شروين شهرياري
درخواست از آقايان رحيمي و نقلي از طريق پست الكترونيك: لطفا يك بررسي بنيادي از سودآوري و وضعيت بنيادي پتروشيمي جم ارائه كنيد.
پاسخ: پتروشیمی جم بزرگ‌ترین واحد تولید کننده محصولات الفینی در جهان است که عملیات اجرایی آن در سال 79 توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی آغاز شد و در دهه 80 به بهره‌برداری رسید. موقعیت جغرافیایی این شرکت در منطقه ویژه اقتصادی پارس در عسلویه، امکان آسان دریافت خوراک و صادرات محصولات را فراهم می‌کند. به‌رغم ظرفیت تولید بیش از 6/1 میلیون تنی الفين (32/1 ميليون تن اتيلن و 300 هزار تن پروپيلن)، حجم تولید واقعی جم در سالیان پس از بهره‌برداری به طور متمادی کمتر از ظرفیت اسمی بوده و در محدوده 60 تا 70 درصد كل ظرفیت محقق شده است. علت این مساله به کمبود خوراک به ویژه در بخش گازی بازمی‌گردد که به دلیل تاخیر در بهره‌برداری از فازهای پارس جنوبی اتفاق افتاده است.
خوراك مايع شركت عمدتا از پتروشيمي برزويه تامين مي‌شود. سرمایه شرکت 480 میلیارد تومان است، اما برای احداث این مجتمع عظیم بیش از 1100 میلیارد تومان منابع ریالی و 6/1 میلیارد دلار منابع ارزی (از محل تسهيلات بانكي) صرف شده است. این شرکت با استفاده از ده کوره به تولید محصول می‌پردازد که چهار کوره برای مصرف خوراک مایع و شش کوره برای استفاده از خوراک گازی (اتان) تعبیه شده‌اند.
«جم» علاوه بر دو خط اصلی الفین (اتیلن و پروپیلن)، دارای خطوط دیگری برای تولید انواع محصولات پلیمری (شامل پلی‌اتیلن، سبک و سنگین)، و محصولات شیمیایی (بوتادین، رافینیت و بوتن) نیز هست که در مجموع ظرفیت اسمی تولید مجتمع را به 86/2 میلیون تن می‌‌رساند. البته همانطور که پیشتر ذکر شد، به علت مشکلات تامین خوراک، جم همواره در سطح یک میلیون تن کمتر از ظرفیت اسمی مشغول به تولید بوده است. مهم‌ترین طرح توسعه پتروشیمی جم، تولید ABS (از مشتقات بوتادين) است که هزینه‌های انجام شده بر روی این طرح تاکنون 193 میلیارد تومان بوده و احتمالا در سال 94 به بهره‌برداری کامل مي‌رسد. فروش اين محصول حاشيه سود بالاتري از بوتادين خواهد داشت.
براي تخمين سود شركت ابتدا بايد درآمد فروش برآورد شود. به اين منظور به جدول‌هاي شماره يك تا سه مراجعه كنيد كه تصوير جامعي از عملكرد مقايسه اي شركت در بخش فروش طي دوره‌هاي مالي مختلف را در كنار پيش‌بيني تحليلي 92 نشان مي‌دهد.
در خصوص ارقام جدول‌هاي يك تا سه بايد به چند نكته توجه داشت:
1- در سناريوي تحليلي، توليد مجتمع در سال جاري معادل 75 درصد ظرفيت اسمي در نظر گرفته شده كه در مقايسه با عملكرد سال گذشته (64 درصد) و نيز عملكرد احتمالي تابستان (73 درصد) بالاتر است. اين ظرفيت البته عمدتا مربوط به بخش اتيلن است (كه خود محصول مياني براي توليد محصولات ديگر است) و اين رقم لزوما در مورد ظرفيت توليد محصولات نهايي (نظير انواع پلي‌اتيلن) صدق نمي‌كند. در برآورد حجم توليد محصولات نهايي، ظرفيت تاريخي و عملكرد سه ماهه مد نظر قرار گرفته است.
2- ميزان فروش صادراتي و داخلي هر يك از محصولات به صورت ميانگين عملكرد تاريخي و بودجه سال جاري شركت لحاظ شده است.
3- قيمت محصولات مطابق با نرخ فعلي در بازارهاي جهاني منظور شده است. براي فروش داخلي دلار 2500 توماني و براي فروش خارجي دلار آزاد 3150 توماني (به عنوان ميانگين امسال) مبناي تبديل نرخ فروش قرار گرفته است. در مورد انحراف قابل توجه قيمت بوتادين از بودجه بايد به سقوط 45درصدي ارزش اين محصول نسبت به فصل اول سال 2013 اشاره داشت كه منجر به كاهش شديد نرخ بوتادين تا محدوده 1200 تا 1300 دلار در هر تن شده كه همين قيمت (با اعمال نرخ دلار آزاد) به عنوان ميانگين قيمت فروش صادراتي لحاظ شده است. همچنين، قيمت پلي اتيلن سبك در عملكرد سه ماهه چندان دقيق به نظر نمي‌رسد كه در بودجه تحليلي طبيعتا اصلاح شده است.
