سهامداران شکایت کنند، هیأت داوری رأساً سودشان را از حساب شرکت ها بر می دارد

در قوانین و مقررات بازار سرمایه اختیارات و وظایف خاصی برای شرکت بورس اوراق بهادار تهران تعریف شده که به نظر می رسد حدود برخی از این اختیارات آنچنان که در نص قانون آمده، رعایت نمی شود. به گزارش بورس نیوز، همین امر بهانه ای شد تا به سراغ حسن قالیباف اصل مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار برویم و از نزدیک پای صحبت های این استاد دانشگاه بنشینیم.

بورس نیوز؛ آقای دکتر اختیارات شرکت بورس در کل چیست و آیا این مجموعه به طور کامل از اختیارات خود استفاده می کند؟

در مجموع بورس های فعال در حوزه اوراق یعنی بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران بر اساس آیین نامه معاملات و دستورالعمل های اجرایی یکسری اختیارات و مسئولیت هایی دارند و کارهایی که انجام می دهند که بر اساس همین دستورالعمل هاست.

بورس نیوز؛ در حوزه توقف و بازگشایی نمادها این اختیارات به چه صورت است؛ آیا این فرآیند به عهده شرکت بورس است یا سازمان بورس؟

اختیارات شرکت بورس در خصوص توقف و بازگشایی نمادها در دستورالعمل دقیقاً مشخص شده است؛ بطوریکه وقتی شرکت خاصی شرایط بورس را احراز نکند، نماد معاملاتی سهام آن طبق دستورالعمل ها متوقف می شود که این اقدام بر اساس دستورالعمل پذیرش طی اردیبهشت هر سال با ارزیابی شرکت ها به اجرا درآمده و در هیأت پذیرش موضوع مطرح می شود. اگر در هیأت مذکور مصوب گردد که شرکتی از بورس خارج شود، ما بر اساس دستورالعمل ها نماد معاملاتی آن را متوقف می کنیم. ولی اینکه شرکتی مجمع عادی و یا فوق العاده برگزار می کند، توقف نمادش در حیطه وظایف و اختیارات شرکت بورس نیست و بازگشایی نماد نیز بر اساس اعلام سازمان بورس بوده که توسط شرکت بورس اجرا می شود.

بورس نیوز؛ آیا این اختیار نباید به شما تفویض گردد؟ چرا که شما متولی معاملات شرکت های بورسی هستید. چرا این اختیار را از سازمان بورس نمی گیرید تا سازمان مذکور هم نقش متولی و نظارتی خود را انجام دهد؟ چرا باید دستور توقف و بازگشایی نمادی که در بورس پذیرش و درج شده، را سازمان صادر کند؟ شما نمی خواهید این فرآیند را در اختیار خود بگیرید؟ آیا سازمان این اختیار را به شما تفویض نمی کند و یا قانون به شما این اجازه را نمی دهد؟

ماده 15 دستورالعمل توقف نماد صراحتاً مشخص کرده که نماد معاملاتی اوراق بهادار در مواردی توسط بورس متوقف می شود که شامل توقف نماد یک روز کاری قبل از برگزاری مجامع عادی سالیانه اطلاعیه دعوت به مجمع منتشره توسط سازمان. یعنی وقتی سازمان اطلاعیه مذکور را منتشر کرد، به ما اعلام می شود و بورس نماد را متوقف می کند. همچنین توقف نماد یک روز کاری قبل از برگزاری جلسه هیأت مدیره ناشر پذیرفته شده جهت تصمیم گیری در خصوص تغییر سرمایه بر اساس اطلاعیه منتشره توسط سازمان. یعنی وقتی سازمان اطلاعیه منتشر نکند بورس نمی تواند نماد را متوقف کند. همچنین توقف نماد یک روز کاری قبل از سررسید پرداخت سود علی الحساب اوراق بهادار با درآمد ثابت و یا اوراق بدهی در صورت تقاضای ناشر پذیرفته شده. همچنین طبق ماده 16 همین دستورالعمل، بورس نماد معاملاتی ناشران پذیرفته شده را بلافاصله بعد از اعلام به سازمان بورس مبنی بر دریافت اطلاعات با اهمیت در موارد زیر متوقف می کند که موارد آن به صراحت دیده شده و بازگشایی نمادهای معاملاتی هم در دستورالعمل ها با جزییات کامل آمده است.

