پایش، برنامه ای برای رفع اشکال فعالان بورس

به گزارش بورس نیوز، این کارشناس با سابقه بازار سرمایه طی این برنامه نکاتی را پیرامون محاسبه نادرست شاخص، دلایل نزول شاخص، شرایط سخت رییس جدید سازمان بورس و مخالفت با توقف نمادها مطرح کرد و در خصوص وضعیت بورس و علل روند کنونی حاکم بر شاخص کل و قیمت سهام سخن گفت.

این برنامه در حالی یکشنبه هفته جاری پخش شد که این سخنان انتقادات فراوانی را از سوی کارشناسان و فعالان بازار سرمایه به همراه داشته و توجه به آنها خالی از لطف نیست. چراکه اصلی ترین نکته پیرامون این برنامه آن است که در خصوص بررسی وضعیت بازار سرمایه و مشکلات آن و نیز راهکارهای موجود جهت رفع آنها همواره فرصت های اندکی در برنامه های تلویزیونی وجود دارد و سوال مهم این است که چرا کارشناسان بازار سرمایه و مهمان این قبیل برنامه ها، از همین زمان های اندک نیز به خوبی استفاده نکرده و سعی نمی کنند با یک برنامه مدون به بیان مشکلات موجود در بازار و راه های رفع آنها بپردازند.

چه بهتر بود که عسگری مارانی به عنوان کارشناس برجسته و با سابقه به صراحت به اشتباه بودن شاخص کل اشاره می کرد یا صحبتی از زیان قابل توجه مردم در نماد پالایشی ها را به میان می آورد!

در این برنامه صحبت از اثرات منفی کاهش نرخ کامودیتی ها شد و درست است که شاید سایه وضعیت قیمت کامودیتی ها و اقتصاد جهانی بتواند بر بورس ما نیز سنگینی کند، اما این سوال مطرح است که آیا اعمال سلیقه های فعلی در فرآیند توقف و بازگشایی نمادها، اختلال و قطعی پی در پی سامانه های معاملاتی و مواردی از این دست نیز ناشی از اقتصاد جهانی است؟

جالب آن بود که عسگری مارانی در خصوص نرخ سود بانکی نیز عنوان کرد که سرمایه گذاری در بازار پول برای افرادی که نقدینگی دارند، راحت تر و بدون ریسک است و طبیعی است که مردم سود بانکی را ترجیح می دهند. به عبارتی وی به جای دفاع از جایگاه بازار سرمایه و تأکید بر لزوم کاهش نرخ های غیر مجاز سودهای بانکی، به صراحت بر جذابیت سرمایه گذاری بدون ریسک در بانک به عنوان یک سرمایه گذاری بدون پرداخت مالیات تأکید داشت.

همچنین، وی در حالی شفافیت بازار سرمایه و عدم وجود رانت اطلاعاتی را مطرح کرد که این امر همواره گلایه سهامداران و سرمایه گذاران بوده است. چراکه همواره درز اطلاعاتی و وجود رانت را در بسیاری سهم ها می توان به راحتی مشاهده کرد.

انتقاد دیگر اینکه تمام سخنان این کارشناس با سابقه بورس حالتی میانه داشت و هیچ اظهارنظر قطعی و مشخصی از سوی وی مطرح نشد. به عنوان مثال وی در حالی از نحوه فرمول محاسبه شاخص بورس سخن گفت که همه فعالان بازار سرمایه بر آن اتفاق نظر دارند. حال آنکه نکته مهم اینجاست که انتظار می رفت وی به صراحت نسبت به اینکه رقم شاخص کل به سرمایه گذاران آدرس غلط داده و فرمول محاسباتی آن اشتباه است، اعلام نظر می کرد.

همچنین کارشناس برنامه تنها بر لزوم افزایش حدود اختیارات رییس سازمان بورس در حد رییس بانک مرکزی بسنده کرد و هیچ توضیحی پیرامون چرایی و چگونگی آن نداد! بطوریکه لازم به نظر می رسید تا عنوان گردد که بایستی رییس سازمان بورس همچون سکاندار بانک مرکزی در جلسات هیأت دولت حضور مستمر داشته باشد و بتواند در سیاست گذاری ها اعمال نظر کند.

در مجموع وی در شرایطی این موارد را بیان کرد که برنامه این هفته پایش بیشتر یادآوری خاطرات گذشته بود و همانند کلاس رفع اشکال از مشکلات چند ماه اخیر بورس به نظر می رسید؛ تا برنامه ای برای کنکاش و مشخص کردن دلایل واقعی بروز این شرایط و ارایه راهکارهای لازم جهت رفع آن.

و ای کاش در این برنامه زنده تلویزیونی راه های واقعی برون رفت از شرایط کنونی بازار و رفع ریسک های موجود مطرح می شد، نه مباحثی که ماه ها است زبان به زبان در بازار می چرخد و به نوعی یادآوری خاطرات یکسال اخیر برای فعالان بازار سرمایه محسوب می شود، نه تلاش برای چگونگی رفع مشکلات کنونی.

اما به هر ترتیب در این برنامه فقط مشکلات موجود یکبار دیگر برای سرمایه گذاران و فعالان بازار مرور شد و از مقصر یا مقصرین این اتفاقات حرفی به میان نیامد که آیا دولت، مجلس و یا وزارت اقتصاد در این رابطه نقش داشتند یا این مشکلات ناشی از موارد دیگری است؟

جدا از تمامی این موارد، اگر به اعتقاد کارشناس این هفته برنامه پایش بحث هایی همچون نرخ جهانی کامودیتی ها، بهای نفت و یا کسری بودجه کل کشور عواملی برای بروز این روند فرسایشی و نزولی در بورس شده؛ بایستی یادآوری کرد که عوامل مذکور در همه صنایع و به یک میزان اثرگذار نیست. ضمن اینکه موضوع کاهش بهای جهانی نفت و کسری بودجه دولت طی دو سه ماه اخیر به میان آمده؛ حال آنکه ریزش بازار سهام از دی ماه سال 92 آغاز شد و تاکنون ادامه یافته است.

گرچه جدا از تمام این مباحث، انتقاد اصلی به صدا و سیما و تهیه کنندگان برنامه پایش است؛ چراکه به نظر می رسد اختصاص برنامه ای 30 دقیقه ای برای بازار مهمی همچون بازار سرمایه که از آن به عنوان بازوی دوم دولت و آیینه تمام نمای اقتصاد کشور یاد می شود، چندان در خور شأن و جایگاه آن و فعالان این بازار نباشد. حال آنکه در بخش دوم همین برنامه که به معرفی یک کارآفرین برتر اختصاص داشت، حتی عکس هایی از دوران کودکی مهمان برنامه نیز به نمایش درآمد. از این رو سوال مطرح است که آیا زندگی نامه یک کارآفرین برتر از مشکلات بازار سرمایه و فعالان آن مهمتر است؟

در پایان شاید بتوان گفت توصیه این کارشناس بهترین نکته این هفته برنامه پایش باشد که بایستی کمربندها را محکم ببندیم؛ اما نه به این دلیل که سال بعد بازار سرمایه شرایط بدی را در پیش رو خواهد بود، بلکه برای اینکه در حال حاضر هیچ نهاد مسئولی به فکر کمک به بورس نیست و این بر عهده خود سهامداران حقیقی و حقوقی است که با همراهی یکدیگر برای پایان دادن به فضای بی ثبات و نامطمئن بازار اقدام کرده و با دوری از رفتارهای هیجانی برای برقراری ثبات هرچه بیشتر در بورس تلاش کنند.