بمب‌هاي متحرك در خيابان‌های ایران!

به گزارش ايسنا،بعد از آن كه خودروهاي دوگانه‌سوز به دليل عدم بازرسي ادواري مخازن سي.ان.جي به بمب‌هاي متحرك تبديل شدند، آخرين خبرها حاكي از آغاز بازرسي از اين مخازن است؛ اما اين بار دستگاه‌ها متولي و تجربه آن‌ها در اين زمينه مورد بحث است. 

اگرچه ايران طبق رتبه‌بندي انجمن جهاني خودروهاي گازسوز اكنون از نظر تعداد خودروهاي گازسوز در رتبه سوم جهان قرار دارد و تا سال 2014 ميلادي به دومين دارنده‌ ناوگان بزرگ خودروهاي گازسوز در جهان تبديل خواهد شد، اما بعد از گذشت چندين سال از شروع گاز سوز كردن خودروها هيچ نوع بازرسي از مخان گاز نصب شده روي اين خودروها صورت نگرفته است. 

اين در حاليست كه مخازن سي.ان.جي بايد در عمر20 ساله خود هر پنج سال يك‌بار به صورت كامل از خودرو جدا شده و بازرسي شوند. هم‌چنين همه‌ مخازن بايد سالانه به مدت نيم ساعت با دستگاه ويژه از نظر نشتي احتمالي مورد بازرسي قرار گيرند. 

اگر از خودروهاي گازسوز غير مجاز در كشور بگذريم، براساس آمار دو ميليون و 300هزار خودرو دو گانه‌سوز مجاز در خيابان‌هاي كشور درحال تردد است كه 60 درصد از اين خودروها به علت بازرسي نشدن مخازن گاز آن‌ها، هر لحظه امكان منفجر شدنشان وجود دارد. 

البته به گفته جواد جليني - كارشناس سي.ان.جي شركت بازرسي كيفيت و استاندارد ايران (ISQI)، در اين زمينه مشكلي از لحاظ تدوين استاندارد و الزامات وجود ندارد، بلكه موضوع‌هاي ديگري همچون زيرساخت‌ها، حمايت‌هاي دولتي، قوانين و رغبت ورود شركت‌هاي بازرسي موجب شده كه اين كار تاكنون عملي نشود. 

در همين زمينه محمد رويانيان - رييس ستاد حمل ونقل و سوخت، با اعلام اين كه بازرسي از مخازن سي.ان.جي شروع شده است، به ايسنا گفت: بازديد از مخازن از طريق مراكز معاينه فني خودرو به دو وزارت‌خانه كشور و راه ابلاغ شده است و شركت گاز نيز در اين زمينه فعاليت‌هايي صورت داده است. 

به گفته وي بازرسي ادواري مخازن سي.ان.جي در حال حاظر در حال انجام است و فقط بايد اين كار با سرعت بيشتري انجام شود. 

در حالي بازرسي ادوراي مخازن سي.ان.جي به دو وزارت‌خانه كشور و راه واگذار شده است كه به اعتقاد كارشناسان، مسئولان اين دو وزارت‌خانه آشنايي زيادي با مبحث سي.ان.جي و بازرسي ادواري مخازن ندارند، چرا كه به گفته جليني، انجام اين بازرسي نيازمند استاندارد ملي 9426 براي بازرسي ادواري مخازن و استاندارد ملي 9747 براي بازرسي خودروهايي با سوخت گاز طبيعي فشرده (سي.ان.جي) است كه تاكنون شركت‌هاي اندكي تاييديه‌هاي لازم را در اين زمينه گرفته‌اند، اما به دليل مشكلات اجرايي اين شركت‌ها انگيزه لازم براي انجام اين كار را ندارند. 

علاوه براين هر مخزن به 30 تست مختلف نياز دارد كه مهمترين آنها هيدرواستاتيك، التراسونيك، Burst (تركيدن)، سختي سنجي و نشتي است كه در اين ميان بعضي ازاين تست‌ها نيز نيازمند شرايط خاص است؛ مانند تست نفوذ گلوله و آزمودن تركيدن تحت فشار كه به زيرساخت‌ مناسب نياز دارد. 