بورس نیوز؛ به نظر شما این رویه درست است که اختیار با سازمان بورس باشد و در مقابل تنها اجرای آن بر عهده شرکت بورس باشد؟

اگر حوزه بازگشایی و توقف نماد بخواهد به طور کامل به بورس و یا فرابورس منتقل شود پیش زمینه هایی لازم دارد که اولین بحث مربوط به حوزه نظارت بر ناشران است که بایستی منتقل شود.

بورس نیوز؛ با این اوصاف آیا ساختار فعلی مناسب است و یا باید این فرآیند اجرایی به بورس ها منتقل شود و سازمان تنها نقش نظارتی داشته باشد؟

بورس توانمندی به دست گرفتن اختیار این کار را دارد. ضمن اینکه نیاز هست که برخی مباحث مجدد مورد بررسی قرار گیرد. علاوه بر این، مطمئناً اگر حوزه اجرا را از نظارت جدا کرده و به بورس ها منتقل کنیم، سازمان بهتر می تواند به وظایف نظارتی خود عمل کند.

بورس نیوز؛ در اساسنامه شرکت بورس موارد بسیار خوبی لحاظ شده، از جمله پذیرش اوراق بهادار ناشرین خارجی، همکاری با بورس های دیگر در ایران و خارج از ایران و پذیرش همزمان اوراق بهادار در سایر بورس ها، پردازش و انتشار اطلاعات مربوط به سفارش ها و معاملات اوراق بهادار، انجام تحقیقات، آموزش و فرهنگ سازی. به نظر شما طی سال های فعالیت بورس از این ظرفیت های موجود در اساسنامه به خوبی استفاده شده است؟

ما در شرکت بورس زمانی که می خواهیم برای یکسال آتی برنامه ریزی کنیم، براساس تکالیف اساسنامه ای عمل می کنیم و حتی در مواردی که احساس می شود عملکردها کمرنگ بوده، سعی می کنیم اقدامات بیشتر شود، به عنوان مثال، یک بحث مربوط به حوزه نظارت بر معاملات است تا مکانیزه شود. بطوریکه بورس ها در دنیا از نرم افزارهایی همچون smart برای نظارت بر معاملات و جلوگیری از دستکاری قیمت و ظن استفاده از اطاعات نهانی استفاده می کنند. در ایران نیز نرم افزارهایی توسط شرکت مدیریت فناوری بورس تهران تهیه شده، که ارتقای این نرم افزارها جزو برنامه های دائمی ماست. گرچه یک عامل مهم در عدم تحقق این هدف تحریم ها و محدودیت هایی بوده که وجود دارد. با این وجود، پیگیری موضوع مذکور باز هم جزو برنامه های ما قرار دارد، ولی واقعیت این است که تهیه نرم افزارها بر عهده شرکت بورس نیست و در حیطه وظایف و اختیارات شرکت مدیریت فناوری بورس است. یا در خصوص پذیرش ناشران خارجی واقعیت اینجاست که بایستی اذعان کرد که طی چند سال گذشته بحث تحریم ها بسیار در این خصوص اثر گذاشته است. در حالی که با هشت بورس از دیگر کشورها همچون بورس قبرس، مسقط، مالزی، قزاقستان و کره جنوبی MOU هایی امضا شده تا با هم در زمینه پذیرش همزمان اوراق بهادار، آموزش ها و تبادل اطلاعات و کارشناسان همکاری داشته باشیم، اما تحریم ها این اجازه را نداده که همکاری های مذکور به مرحله عملیاتی برسد. اما الآن ترکیه در حالی علاقمند به همکاری با بورس تهران شده است که پیش از این تقاضای همکاری با ما را نپذیرفته بود. از این رو، بنده احساس می کنم که اگر تحریم های کنونی برداشته شود، می توان بندهای اساسنامه را براحتی اجرایی کرد.

بورس نیوز؛ بند 10 اساسنامه شرکت بورس چطور؟ به نظر می رسد این سازمان بورس است که به جای شرکت بورس نظارت بر فعالیت ناشران اوراق بهادار پذیرفته شده را مطابق قانون و مقررات انجام می دهد.

بله؛ درست است که این حوزه به عنوان وظیفه اساسنامه ای ما در نظر گرفته شده، اما به خاطر وجود برخی قوانین و مقررات بازار سازمان بورس آن را انجام می دهد و تاکنون ما نتوانستیم این کار را انجام دهیم. بطوریکه این امر جزو مواردی است که مسکوت مانده است.

بورس نیوز؛ ضرر مسکوت ماندن این بند اساسنامه ای چیست؟

بالاخره هر کدام از نهادها یکسری توانمندی های خاصی دارند که بر اساس آن می توان تقسیم بندی خوبی در امور انجام دهیم و در این صورت توانمندی های ما چندین برابر می شود و می توانیم حجم کار زیادی را در بازار سرمایه انجام دهیم. اما فقط بورس نیست و باید نهاد ناظر هم بخواهد که این وظایف را بر عهده متولی اصلی آن بگذارد.

