تصاحب کریدور زنگزور توسط آمریکا و فشار بر ایران و روسیه!

به گزارش بورس نیوز، فایننشیال تایمز گزارش داد که رهبران ارمنستان و جمهوری آذربایجان روز جمعه در کاخ سفید توافقی را امضا کردند که طی آن مسیر ترانزیتی مورد مناقشه موسوم به «کریدور زنگزور» با برند جدید  «Trump Route for International Peace and Prosperity» بازتعریف شود. این توافق که در قالب یک بیانیه صلح مشترک امضا شده است، اما هنوز به سطح یک پیمان کامل نرسیده کریدوری را ایجاد می‌کند که جمهوری آذربایجان را از طریق جنوب ارمنستان به جمهوری خودمختار نخجوان و از آنجا به ترکیه متصل می‌سازد.

به گفته کاخ سفید، این مسیر یک «منطقه ترانزیت چندوجهی» شامل خط‌آهن، خطوط نفت و گاز و فیبر نوری خواهد بود و عبور و مرور آزاد کالا و مسافر را تضمین می‌کند، در حالی که حاکمیت ارمنستان حفظ می‌شود. مذاکرات برای تعیین اپراتور خصوصی این مسیر از هفته آینده آغاز خواهد شد.

این پروژه به‌طور مستقیم جای پای تجاری و دیپلماتیک ایالات متحده را در قلب قفقاز جنوبی محکم می‌کند و می‌تواند به گشایش تاریخی مرز‌های بسته ترکیه و ارمنستان از سال ۱۹۹۳ بینجامد. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، با بهره‌گیری از روابط شخصی نزدیک با ترامپ، نقشی کلیدی در نزدیک کردن دو طرف ایفا کرده است.

کارشناسان معتقدند که این توافق فراتر از یک تغییر نام است و در عمل حضور ایالات متحده را به عنوان تضمین‌کننده صلح و به‌عنوان هاب لجستیکی منطقه نهادینه می‌کند. اصلی آیدین‌تاسباس از مؤسسه بروکینگز می‌گوید این ابتکار، سناریوی «تصرف نظامی» بخش‌هایی از خاک ارمنستان توسط باکو را از دستور کار خارج می‌کند و مسیر تازه‌ای برای اتصال اروپا به آسیای مرکزی و چین می‌گشاید.

این تحولات در حالی رخ می‌دهد که نفوذ روسیه در منطقه رو به افول است. شکست ارمنستان در جنگ ۲۰۲۰، تداوم جنگ اوکراین و تغییر تمرکز بازیگران منطقه‌ای باعث شده مسکو جایگاه سنتی خود را در میان این دو کشور تا حد زیادی از دست بدهد. واشنگتن با این اقدام، عملاً خلأ قدرت ایجادشده را پر می‌کند و پیامی روشن از تعهد به عادی‌سازی روابط و توسعه اقتصادی منطقه ارسال می‌نماید.

با این حال، مسیر تا دستیابی به توافق صلح کامل همچنان طولانی است. باکو خواستار اصلاح قانون اساسی ارمنستان برای حذف بند‌هایی است که به‌زعم آن، ادعای ارضی بر قره‌باغ کوهستانی را حفظ کرده است. همزمان، توافق کاخ سفید شامل درخواست مشترک ایروان و باکو از سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) برای انحلال «گروه مینسک» نیز هست نهادی که از ۱۹۹۲ مسئول حل‌وفصل بحران قره‌باغ بود و حالا با توافق طرفین، به تاریخ خواهد پیوست.

این توافق، علاوه بر بُعد ژئوپلیتیک، ظرفیتی بالقوه برای تغییر مسیر تجارت منطقه‌ای و افزایش پیوند‌های ترانزیتی دارد، اما در عین حال می‌تواند موازنه قدرت در قفقاز جنوبی را به‌طور جدی جابه‌جا کند.