بازار، قربانی بی‌اعتمادی، فشارهای مالیاتی و کمبود نقدینگی شد
جواد مرادیان معاون توسعه بازار و فروش گروه مالی هامرز، در گفت‌و‌گو با بورس نیوز با اشاره به واکنش بازار سرمایه پس از آتش‌بس میان ایران و اسرائیل اظهار کرد: برخلاف انتظار عمومی که تصور می‌کرد آتش‌بس موجب آرامش و رشد بازار خواهد شد، بازار نه‌تنها رشد نکرد، بلکه با ریزش شدیدی مواجه شد. این وضعیت صرفاً به عوامل ژئوپلیتیکی محدود نمی‌شود، بلکه به انتظارات رفتاری و واقعیت‌های درونی بازار نیز مرتبط است.
وی افزود: آتش‌بس در واقع نقطه پایان موج هیجانی پیش از آن بود، نه آغاز یک روند صعودی. بازار پیش از اعلام آتش‌بس، بخش زیادی از اثرات مثبت آن را پیش‌خور کرده بود و به‌محض قطعی شدن خبر، معامله‌گران از آن به‌عنوان «تریگر خروج» استفاده کردند. هرچند ریسک ژئوپلیتیکی کاهش یافت، اما فضای اقتصاد کلان شامل رکود، فشارهای مالیاتی، سرکوب قیمت‌ها و نبود نقدینگی، تغییری نکرده بود؛ بنابراین، بازار با نوعی «فشار فروش از درون» مواجه شد و خبر آتش‌بس نیز نتوانست موتور محرک جدیدی برای ورود نقدینگی به بازار ایجاد کند.
فشار ساختاری و نبود اعتماد در بازار
جواد مرادیان با اشاره به شرایط کنونی بازار بیان کرد: بازار سرمایه در سال‌های گذشته به‌شدت تحت تأثیر بی‌اعتمادی، ضعف سیاست‌گذاری و کمبود نقدینگی قرار داشته است. در چنین فضایی، پس از اعلام آتش‌بس، هیچ گروه یا نمادی نتوانست از این خبر منتفع شود و تقریباً تمامی نماد‌ها با صف فروش مواجه شدند؛ به‌طوری‌که ارزش صفوف فروش به حدود ۳۳ هزار میلیارد تومان رسید.
وی افزود: در بُعد رفتاری نیز شاهد بروز پدیده «رفتار گله‌ای» در روانشناسی بازار بودیم. با توجه به عدم حضور خریداران جدی، پس از افت در چند روز ابتدایی، فعالان حقیقی و حتی برخی صندوق‌ها ترجیح دادند در ساعات اولیه معاملات، صبر کنند و نظاره‌گر باشند. این در حالی است که بازارساز و متولیان بازار هیچ‌گونه حمایتی از بازار انجام ندادند و همین صبر اولیه به رفتار گله‌ای و در نهایت تشدید صف‌های فروش منجر شد.
فرار از تحلیل و هجوم به فروش
مرادیان با توجه به رفتار هیجانی سهامداران در روز‌های اخیر، عنوان کرد: ترس از گیر افتادن در صف فروش باعث شد بسیاری از سرمایه‌گذاران بدون توجه به وضعیت بنیادی سهم یا حتی میزان نقد شوندگی آن، صرفاً اقدام به فروش کنند. وقتی صف فروش یک نماد پس از گذشت نیمی از زمان معاملات، بدون کوچک‌ترین حمایتی قفل باقی می‌ماند و سرمایه‌گذار همچنان در چنین شرایطی اقدام به فروش می‌کند، به‌وضوح نشان می‌دهد که نه تحلیلی در میان است و نه تصمیمی مبتنی بر منطق اقتصادی؛ بلکه صرفاً با یک «فرار سرمایه» روبه‌رو هستیم.
بیشتر بخوانید: بدون محدودیت داشتن کد بورسی "آسایش" بخرید
وی افزود: نخستین افت بازار، چنان فشار روانی ایجاد کرد که اغلب سرمایه‌گذاران به جای تحلیل اثرات میان‌مدت و بلندمدت روی سودآوری شرکت‌ها، راه «فرار» را در پیش گرفتند. در این میان، اگر هدف، دوری از رفتار‌های گله‌ای و هیجانی باشد، چند راهکار قابل پیشنهاد است: داشتن یک استراتژی مکتوب معاملاتی که مشخص کند چرا وارد یک سهم شده‌ایم و در چه شرایطی باید خارج شویم؛ پرهیز از رصد لحظه‌ای بازار در روز‌های پرتنش که می‌تواند اضطراب و واکنش‌های احساسی را تقویت کند؛ تقسیم سرمایه به بخش‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت به‌منظور کنترل ریسک؛ و در نهایت، دریافت تحلیل و اطلاعات فقط از منابع معتبر، نه شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام یا توییتر.
نقش حیاتی تحلیل بنیادی در تصمیم‌گیری
معاون توسعه بازار و فروش گروه مالی هامرز در خصوص اهمیت منابع اطلاعاتی معتبر در تصمیم‌گیری‌های بورسی، تصریح کرد: استفاده از منابع رسمی مانند گزارش‌های کدال یا تحلیل‌های بنیادی معتبر می‌تواند به آرامش ذهنی سرمایه‌گذاران کمک کند و مانع تصمیم‌گیری‌های هیجانی شود.
وی با تأکید بر اینکه بازار سرمایه در دوره‌هایی ممکن است از واقعیت فاصله بگیرد، خاطرنشان کرد: در بلندمدت، این منطق و سودآوری شرکت‌هاست که مسیر اصلی بازار را تعیین می‌کند. کسی در این بازار موفق خواهد بود که نه در دوران صعود گرفتار طمع شود و نه در دوران ریزش، فلج از ترس.
توصیه‌هایی برای عبور از شرایط پرتنش
مرادیان در ادامه چند توصیه کاربردی برای شرایط فعلی بازار ارائه داد و گفت: نخست اینکه نباید در شرایط آشفتگی ذهنی تصمیم گرفت. در بازار منفی، اولین چیزی که باید فروخت «احساسات» است، نه سهام. گاهی چند روز فاصله گرفتن از تابلوی معاملات، وضوح فکری را بازمی‌گرداند.
دوم اینکه سرمایه‌گذاران باید پرتفوی خود را پاک‌سازی کنند، نه نابود. بازار نزولی، فرصتی برای بازبینی و حذف سهم‌های بی‌کیفیت و فاقد تحلیل‌های به‌روز است، نه زمانی برای خروج کامل یا فروپاشی استراتژی سرمایه‌گذاری.
توصیه سوم مرادیان پرهیز از نگاه کوتاه‌مدت و تقویت دیدگاه میان‌مدت و بلندمدت بود. به گفته او، بورس متعلق به افرادی است که می‌توانند در میان هیجان، بدون هیجان باقی بمانند و برای آینده برنامه‌ریزی کنند، نه کسانی که تنها چشم به روز بعد دارند.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که کشور از آسیب‌ها و ناامنی‌ها به دور بماند و فعالان بازار سرمایه نیز بتوانند بار دیگر به شرایط باثبات و حرفه‌ای خود بازگردند.
پایان مطلب
