| خرم آباد - خبرگزاری مهر: روایت این روزهای سفره های آب زیرزمینی حکایت حساب پس انداز زمین است که هر روز "آب" می رود تا موجودی و مصرفمان با هم جور نشود و آخر همه این ماجراها ختم می شود به روزگاری که شاید نفس "مایه حیات" هم بگیرد. | |
به گزارش خبرنگار مهر، در چند دهه اخیر نگرانی های زیست محیطی به شدت افزایش یافته است؛ زمین با افزایش فزاینده جمعیت روبرو بوده و از سوی دیگر داشته های طبیعی آن به شکلی نادرست از بین رفته است. ما انسانها در قرنی زندگی می کنیم که محیط زیست کره زمین بیش از هر زمانی دیگری به آرامش برای تجدید قوا نیازمند است؛ در سالهای اخیر زیستگاه های بسیاری به بهانه توسعه صنایع از بین رفته اند و زیستمندان بی شماری از صفحه حیات وحش زمین به کلی محو شده اند. زنگ خطر مدتهاست به صدا درآمده؛ به ندای زمین گوش کنیم! زنگ خطر برای انسان کنونی مدتهاست که به صدا در آمده اما استفاده نابخردانه از منابع طبیعی همچنان رو به افزایش است؛ بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده از سوی پژوهشگران عرصه محیط زیست روزانه 45 هزار هکتار از جنگلهای جهان برای سودهای کم بازده اقتصادی از بین می روند تا بدین شکل روند تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی بیش از گذشته افزایش یابند.
یکی از خطراتی که محیط زیست بسیاری از کشورهای جهان را تهدید می کند چالش کم آبی است؛ موضوعی که در کنار تغییرات اقلیمی شرایط را برای زندگی سالم سخت و دشوار کرده است؛ در حقیقت ما در جهانی زندگی می کنیم که با کمبود آب شیرین روبروست و هر ساله بر اثر افزوده شدن 80 میلیون نفر بر جمعیت جهان تقاضا برای آب بیشتر و بیشتر می شود. شوربختانه اکنون بسیاری از کشورهای جهان نمی توانند نیاز های روزمره خود را برای تولید آب آشامیدنی، حمام کردن و حتی تولید غذا بر طرف سازند به همین دلیل اینک بیش از یک میلیارد انسان به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند و این بدین معنی است که بحران آب را باید بیش از گذشته جدی بگیریم. این در حالی است که پیش بینی می شود تنها تا 37 سال بعد یعنی تا سال 2050 میلادی جمعیت بسیاری از کشورهای در حال توسعه تا 50 درصد افزایش یابد؛ چالشی که می تواند جمعیت کره زمین را تا مرز 9 میلیارد نفر افزایش دهد. ایران و بحرانی به نام "آب" یکی از سرزمین هایی که استعداد پذیرش بحران آب را دارد ایران است؛ بیش از 90 درصد از اقلیم ایران خشک و نیمه خشک که همین موضوع مدیریت صحیح منابع آب را طلب می کند.
بر اساس آمارهای منتشر شده استاندارد بارش در ایران 250 میلی متر است که تنها یک سوم استاندارد جهانی است؛ از سوی دیگر نرخ تبخیر در کشور نیز بالاست اما نگاهی که بر روی منابع آب وجود دارد از محدودیت طبیعی خطرناکتر است، زیرا ما امروز بیش از گذشته نیازمند نگاه خردمندانه بر روی منابع آب به خصوص منابع آب زیرزمینی هستیم. مدیریت منابع آب را در دستور کار قرار دهیم یک فعال محیط زیست با تایید چالشهای پیش روی کشورمان در زمینه منابع آب معتقد است که باید به درس گرفتن از خشکسالیهای چندین سال اخیر در ایران مدیریت منابع آب را در دستور کار قرار دهیم. محسن تیزهوش می گوید: در مورد مدیریت صحیح منابع آب بهتر است به سمت حفظ سدهای زیرزمینی رفته و راندمان کشاورزی را نیز بالا ببریم. وی با تاکید بر اینکه باید در مقابل از صنایع و کارخانجاتی حمایت کنیم که به منابع آب کمتری محتاج باشند، تصریح کرد: از سوی دیگر باید به سمتی رفت که حتما از سیستم به روز بازیافت آب در صنایع استفاده شود.
