همه مسئولیت پذیر باشیم

بطوریکه اگر در بروز این روند ایرادی وجود نداشته و می توان گفت تنها یک فاز اصلاحی رخ داده، پس نباید به دنبال مقصر گشت؛ اما اگر به واقع اشکالی وجود داشته باید دید مقصر اصلی کیست؟ بطوریکه بایستی در یافتن مقصر، سهم خود را نیز در نظر گرفته و با شجاعت تمام به ارایه راه حل بپردازیم.

علیرضا کشاورزی، یک کارشناس بازار سرمایه ضمن بیان مطالب فوق در گفتگو با خبرنگار بورس نیوز اظهار داشت: شاخص کل بورس طی چهار سال گذشته از سطح 12 هزار به 90 هزار واحد رسید و حتی اگر روند آن طی یکسال و نیم گذشته را مورد بررسی قرار دهیم، حرکت آن با رشد 260 درصدی همراه بوده است؛ از این رو منطقی به نظر می رسید تا بورس اصلاحی منطقی را تجربه کند.

وی با اشاره به دستورالعمل های جدید سازمان بورس برای اعمال برخی محدودیت ها در فروش سهام گفت: با توجه به بروز این روند اصلاحی و کاهش قیمت سهام سازمان بورس با ارایه دستورالعمل های جدید سعی کرد سرعت نزول قیمت ها را کاهش دهد تا بازار بیشتر با اصلاح زمانی همراه شود. به عبارتی سازمان مذکور خواست با استفاده از این قبیل سیاست ها مقابل روند بایستد، اما در عمل این هدف محقق نشد.

لطفاً مسئولیت پذیر باشیم

این کارشناس بازار سرمایه با تکیه بر لزوم مسئولیت پذیری عنوان کرد: اشتباه سازمان بورس به عنوان نهاد اصلی بازار سرمایه این بود که موفقیت خود را با رشد شاخص کل گره زد. در صورتی که نه بالا رفتن این نماگر معیاری برای سنجش موفقیت این سازمان است و نه پایین آمدن آن از ضعف مسئولان و متولیان بازار حکایت دارد. بلکه واقعیت آن است که رشد و موفقیت مسئولان ناشی از بالا بودن نقدشوندگی، شفافیت و نیز ارایه ابزارهای جدید بوده، چراکه این اقدامات است که در بلندمدت ماندگار می ماند.

وی ادامه داد: طی هفته های اخیر سازمان بورس با تصمیمات خود برای بازه زمانی کوتاه مدت، به اندازه ای در روند معاملات دخالت کرده که باعث شده دیدگاه سهامداران و سرمایه گذاران نسبت به این متولی بازار منفی شده و اعتمادها به آن که نقش بزرگترین فرد و به تعبیری پدر خانواده بازار سرمایه را بازی می کند،کم رنگ شود.

بازار داور منصف می خواهد نه بازیکن فعال!

کشاورزی با بیان اینکه بازار سرمایه نیاز به داور و ناظر منصف دارد نه بازیکن فعال، گفت: همانطور که بالا رفتن قیمت ها و شاخص کل به سازمان بورس مرتبط نیست، پایین آمدن ها نیز در افق بلندمدت ارتباطی به آن ندارد.

وی در خصوص مسئولیت پذیری نهادهای حقوقی بازار سرمایه نیز عنوان کرد: جدا از مسئولیت های سازمان بورس، حقوقی ها نیز زمانی که قیمت سهامی بالا رفته یا پایین می آید، تنها نظاره گر هستند و نه فعالیتی برای بازار گردانی سهام خود و زیر مجموعه هایشان دارند، نه تحلیل قوی و مشاوره دقیقی ارایه می کنند. تنها اقدامی که از سوی آنها مشاهده می شود، این است که در زمان رونق معاملات گزارش هایی مفصل از عملکرد موفقیت آمیز خود می دهند؛ اما در زمان کاهش به نظر می رسد خود را به کوچه علی چپ می زنند.

وقتی حقیقی خود را عقل کل می داند!

