به گفته كارشناسان قرارداد توليد تندر 90 تنها قراردادي است كه درتاريخ 50 ساله صنعت خودروي كشور، قرار بود اجراي آن با 60 درصد توليد داخل آغازشود و البته اولين قراردادي است كه با آغازثبت نام ازمتقاضيان خريد تندر 90 دراواخر سال 85 كل ميزان تعيين شده براي عرضه درهمان روزهاي ابتدايي، پيش فروش شد و ايران خودرو و پارس خودرومتعهد شدند به ترتيب 50 و 25 هزاردستگاه تندر 90 را به مشتريان تحويل دهند.
پارس خودرو با درک صحیح از توانمندی های خود و چاشنی دوراندیشی، نیمی از تعهدات شرکت رقیب را تعهد کرد و با تاسیس خط تولیدی پیشرفته، رباتیک و اختصاصی برای تولید تندر90، توانست تولید این خودرو را شروع کند.
اما شرکت ایران خودرو که در خط تولید سوگولی از دست رفته خود، پیکان و تنها با اتکا بر تخصص نیروی انسانی خود اقدام به تولید دستی این خودرو کرد، گویی از یاد برده بود که تولید خودرو در سطح بین المللی و با کیفیت روز دنیا نیاز به تجهیزات، برنامه ریزی و دقت عمل در تعهدات بعمل آورده دارد.
بروز برخي مشكلات در سر راه این دو خودروساز از جمله نظارت رئیس مَأبانه رنوپارس، مانع از تحقق اين اهداف و درنتيجه باعث انتقاد خريداران شد، تا آنجا كه محرابيان وزير صنايع، خودروسازان را به واردات تندر براي پاسخگويي به نياز مشتريان تهديد كرد و از آنها خواست تا هرچه سريعترنسبت به انجام تعهدات خود عمل كنند.
وزیر صنایع و معادن همچنین در چند مصاحبه دلیل اصلی کاهش تولید تندر90 را مربوط به عمل نکردن شرکت رنوپارس به برخی از بندهای قراردادش با ایران دانست و کارشناسان صنعت خودروسازی کشور نیز بارها این موضوع را تصدیق و تبیین کرده اند که وجود شرکتی واسطه به نام رنوپارس نه تنها راه را برای تولید این خودرو تسهیل نمی کند، بلکه باعث کند شدن روند تولید این خودرو و برخوردهای سلیقه ای و افزایش قیمت های تمام شده نیز می شود.
بحث مربوط به تامین قطعات تندر90 نیز داستان دیگری است. تا آنجا که شرکت رنوپارس با برخوردهای سلیقه ای هر از گاهی به بهانه های واهی ( و گاها درست از قبیل بدهی ایران خودرو به این شرکت) عرضه قطعات مورد نیاز را متوقف می کرد.
همچنین از آنجایی که بخشی از قطعات مورد نیاز این خودرو از قطعه سازان داخلی تامین می شد در بسیاری از موارد نبود یک بخش متمرکز مدیریتی و بی طرف باعث می شد روند تولید این خودرو به خطر بیفتد و گاهی کاملا قطع شود .
تا آنجا که مسیح تفرشی مدیر عامل شرکت پارس خودرو در مصاحبه ای علت اصلی توقف خطوط تندر90 را در مقطعی از زمان، نبود قطعاتی عنوان کرد که از جانب قطعه سازان گروه صنعتی ایران خودرو به تامین می شد.
آمار تولید تندر 90
بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، از زمان آغاز تولید خودرو تندر90 در شرکت های ایران خودرو و پارس خودرو، در کل تعداد 64 هزار و 415 دستگاه تندر90 در شرکت پارس خودرو و 50 هزار و 968 دستگاه در شرکت ایران خودرو تولید شده است، و سهم شرکت پارس خودرو و ایران خودرو در تولید تندر90 در سال 88 به ترتیب 25 هزار و 117 دستگاه پارس خودرو و 7هزار و 847 دستگاه ایران خودرو بوده است و تا پایان اردیبهشت سال جاری نیز پارس خودرو 4 هزار و 13 دستگاه و ایران خودرو 2 هزار و 10 دستگاه تندر تولید کرده است
پارس خودرو سردمدار تولید تندر 90
شرکت پارس خودرو به عنوان سردمدار پیشنهاد تمرکز مدیریت در تولید تندر90 از 2 سال قبل اقدام به مطرح سازی و پیگیری این موضوع نمود. موضوعی که از ابتدا مورد توجه این شرکت و عدم توجه و استقبال شرکت رقیب بود.