این فعال محیط زیست تصریح کرد: با توجه به وضعیت اقلیمی کشورمان باید حفاظت از منابع آب زیرزمینی در سبد اولویت های راهبردی کشور در مقام نخست قرار بگیرد تا بتوانیم شرایط را برای سالهای بعد حفظ کنیم. تالابهایی که آینه عملکرد ماست تیزهوش معتقد است که در سالهای اخیر بحران آب و مدیریت غلط بر روی آن سبب از دست رفتن بسیاری از تالابها و دریاچه های ما شده است؛ ادامه می دهد: تالابهایی که هر کدام بستری برای تولید مواد غذایی و بهبود شرایط زیست محیطی کشورمان است با از بین رفتن شرایط را برای عمیق کردن بحران در محیط زیست ایران فراهم ساخته اند. وی به برخی مثالهای ملموس از وضعیت کنونی می پردازد و می گوید: در حال حاضر تالاب هایی همچون ارومیه، مهارلو، پریشان و هامون به دلایلی همچون خشکسالی های پی در پی و مدیریت غلط منابع آب در خاموشی به سر می برند. تیزهوش معتقد است که بازگشت حیات به عرصه های تالابی باید یکی از دغدغه های اصلی ما باشد چرا که تالابها در حقیقت گهواره ای مناسب برای حفظ تنوع زیستی و بالا بردن اقتصاد محلی است. ساکنان این سرزمین خشک دو برابر متوسط جهانی آب مصرف می کنند این کارشناس محیط زیست به روند مصرف آب در کشورمان هم اشاره ای دارد و می گوید: ما ایرانیها در مصرف آب آشامیدنی سالم اعتدال را رعایت نمی کنیم به طوریکه بر اساس آمار هر ایرانی در سال بیش از 1300 مترمکعب آب مصرف می کند که این میزان دو برابر میانگین جهانی است.
تیزهوش با یادآوری مجدد اینکه کشورمان ایران در فهرست کشورهای نیمه خشک دنیا قرار دارد ادامه می دهد: برای حفظ منابع آب موجود باید با راهکارهایی بسیار ساده در مصرف آب صرفه جویی کنیم. وی ادامه می دهد: به عنوان مثال همواره شیرهای منزل را چک کنیم و هرگز نگذاریم لوله های آب نشتی داشته باشند و یا از شیرهای پر فشار استفاده کنیم که می توانند تا 11 لیتر آب در دقیقه را حفظ کنند. کمی به فکر این سفرهای زیرزمین باشم این فعال محیط زیست یا یادآوری این واقعیت تلخ که روزی منابع آب زیرزمینی تمام خواهد شد؛ می گوید: این حقیقت تلخی است که ما انسانها با استفاده های نابجای خود در حال نزدیک کردن آن روز هستیم. تیزهوش ادامه می دهد: نباید فراموش کنیم که نیمی از جمعیت جهان با استفاده از سفره های آب زیرزمینی زندگی می کنند و سقوط این سفره های ارزشمند چالشی عظیم برای جهان بشریت ایجاد خواهد کرد. وی معتقد است که کشاورزی و صنعت دو بال عظیمی هستند که در حال بلعیدن ذخیره حیاتی آب زمین هستند و شوربختانه همین مصرف بیش از حد سبب افت آبهای زیرزمینی و دلیلی از بین رفتن پایداری های محیط زیست زمین شده است. نگذاریم منابع آب از دست برود؛ به بازیافت فکر کنیم به هر روی متاسفانه استفاده از منابع آب زیرزمینی در کشور ما نیز بیش از آنچه که تصور می شود بالاست به طوریکه مطالعات زمین شناسی نشان می دهد اکثر دشت های ایران با نشست های کم سابقه ای روبرو شده اند که باید هر چه سریعتر به دنبال راهکاری مناسبی برای جلوگیری از بروز بحران های زیست محیطی و زمین شناسی باشیم.
همانطور که این فعال محط زیست گفت یکی از راهکارهایی که می تواند در این برهه زمانی نجات بخش باشد، بازیافت آب است؛ اینک پژوهشگران توانسته اند با استفاده از ایده های نوین به پیشرفت های قابل توجهی در این زمینه برسند. در حال حاضر در دو بخش کشاورزی و صنعت که از آب فراوانی استفاده می کنند می توانیم با استفاده از بازیافت آب نه تنها در ذخیره آب پیشگام باشیم بلکه در در دراز مدت نیز شاهد بهبود اقتصاد کلان کشور خواهیم بود. فراموش نکنیم که در حقیقت حفاظت از داشته های آبی سرزمینمان علاوه بر اینکه می تواند حیات نسل امروز را تامین کند فردای آیندگان را نیز تضمین خواهد کرد. |
