نواختن ساز مخالفت اروپا در حین گفتگوهای تهران و واشنگتن

به گزارش بورس‌نیوز، خطوط قرمز تهران، واشینگتن و بروکسل (پایتخت اتحادیه اروپا) به نقطه تلاقی رسیده‌اند. این وضعیت برای همه طرف‌ها هشدار دهنده خواهد بود اگر نتوان در آن تعادل ایجاد کرد. اما "تعادل" چگونه ممکن خواهد شد اگر صحنه از اراده لازم میان هر یک از طرف‌ها برای این امر تهی باشد؟

تهران و واشنگتن پس از پنجمین دور گفت‌وگوهای خود در رم (پایتخت ایتالیا) با رویکردی مصلحت‌جویانه تلاش کرده‌اند پنجره دیپلماسی را برای حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات، همچنان گشوده نگه دارند. دو طرف از گفت‌وگوهای موثر و راهگشا سخن گفته و به دور بعدی نشست خود امیدوارند. این در حالی است که تروئیکای اروپایی ساز مخالف می‌زند. اروپائیان در دو سطح بر خط قرمز خواست‌ها از تهران پافشاری دارند؛ توقف غنی‌سازی و کاستن از توان موشکی ایران. این علاوه‌بر اختلافاتی است که بر سر روابط دوجانبه با واشنگتن وجود دارد و غیبت خود را در مذاکرات تهران - واشنگتن، به نوعی نادیده‌گیری در فرایند یکی از مهم‌ترین پرونده‌های منطقه‌ای تفسیر می‌کنند. به نظر می‌رسد تروئیکای اروپایی برخلاف گذشته، ترجیح خود را بر این مسیر قرار داده که با تل‌آویو هم‌آوایی بیشتری نشان دهد. پیش از این، اروپائیان در تلاش برای حفظ برجام به عنوان یک کارنامه موفق دیپلماتیک از سوی خود، کمترین تمایل را برای فعال کردن سیستم ماشه و یا تهدید بازگرداندن اختلافاتشان با تهران در شورای امنیت سازمان‌ملل ابراز می‌کردند. به عبارت دیگر، محافظه‌کاری اروپا در قبال تهران، پرهیز دادن آن از واکنش رادیکال مانند خروج از NPT و فروپاشی برجام بود.

اکنون چنین به نظر می‌رسد که موضوع ایران و اعلام خط قرمز از سوی تروئیکای اروپایی به مثابه ابزاری برای مانع‌تراشی مقابل واشنگتن نیز قابل تفسیر است. جالب این که واشنگتن در گفت‌وگوهای خود با تهران بر حرکت گام به گام در حل اختلافات جاری تأکید دارد؛ درحالی که تروئیکای اروپایی بر "توافق بر سر همه چیز" یا "عدم توافق بر سر هیچ چیز" اصرار می‌کند. همین موضوع می‌تواند به مثابه ایجاد چاله در مسیر تلاش "تهران - واشنگتن" برای دستیابی به توافق احتمالی در آینده باشد.

تهران تلاش دیپلماتیک را برای بازسازی روابط خود با اروپا آغاز کرده است با این انگیزه که ترجیح می‌دهد اروپائیان نیز در توافق‌های احتمالی مشارکت داشته باشند. اما پاسخ سرد اروپا به این تلاش، نوعی سرخوردگی را برای تهران به همراه آورد. این سرخوردگی در واکنش "عباس عراقچی" به موضع لندن درباره توقف کامل غنی‌سازی نمایان شد. وزیر امور خارجه در توئیت خود که به زبان انگلیسی منتشر شد، تأکید کرد که اصرار اروپائیان بر توقف کامل غنی‌سازی، گفت‌وگوهای میان تهران و بروکسل را بی‌موضوع می‌سازد. در نگاه تهران، خواست اروپائیان به معنای نادیده گرفتن خط قرمزی است که عقب‌نشینی از آن به معنای نخست؛ خلع ید از توانایی بازدارندگی ایران در برابر تهدیدهای امنیتی است. در وهله دوم، باج‌دهی غرب به تل‌آویو برای حفظ موقعیت تهدیدآمیز آن نه تنها علیه ایران، بلکه علیه خاورمیانه خواهد بود.

واقعیت این است که اروپا به خوبی می‌داند که اگر قرار بر ایجاد هرگونه توافق باشد، این تهران و واشنگتن هستند که باید پای آن را امضاء کنند. بنابراین به رغم مخالف‌خوانی‌ها و هم‌آوایی‌های تروئیکای اروپایی با تل‌آویو، اگر دو طرف اصلی گفت‌وگوها موفق به کشف "نقطه تعادل" در خطوط قرمز خود شوند، دیگران مجبور به همراهی با آن خواهند بود. در این راستا، هم واشنگتن و هم تهران باید مراقب وقایع غیر منتظره‌ای باشند که می‌توانند تلاش برای کشف نقطه تعادل را مختل کنند. مهم اکنون تلاقی خطوط قرمز واشنگتن - تهران است؛ اما پرسش کلیدی برای ناظران این است: این تعادل در کدام ایستگاه خواهد بود؟ و با چه ساختاری؟ در شرایطی که خطوط قرمز سه‌گانه به نقطه تلاقی رسیده‌اند.

منبع: صدای بورس

انتهای پیام/