بانک، بیمه یا بورس با منطق سرمایهگذار خصوصی کار میکنند
به گزارش بورس نیوز، پرویز خسروشاهی، رئیسکل بیمه مرکزی، در پنل تخصصی «ظرفیتهای صنعت مالی برای توسعه اقتصادی» در نمایشگاه کیش اینوکس ۲۰۲۵، با انتقاد از ضعف تاریخی سرمایهگذاری در بخش خصوصی کشور، گفت: رشد اقتصادی واقعی زمانی محقق میشود که تولید کالا و خدمات با کیفیت، تنوع و بهرهوری بیشتر همراه باشد. اما در اقتصاد ایران، نیمقرن است که بخش خصوصی تمایل جدی به سرمایهگذاری ندارد و این، ریشه اصلی رشد پایین و ناپایدار کشور است.
وی با اشاره به دادههای بانک مرکزی افزود: اگر آمار سرمایهگذاری را از دهه ۵۰ به این سو بررسی کنیم، درمییابیم که رشد سرمایهگذاری خصوصی همواره اندک و حتی پس از انقلاب کمتر نیز شده است. بخش عمدهای از آنچه امروز بهعنوان سرمایهگذاری خصوصی ثبت میشود، در عمل ماهیت واقعی بخش خصوصی را ندارد.
خسروشاهی علت اصلی این بیمیلی را در «بیثباتی مزمن فضای اقتصادی و کسبوکار» دانست و تصریح کرد: در اقتصادی که دائم در معرض تنش، تغییر سیاستها و نااطمینانی قرار دارد، سرمایهگذار طبیعی است که عقبنشینی کند. در نتیجه، به جای ورود سرمایه به بخش واقعی، رانتهای مختلف بهویژه در حوزه منابع طبیعی مثل آب، خاک و هوا، به ابزاری برای جبران ناکارآمدیها تبدیل میشوند.
رئیسکل بیمه مرکزی تأکید کرد: زمانی که سرمایهگذاری واقعی شکل نمیگیرد، رشد اقتصادی از مسیرهای غیرمتعارف و رانتی دنبال میشود؛ هر بخش اقتصادی برای خود بازار و سازوکار جداگانهای میسازد؛ از بانک گرفته تا بیمه و بورس. در چنین وضعی، اصلاحات مالی بدون اصلاح بخش واقعی، به بنبست میرسد.
وی با اشاره به رفتار نهادهای مالی گفت: بانک، بیمه یا بورس در نهایت با منطق سرمایهگذار خصوصی کار میکنند و تا زمانی که بازده واقعی در اقتصاد پایین باشد، این نهادها نیز انگیزه کافی برای توسعه ندارند. مگر آنکه سیاستگذار آنها را به تصمیماتی خلاف منطق بازار وادار کند که این امر نیز پایداری ندارد.
خسروشاهی در بخش پایانی سخنانش با اشاره به ضرورت کاهش مداخله دولت گفت: بهترین کمکی که سیاستگذاران میتوانند به نظام مالی و اقتصادی کشور بکنند این است که در کار بخش خصوصی بیش از اندازه دخالت نکنند. به بهانه تنظیمگری یا توسعه، نباید جای هیئتمدیره شرکتها تصمیم بگیریم. اگر اجازه دهیم بنگاهها در چارچوب قواعد شفاف و رقابتی فعالیت کنند، مسیر رشد خود را پیدا خواهند کرد.