در اين شرايط مشخص نيست كه مراكز معاينه فني قرار است با چه كيفيتي بازرسي ادواري از مخان سي.ان.جي را انجام دهند؛ چرا كه نه از موسسه استاندارد تاكنون تاييديه گرفته‌اند و نه زير ساخت‌هاي لازم براي انجام كار را دارند. 

آخرين خبرها حاكي از ان بود كه قرار است نمايندگان شركت‌هاي منتخب براي آزمون ادواري مخزن‌ها در اين مراكز مستقر شوند كه طبق گزارش‌هاي رسيده هنوز قراردادي با اين شركت‌ها امضا نشده است. 

در ايران اولين بار در سال 1356 طرح گاز سوز كردن خودروها به صورت آزمايشي در شهر شيراز با تبديل هزار و 200دستگاه خودرو سواري به مرحله اجرا درآمد. مشابه اين طرح در مشهد نيز در سال 1366 اجرا شد. 

شركت اتوبوس واحد تهران و حومه نيز در سال 1371 تحقيقاتي را در زمينه گاز سوز كردن اتوبوس‌هاي درون شهري آغاز كرد كه در سال 1375 از اين نوع اتوبوس‌ها بهره‌برداري شد. 

از سال 1383 شركت خودروسازي سايپا شروع به توليد خودروهاي گازسوز نيسان وانت و پرايد كرد. بعد از آن شرکت بهينه سازي مصرف سوخت به منظور اجراي تبصره 13 قانون بودجه سال 1386، اقدام به دوگانه سوز كردن خودروهاي عمومي شامل انواع وانت‌، تاکسي‌، آژانس و تاکسي تلفني كرد. هم‌چنين دو شركت خودروساز ايران خودرو و سايپا نيز برخي از محصولات خود را به صورت پايه گاز سوز وارد بازار كردند. 

اگر چه سايپا در گذشته پرايد‌هاي خود را دوگانه‌سوز توليد مي‌كرد، اما اكنون اين شركت هيچ خودرو پايه گازسوزي را روانه بازار نمي‌كند. در حال حاضر خودرو‌هايي كه دوگانه سوز مي‌شوند، شامل سمند، پژو 405، پژو پارس، پژو روآ، تندر90، پيكان وانت از ايران خودرو و برخي از مدل‌هاي ام.وي.ام از مديران خودروست. 

در اين ميان در كنار كارخانه‌هاي خودروسازي، كارگاه‌هاي نصب مخزن سي.ان.جي نيز فعال بودند كه اوايل سال جاري ادامه كار اين كارگاه‌ها غير قانوني اعلام شد. 

اگرچه رويانيان اعلام كرد كه شركت خودروسازي ايران خودرو امسال تعهد كرده است كه 700 تا 800 هزار خودرو پايه گاز سوز را وارد بازر كند، اما در اين شرايط معلوم نيست تكليف كارگاه‌هاي سي.ان.جي چه خواهد شد؟ 

در همين زمينه خبرنگار ايسنا، از مدير ستاد حمل ونقل و سوخت كشور وضعيت افراد شاغل در اين كارگاه‌ها را جويا شد كه وي خاطرنشان كرد: در حال بررسي اين موضوع هستيم تا اين افراد از كار بيكار نشوند. 

برخي كارشناسان نيز معتقدند كه براي جلوگيري از بيكاري افراد، كارگاه‌هاي مجاز نصب سي.ان.جي به مراكز بازرسي ادواري مخازن خودروهاي دو گانه سوز تبديل شوند. 

انجام بازرسي از مخازن سي.ان.جي پيش‌نيازهايي نيز دارد ازجمله تدوين قانون الزام‌آور براي انجام بازرسي، آگاه كردن مصرف كننده از هزينه‌هاي بازرسي ادواري هنگام خريد خودرو، ايجاد قوانيني براي تست خودروهاي خارج از زمان‌بندي پيش ‌بيني شده كه به دلايلي همچون تصادف و سخت‌گيري در واردات محصولات مربوط به سي.ان.جي است. 

در اين شرايط كه وضعيت خودروهاي دوگانه‌سوز قديمي‌تر به دليل عدم تست ايمني مخازن آن‌ها در شرايط بحراني قرار دارد، ضرورت نهايي شدن تكليف بازرسي ادواري از مخازن و به ميدان كشيدن شركت‌هاي داراي تاييديه‌هاي استاندارد در اين خصوص بيش از پيش ضروري است.