حال به جدول‌هاي شماره چهار و پنج مراجعه كنيد كه برآورد بهاي تمام شده را ارائه كرده است. (ارقام به ميليون ريال)
در خصوص ارقام جدول‌هاي چهار و پنج توجه به چند نكته حائز اهميت است:
1- قيمت انواع خوراك مايع با احتساب 5 درصد تخفيف نسبت به فوب خليج فارس و لحاظ كردن نرخ دلار مبادله‌اي در بودجه تحليلي حاصل شده است. همچنين مقدار مصرف خوراك مايع بر مبناي ميانگين دو سال گذشته نسبت به كل توليد محصولات محاسبه شده است.
2- مقدار مصرف اتان متناسب با ظرفيت توليدي مجتمع (75 درصد) در نظر گرفته شده است. قيمت اتان هم معادل 240 دلار در هر تن با نرخ ارز مبادله‌اي (برابر با نرخ‌هاي نيمه دوم سال 91) در نظر گرفته شده كه البته شركت مدعي امكان استفاده از اتان 146 دلاري براي خوراك سال جاري است كه به جهت رعايت احتياط از سناريوي مزبور صرفنظر شده است.
3- هزينه و مقدار ساير مواد مصرفي در بودجه تحليلي برابر با پيش‌بيني خود شركت است.
4- هزينه دستمزد و سربار (به جز استهلاك كه ثابت مانده) با رشد 25درصدي نسبت به سال گذشته برآورد شده‌اند. همچنين درباره هزينه حمل علاوه بر رشد 25 درصدي مورد اشاره در نرخ‌ها، افزايش حدود 40 درصدي در تناژ محصولات صادراتي نيز در محاسبه هزينه تحليلي مد نظر قرار گرفته است.
حال به جدول شماره شش مراجعه كنيد كه با جمع‌بندي اطلاعات فوق، تخمين سودآوري شركت را در سال 92 ارائه مي‌كند.
در جدول شماره شش، درآمد فروش، بهاي تمام شده و هزينه‌هاي اداري و عمومي از جمع‌بندي ارقام جدول‌هاي قبلي در ستون پيش‌بيني تحليلي به دست آمده‌اند. پيش‌بيني ساير سرفصل‌ها به دليل واقع بيني ارقام بودجه معادل ارقام آن در نظر گرفته شده‌اند. تنها در مورد درآمد سرمايه‌گذاري‌ها احتياط زيادي به چشم مي‌خورد كه عمدتا مربوط به سود سهام شركت پلي پروپيلن جم است. مالكيت 49 درصدي اين شركت در اختيار پتروشيمي جم است. با عنايت به اين محافظه كاري، درآمد اين سرفصل در برآورد تحليلي به 100 ميليارد تومان افزايش يافته كه باز هم يك پيش‌بيني محتاطانه از درآمد سرمايه‌گذاري‌هاي جم در سال 92 به شمار مي‌رود. با جمع‌بندي توضيحات ارائه شده مي‌توان گفت در صورت تحقق مفروضات تحليل حاضر (كه اهم آن شامل ميانگين دلار آزاد 3150 توماني، نرخ خوراك اتان 240 دلاري و ظرفيت 75 درصدي توليد و فروش است) پتروشيمي جم از قابليت تعديل مثبت 15 درصدي نسبت به پيش‌بيني حاضر (تاسطح 383 تومان به ازاي هر سهم) برخوردار است.
در اين ميان، در صورتي كه شركت موفق به دريافت خوراك اتان 146 دلاري شود، حدود 30 تومان تعديل مثبت ديگر براي جم نسبت به پيش‌بيني تحليلي قابل حصول خواهد بود. همچنين، راه‌اندازي احتمالي فاز 12 پارس جنوبي در سال آينده مي‌تواند با افزايش ظرفيت توليد مجتمع كمك شاياني به افزايش سودآوري شركت نمايد. يك برآورد اوليه نشان مي‌دهد كه هر 5درصد افزايش ظرفيت توليد نسبت به سطح مورد پيش‌بيني (75درصد)، حداقل 12 درصد بر سود خالص شركت مي‌افزايد.
به اين ترتيب در صورت دسترسي به ظرفيت كامل، امكان افزايش 60 درصدي سودآوري در صورت ثبات ساير شرايط براي جم فراهم است؛ هر چند از نظر نگارنده اتكا به برآوردهاي موجود درباره زمان به بهره‌برداري رسيدن فازهاي باقي‌مانده پارس جنوبي بايد با احتياط زيادي صورت پذيرد. بديهي است كارشناسان با تغيير مفروضات مي‌توانند به نتايج متفاوتي در خصوص افق سودآوري پتروشيمي جم دست يابند.
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه
نظرسنجی
نظر شما درباره نحوه واگذاری سهام دو تیم استقلال و پرسپولیس چیست؟