جادوی بورس با جهش ۶۱ درصدی/ آیا پازل دلار و طلا شکسته می‌شود؟

به گزارش بورس نیوز، شاخص کل بورس طی یک ماه اخیر به میزان ۲۲ درصد افزایش یافته و از محدوده ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار واحد به ۳ میلیون و ۸۵۸ هزار واحد رسیده است که وضعیت کلی بازار سرمایه را مطلوب و رو به رشد نشان می‌دهد. طی ۳.۵ ماه اخیر، شاخص کل بورس توانست از کف عمیق خود یک جهش قابل ملاحظه‌ای داشته باشد؛ به طوری که از محدوده ۲ میلیون و ۳۹۳ هزار واحد با رشد ۶۱ درصدی به ۳ میلیون و ۸۵۸ هزار واحد رسیده است. در واقع، شاخص با رشد چند ماه اخیر، سطوحی را لمس کرده که ۱۸ درصد بالاتر از سقف تاریخی (ATH) ایجاد شده در اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ قرار دارد.

فراموش نکنیم در اردیبهشت ماه ۱۴۰۲، زمانی که شاخص کل بورس از سقف تاریخی ۲ میلیون و ۸۰ هزار واحد عبور کرده و ۲۲ درصد بالاتر، یک سقف جدید ایجاد کرده بود، بازار سهام با افزایش عرضه‌ها مواجه شد و سهامداران بخشی از نقدینگی جذب شده در اثر سیو سود و یا فول نقد شدن تخلیه کردند. پس از آن، شاخص با ریزش ۲۴ درصدی در محدوده یک میلیون و ۹۳۶ هزار واحد به مدت ۱.۵ سال کف‌سازی کرد. در حال حاضر، اگر بخواهیم نگاهی به فراکتال‌های تاریخی شاخص داشته باشیم، احتمال دارد شاخص تا سطح ۴ الی ۴.۱ میلیون واحد افزایش پیدا کند و سپس وارد فاز اصلاح و به اصطلاح، توزیع شود.

طی یک ماه اخیر، شاخص هم وزن بورس ۱۶ درصد افزایش یافته و از محدوده ۹۲۱ هزار واحد به یک میلیون و ۷۰ هزار واحد رسیده؛ در حالی که شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بورس، ۲۵ درصد رشد پیدا کرده که نشان می‌دهد سهام ۳۰ شرکت بزرگ و شاخص‌ساز، رشد قیمت بیشتری نسبت به سهم‌های کوچک و متوسط داشته‌اند. نکته حائز اهمیت این است که شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بورس، در زمان رشد ۶۱ درصدی شاخص کل، جهش بیشتری را تجربه کرده است؛ به گونه‌ای که ۸۰ درصد بازده مثبت به ثبت رسید.

طوفان نقدینگی؛ جهش ارزش معاملات

در ۳۰ روزی که گذشت، تقریبا ۲۳۳ همت پول وارد بازار سرمایه شده که ارزش بازار کل بورس را به ۱۳ هزار و ۵۱ همت افزایش داده است. ارزش معاملات بازار سرمایه به ۹.۴ همت رسیده که رشد تقریبا دو برابری را نسبت به ماه گذشته نشان می‌دهد. متاسفانه بازار سرمایه هر چه قدر تلاش می‌کند تا انتظارات تورمی را برآورد سازد، نمی‌تواند؛ چراکه رشد نرخ دلار اثر مستقیمی بر روی بازار سهام نمی‌گذارد و همگرایی محسوسی بین قیمت سهام و دلار بازار آزاد وجود ندارد. ارزش دلاری بورس، همچنان زیر ۱۰۰ میلیارد دلار مانده و با وجود رشد‌های اخیر شاخص‌های بورس و ورود پول به ۹۸.۳ میلیارد دلار افزایش یافته است.

اگر میانگین ارزش معاملات بازار سرمایه به بیش از ۱۵ همت و ارزش دلاری آن نیز، به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار برسد، می‌توانیم امیدوار به صعود قیمت‌ها در بازار باشیم؛ در غیراینصورت، واگرایی قیمت سهام، ارزش معاملات و رشد ارزش بازار با نرخ تورم و دارایی‌های پایه، منجر به کاهش گردش نقدینگی و تضعیف روند صعودی خواهد شد. نسبت ارزش به تراکنش (NVT) کل بازار سرمایه ۱۳۸۹ واحد برآورد می‌شود که در مقایسه با صندوق‌های طلا، فیکس اینکام و تتر، نقدشوندگی کمتری دارد و تنها با افزایش ارزش معاملات، بازارگردانی فعال و حذف حجم مبنا افزایش خواهد یافت.

اثر تزریق پول، بیش از ارزندگی بنیادی!

نسبت قیمت به سود خالص (P/E TTM) بازار سرمایه به صورت میانگین ۷.۸ واحد است که نسبت به ماه قبل ۱.۴ واحد افزایش یافته است. همچنین، نسبت قیمت به فروش (P/S TTM) بازار از ۱.۴ واحد به ۱.۸ واحد رسیده که رشد ۰.۴ واحدی این نسبت در سهام شرکت ها، رشد ارزش بازار به درآمد‌های عملیاتی را نشان می‌دهد. باید خاطر نشان کرد که وضعیت بنیادی شرکت‌ها به دلیل کوچک شدن کیک اقتصاد و کاهش نرخ رشد و توسعه واقعی ناشی از مقدار تولید، طی سال‌های اخیر به استثنای برخی از شرکت ها، رو به افول بوده و رسیدن نسبت‌های ارزشی بازار بورس به کف خود، به دلیل کاهش چشمگیر ارزش بازار سهام است.

ورود پول به کام صنایع معدنی و شیمیایی

طی یک ماه اخیر، صنعت کانه‌های فلزی ۲ هزار و ۲۵۲ میلیارد تومان، شیمیایی ۲ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان، صندوق‌ها ۲ هزار و ۵۱ میلیارد تومان، هلدینگ‌های چند رشته‌ای صنعتی ۹۰۴ میلیارد تومان و محصولات غذایی ۵۰۸ میلیارد تومان ورود پول حقیقی را تجربه کرده‌اند. کانه‌های فلزی و محصولات شیمیایی، بیشترین ورود پول حقیقی را داشتند که نشان می‌دهد ورود پول به بازار و رشد شاخص‌ها بیشتر به کام این گروه بوده است. در مقابل، صنعت فلزات ۴۱۳ میلیارد تومان، زراعت ۱۴۱ میلیارد تومان، نرم افزار ۱۲۷ میلیارد تومان، لاستیک ۶۴ میلیارد تومان و خرده فروشی ۳۰ میلیارد تومان خروج پول حقیقی را شاهد هستیم.

نکته آموزشی: شاخص کل بورس در معرض یک عیب ساختاری قرار دارد که به دلیل وزن‌دهی به ارزش بازاری، عملکرد چند شرکت بسیار بزرگ (غول‌های بازار) را به شدت در عملکرد کلی شاخص منعکس می‌کند، به طوری که نوسانات این تعداد کم از شرکت‌ها می‌تواند کل شاخص را به صورت گمراه‌کننده‌ای تحت تأثیر قرار دهد. در مقابل، شاخص هم‌وزن با اعطای وزن یکسان به تمامی شرکت‌های فعال در بورس، این مشکل را برطرف نموده و به همین دلیل به عنوان نماینده‌ای دقیق‌تر و فراگیرتر از سلامت و روند کلی بازار سهام، به‌ویژه برای شرکت‌های کوچک‌تر و متوسط، شناخته می‌شود.

هادی بهرامی_ پژوهشگر بازار سرمایه