وی تأکید کرد: در کنار حقوقی ها، سهامدار حقیقی نیز که در بالا رفتن قیمت ها سرمست بوده و فقط به فکر خرید سهم است، فکر می کند تنها او اقتصاد را می داند و نه به دانستن مباحث علوم پیرامون تحلیل تکنیکال و فاندامنتال سهام نیاز دارد و نه علوم مالی رفتاری را می شناسد. بطوریکه اگر هر کارشناسی نسبت به روند معاملات هشداری داد یا تحلیلی ارایه کرد، به نظر سرمایه گذار حقیقی وی علم چندانی ندارد و فروشندگان سهم نیز از نگاه او بازار خراب کن هستند و تنها این مهم است که او فهم بازار داشته و سود می کند. حال آنکه در شرایط منفی کنونی بورس همه مسئول هستند جز خود او.

ما مقصر نبودیم، کارمزد حق ماست!

این کارشناس بازار سرمایه در آخر به شرکت های بورس، فرابورس و شرکت های کارگزاری اشاره کرد و اظهار داشت: این گروه در واقع کارمزد بگیران بازار هستند و مثبت یا منفی بودن روند معاملات در بورس برای آنها تفاوت چندانی ندارد. این گروه نه فعالیتی برای توسعه بازار انجام می دهند و نه دوره های آموزشی جهت توسعه فرهنگ سهامداری برگزار می کنند. بلکه بیشتر به فکر راه اندازی صندوق سرمایه گذاری و ورود شرکت های جدید در جهت افزایش کارمزد معاملات هستند. گروه مذکور نیز همانند حقوقی ها خود را در شرایط منفی بازار به کوچه علی چپ زده و با استفاده از فرصت، تقصیر را به گردن سازمان بورس، مجلس و دولت می اندازند. اما هیچگاه از خود نمی پرسند که با این میزان کارمزد برای توسعه بازار چه خدماتی ارایه داده ایم؟ کدام تحلیل و خدمات جدید را به بازار معرفی کرده ایم؟ تنها مطلبی که این گروه بر زبان می آورند این است که کارمزد حق آنهاست و نباید میزان آن کاهش یابد.

آیا رسانه ها باید طبق خواست مخاطب رفتار کنند؟!

کشاورزی در کنار این گروه ها به رسانه ها نیز اشاره داشت و گفت: رسانه ها نیز در این جریان دنباله روی روند هیاهوگری بوده و در زمان صعود بورس هر روز بر طبل بالا رفتن ها و رکوردزدن ها می کوبند و همگان را تشویق به سرمایه گذاری در بورس می کنند. اما روزی که روند بر می گردد، بدون توجه به کارنامه خود همه تقصیرها را برگردن دیگری می اندازند. آنها هر تحلیلی مبنی بر تداوم روند مثبت در بازار را بدون توجه به میزان صحت آن و اینکه از سوی چه تحلیلگری ارایه شده، منتشر می کنند و حتی اگر بدانند، سهمی به آن قیمت نمی ارزد جرأت گفتن واقعیت را ندارند، زیرا از هر سویی به سمت آنها ناسزا روانه می شود.

وی ادامه داد: بایستی نگاه کنیم و ببینیم رسانه ها طی چند ماه اخیر چه تعداد مقاله و تحلیل ارایه کرده اند و بایستی اندیشید که تا چه حد این مطالب با روند کلی اقتصاد همخوانی دارد؟ آیا به این موضوع اشاره می کنند که سرمایه گذاران تازه واردی که تحت تأثیر تبلیغات آنها با هیجان وارد بورس می شوند، به نفع بورس است یا به ضرر آن؟ و در آخر اینکه چند رسانه وجود دارد که واقعیت را زمانی عنوان کرده که مطابق میل دیگران نبوده و پای توهین و ناسزا نشسته اما حرف حق را زده است؟

کشاورزی در خاتمه سخنان خود تأکید کرد: در فرهنگ ایران افزون بر خصلت های خوب، خصلت های نامطلوبی نیز وجود دارد و یکی از آنها غرور است و اینکه بایستی همگی بپذیریم که مسئولیت پذیر باشیم و ایرادات خود را قبول کنیم. پس از آن نیز لازم است همگی تلاش خود را در جهت رفع اشتباهات گذشته انجام دهیم تا در آینده موفق باشیم. در چنین شرایطی می توان همراه با رشد شاخص شاهد توسعه بازار، تعمیق تحلیل و گزارش گری ها، افزایش نقدشوندگی، کاهش هزینه معاملات و حرفه ای تر شدن بورس باشیم تا دوباره روزی را تجربه نکنیم که افراد در زمان تحمیل زیان طلب استمداد می کنند، بلکه بیشتر افرادی هستند که با آگاهی بیشتر تفکر می کنند.