مسیح تفرشی مدیر عامل شرکت پارس خودرو در جدی ترین اظهار نظر رسمی خود همواره مباحث مربوط به ضرر ده بودن تولید تندر90 با شرایط فعلی و واسطه گری رنوپارس را مطرح می کرد، طی مصاحبه ای گفته بود: هر چند که در ابتدا طرح تمرکز تولید مشترکا با شرکت ایران خودرو مطرح شده بود اما مشکلات به وجود آمده در تولید تندر موجب شده تا شرکت پارس خودرو این خصوص خواستار تمركز مديريت شود. وی افزوده بود: در حال حاضر مالكيت اين پروژه ملي مشخص نیست، به همین دلیل ايران خودرو،پارس خودرو و گروه خودروسازی سایپا، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، وزارت صنایع و معادن، رنو و رنوپارس هر كدام خواهان مديريت بخشي از اين پروژه هستند که با توجه به نگاه های متفاوت به اين پروژه تولید این خودرو با مشکلاتی مواجه شده است که به صلاح صنعت خودروسازی کشور نیست.
هر چند نگاه دلسوزانه مدیر عامل پارس خودرو ستودنی است، اما نباید از یاد ببریم که شرکت پارس خودرو نیز در انتهای این نگاه صنعت دوستانه خویش، نیم نگاهی به تولید بیشتر، کیفیت بالاتر و در نتیجه سود دهی بالاتر دارد.
نجم الدین مخالف تمرکز تولید
در این بین نجم الدین مدیر عامل شرکت ایران خودرو در اظهارات خود، بحث تمرکز تولید را بی اساس و منافی منافع مجموعه تحت مدیریت خود دانست. نجم الدین در یکی از مصاحبه های خود در پی اعلام نارضایتی مردم از نحوه تولید و عرضه تندر90 ایران خودرو گفته بود: اگر نتوانیم به تعهدمان در تحویل بموقع تندر90 ، عمل کنیم ؛ حتما رضایت مشتری را جلب می کنیم و خودرو دیگری می دهیم یا همین خودرو، تولید و تحویل می شود.
در پی این مصاحبه وی درباره تمرکز تولید تندر90در یکی از شرکت های ایران خودرو یا پارس خودرو گفت:برنامه ای نداریم و قبول هم نداریم که اگر تندر 90 در یک کارخانه تولید شود ، اقتصادی تر خواهد بود هر چند با افزایش تولید تندر90در ایران خودرو ، تولید این محصول سودآورتر خواهد شد.
به نظر می رسد اظهار نظر های متضاد این مدیر صنعتی ، در بین عدم توانایی تولید این خودرو با تیراژ مناسب و ترس از دست رفتن بازار این خودرو و همچنین دیگر خودروهای هم طراز و هم قیمت تندر90 ، یکی از مهمترین دلایل ضعف ایران خودرو و مخالفت این شرکت با طرح تمرکز مدیریت تولید تندر90 در یکی از شرکت های خودرو سازی است.
در پی تشکیل چند جلسه تخصصی و پس از قبول تلویحی رنوپارس مبنی بر کناره‌گیری از تامین قطعات این خودرو و سخنانی که در مورد وحدت مدیریتی این پروژه بیان شد، بوجود آمدن رقابتی چشمگیر بین پارس‌خودرو و ایران‌خودرو بدیهی به نظر می رسید. در این میان پارس خودرو سکوت را انتخاب کرد و ایران خودرو به اشتباه سعی در نشان دادن توانایی هایی کرد که بیشتر به خودزنی ای آشکار می ماند.
