام/
