بورس‌نیوز، قدیمی ترین پایگاه خبری بازار سرمایه ایران

      
دوشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۴ - ۰۹:۱۵
آقازادگی محدود و منحصر به دوره یا قشر خاصی نیست. لذا اگر در هر جایی مسئول یا فرد ذی نفوذی فرزندان خود را بی قاعده از موقعیت های خاص بهره مند گرداند شامل این مفسده خواهد شد.
کد خبر : ۱۵۰۰۵۹

لفظ آقازاده و پدیده آقازادگی مفهومی است که در دو دهه اخیر و به ویژه در سال های اخیر به طور چشمگیر در فضای سیاسی و عمومی کشور به کار می رود.

پدیده آقازادگی به طور جدی در سال های پس از روی کارآمدن دولت سازندگی در کشور نهادینه گردید. البته در تاریخ انقلاب و سال های ابتدایی نیز با مواردی از این دست مواجهیم. مواردی چون پرونده مهدی هاشمی به روشنی گویای وجود روابط فراقانونی در مواجهه با برخی منتسبین به شخصیت های مطرح انقلاب است.

اما در سال های دهه ابتدایی انقلاب جز مواردی خاص و محدود نمی توان به گزینه های بیشتری دست یافت. کمااینکه در بسیاری از موارد شخصیت های مهم و مسئول در موارد بروز تخلفی از سوی فرزندان، خود اقدام به تعقیب و مجازات منتسبین خود می نمودند که مثال های متعددی را می توان در این راستا بیان کرد.

اما به جرأت می توان گفت آقازادگی به عنوان یک پدیده و جریانی مشخص در ایران پس از انقلاب در دوران سازندگی شکل گرفت.

در این دوره است که ما شاهد روی کارآمدن طبقه ای جدید از فرزندان مدیران و دولتمردان هستیم که تنها به واسطه انتساب نسبی دارای موقعیت اجتماعی و اقتصادی و حتی سیاسی برتر و ویژه ای گردیدند.

جالب این جاست که در برخورد و مواجهه با اکثر افراد این قشر می توان دریافت که آن ها دارای هیچ گونه برجستگی و ویژگی خاص علمی، مدیریتی، اخلاقی و ... نیستند وتأکید می شود تنها به سبب نسبت نسبی خود در جایگاه های برتر اجتماعی و سیاسی و ... قرار گرفته اند.

در بررسی شکل گیری علل و عوامل آقازادگی می توان به صورت گذرا به مواردی چون حضور طیف مدیران تکنوکرات در عرصه کلان قدرت اشاره کرد که در عمل به اصول انقلابی و ارزشی باورمند نیستند. اما گذشته از این بحثها صرف وجود این پدیده و حضور این طبقه در عرصه های مختلف دارای پیامدهای بسیاری است که غالباً ناگوار و دارای اثرات تخریبی عمیق و دراز مدت است.

اولین پیامد حضور این قشر نفی اصل مهم و اساسی شایسته‌سالاری است که هم در آموزه های دین مبین و هم در مبانی مکاتب نوین امروزی بر آن تأکید بسیار شده است.

همین که شخصی بدون داشتن شایستگی های حداقلی و به صرف داشتن رابطه جایگاهی را اشغال کند به معنای نفی شایسته سالاری است که باعث ایجاد تالی فاسد در کلان سیستم خواهد شد.

همچنین این مسئله از دو جهت ایجاد ضرر خواهد کرد. از سویی سیستم را از بهره مندی نیروهای شایسته و کارآمد محروم می سازد که سبب تحمیل هزینه های جدی بر آن می شود. و از سویی موجب بی انگیزگی و هدر رفت نیروها و استعدادهای دارای صلاحیت می شود، که خود این مسئله موجب شکل گیری پیامدهای منفی بسیاری خواهد شد.

پیامد منفی دیگر پدیده آقازادگی شکل گیری ناهنجاری تحت عنوان رانت است. رانت را می توان جزو مخرب ترین پدیده ها در عرصه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی معرفی کرد که موجب اخلال جدی در نظم سیستم خواهد شد و مفاسد بسیاری را موجب می گردد.

پیامد جدی دیگر این پدیده عدم تحقق عدالت اجتماعی است. در جامعه ای که توزیع مناصب بر اساس وجود روابط شکل گیرد نمی توان به طور جدی شاهد تحقق عدالت اجتماعی بود.

این موارد تنها بخشی از آثار و پیامدهای این پدیده نامیمون است. اما مسئله ی قابل بیان در این جا فارغ از بحثهای مرسوم در این زمینه این است که شکل گیری این نابهنجاری در نقطه مقابل شعارها، آرمان ها و روح انقلاب اسلامی است و به مثابه جمع اضداد است که بر اساس منطق باطل است.

در نهایت باید گفت آقازادگی محدود و منحصر به دوره یا قشر خاصی نیست. لذا اگر در هر جایی مسئول یا فرد ذی نفوذی فرزندان خود را بی قاعده از موقعیت های خاص بهره مند گرداند شامل این مفسده خواهد شد . بدین جهت ممکن است بتوان مواردی در دولت ها یا نهاد های دیگر نیز یافت و از این جهت تفاوتی بین فرزندان مسئولان دولتی یا نهادهایدیگر وجود ندارد. کما اینکه شاید وجود این پدیده در برخی جاها ناپسندتر و مذموم‌تر نیز باشد.


اشتراک گذاری :
ارسال نظر