درج پنج خبر از جانب پنج مقام مختلف ایران خودرو در هفته گذشته با عناوین «تولید تندر90 در ایران خودرو 3 برابر شد»، «برای تولید 3 خودرو روی پلت‌فرم ایکس90 با رنو توافق کرده‌ایم» «قرارداد تندر90 باید اصلاح شود» «گارانتی تندر 90 ایران خودرو پنج ساله شد» و«تاکید ایران‌خودرو بر عرضه گسترده قطعات تندر90» اشتهای ایران خودرو را برای در اختیار گرفتن این پروژه نشان داد.
همانگونه که پیش بینی می شد وزارت صنایع عصر دیروز، طی خبری با عنوان " مدیریت تولید ، فروش و خدمات پس از فروش خودرو تندر 90 در گروه خودرو سازی سایپا متمرکز می شود" با تمرکز مدیریت تولید، فروش و خدمات پس از فروش در گروه خودروسازی سایپا موافقت کرد و این خبر به سرعت در میان اصحاب رسانه ها، مردم و صاحبان صنایع پخش شد. این خبر در بسیاری از سایت های خبری و همچنین پورتال رسمی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز درج شد.
اما از همان دقایق ابتدایی درج این خبر، تلاشهایی از جانب عده ای منصوب به گروه صنعتی ایران خودرو در جهت تغییر این خبر آغاز شد. به نحوی که شرکت ایران خودرو در اقدامی با درج خبری با عنوان" تمركز توليد تندر90 منتفي است " شروع به انجام تحرکاتی در جهت اعتراض یه این خبر کرد.
شاید بتوان از مواردی همچون رباتیک بودن خطوط تولید پیشرفته پارس خودرو در تولید تندر90 نسبت به خطوط دستی ایران خودرو، بنیه مالی قوی پارس خودرو نسبت به ایران خودرو در راه تامین قطعات مورد نیاز، شاخص های کیفی متفاوت محصول تولیدی پارس خودرو و ایران خودرو، رضایت مشتریان از محصول پارس خودرو و همچنین اقبال عمومی جهت تهیه محصول این شرکت در مقایسه با شرکت رقیب به عنوان اصلی ترین دلایل کارگروه خودرو سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در تخصیص مدیریت تولید تندر90 به پارس خودرو نام برد.
وزارت صنایع و تندر 90
جالب اینجاست که وزارت صنایع و معادن نیز در اقدامی عجیب پس از اعلان رسمی تمرکز مدیریت تولید تندر90 در گروه خودروسازی سایپا، به جای اعتراض به شرکت ایران خودرو که با درج جمله هایی تحت عنوان " امكان توليد تندر90 فقط در يكي از شركت‌هاي ايران خودرو يا پارس خودرو وجود ندارد و بر اساس برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته توليد اين خودرو در هر دو شركت ادامه خواهد داشت" و همچنین جمله " اين ستاد ضمن تكذيب شايعات تمركز توليد تندر90، مباحث مطرح شده در خصوص تمركز توليد اين خودرو را به دليل داشتن ايرادهاي متعدد از منظر قانوني و همچنين عدم توجيه‌پذيري فني و اقتصادي غيركارشناسي دانست و افزود: با توجه به محدوديت هاي قانوني و سرمايه‌گذاري هاي انجام شده، تندر90 مانند گذشته در هر دو شركت ايران خودرو و پارس خودرو توليد و به بازار عرضه خواهد شد."
در کار این وزارتخانه دخالت آشکار بوجود آورده و از جانب این وزارت خانه به تصمیم گیری پرداخته است، بلافاصله در پی تلاش ها و لابی های پشت پرده ایران خودرویی ها، موضع خود را ترک کرده و حتی شنیده ها حاکی است: به دستور وزارت صنایع و معادن، خبر رسمی " مدیریت تولید ، فروش و خدمات پس از فروش خودرو تندر 90 در گروه خودرو سازی سایپا متمرکز می شود" از پورتال رسمی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران برداشته شد.
باید دید وزارت صنایع و معادن، چه تصمیمی در رابطه با تولید این خودرو خواهد گرفت؟