بورس نیوز؛ حوزه نظارت بر حسن انجام معاملات هم بسیار مورد انتقاد فعالان بازار سرمایه و سرمایه گذاران است. آیا این امر به درستی انجام می شود؟ به عنوان مثال حتی در مکانیزم بازگشایی نماد و کشف قیمت سهام پس از آنکه سازمان اجازه بازگشایی نماد را می دهد مشکلاتی وجود دارد. به عنوان مثال در بحث آکشن قرار بود یک سیستم، فرآیند کشف قیمت را بر عهده داشته باشد نه نظر اشخاص و مقام مسئول خاصی. اما الآن یک نماد در فرآیند آکشن در حالی ساعت 10:30 باز می شود که حتی تا پایان معاملات هم قیمت نمی خورد. در حالیکه در نماد دیگری ناظر پنج دقیقه بعد از مجاز شدن اجازه انجام معامله را می دهد. بدین ترتیب گویا زمان 30 دقیقه حراج در فرآیند آکشن همیشه رعایت نمی شود و چنین موضوعی به مشکلات ناشی از تحریم ها هم بی ارتباط است. یا در رابطه با دستورهای خرید یا فروشی که پس از پایان ساعات معاملاتی و از طریق کارگزاری ها وارد سامانه معاملات می شود، درحالیکه کاربران آنلاین از چنین قابلیتی محروم هستند. آیا این مشکلات مربوط به شرکت بورس است یا نه؟

نظارت بر حسن انجام معاملات جزو وظایف اساسنامه ای بورس است و در مقررات هم موارد آن مشخص شده است؛ مثلاً دستکاری قیمت در معاملات یا انجام رفتارهایی که تغییرات غیر عادی قیمت را در پی داشته باشد و یا ظن استفاده از اطلاعات نهانی. در هر صورت، ارسال دستور خرید و فروش سهام پس از پایان معاملات جزو امکانات سیستم است و ما نمی خواهیم امکانات سیستم را حذف کنیم. اما این جزو اختیارات بورس است که اگر سرمایه گذاری پایان معاملات یک روز با حجم زیاد سفارش چینی کرده و قبل از شروع معاملات در جلسه بعدی آن را حذف کند، ما وی را به کمیته تخلفات معرفی می کنیم؛ ولی ضمانت اجرایی این موضوع هم مهم است. در حالی که اگر برخورد جدی صورت گیرد، اثر مثبت آن را در بازار مشاهده خواهیم کرد.

بورس نیوز، اما مشاهده می شود که با وجود برخوردهای قانونی، اما این تخلفات باز هم تکرار می شود و بخشی از انتقادات اهالی بازار پیرامون همین امر است. چرا که این مشکل در زمان بازار رو به رشد اتفاق نمی افتد و در شرایط پر نوسان امروز زیاد دیده می شود. مثل آنچه در شب اعلام خبر حصول تفاهم در لوزان یا وین رخ داد. درحالیکه آنلاین ها از این امکان بی بهره هستند.

بنده این حرف شما را تأیید می کنم. چرا که اگر چند مورد برخورد شود، مطمئناً کسی این کار را انجام نمی دهد. اما اینکه امکانات سیستم را حذف کنیم، من موافق نیستم. گرچه در حال حاضر تنها کارگزاران به این امکان دسترسی دارند و باید برای کاربران آنلاین فکری کرد. اما درخصوص آکشن، مجوز بازگشایی نماد حدود ساعت 10 از سوی سازمان به ما اعلام می شود، پس از آن شرکت بورس در بازار اطلاعیه ای صادر می کند تا همه از بازگشایی نماد مطلع شوند، بعد از آن به مدت 30 دقیقه نماد در حالت آکشن قرار می گیرد. اما گاهی قیمت خرید و فروش با هم منطبق نمی شود که نمی توان آن را به عملکرد ناظر مرتبط دانست.

استفاده از این روش مترقی پیشنهاد شرکت بورس بود تا قیمت در فرآیند آکشن مشخص شود تا پس از آن وارد معاملات عادی شویم. در این حالت و برای آنکه مشکلات مورد انتقاد اهالی بازار به حداقل برسد، اکثر اوقات با سهامدار عمده و بازیگران اصلی سهم هماهنگ می کنیم تا با همکاری آنها جلسه آکشن برگزار شده و قیمت واقعی سهم مشخص گردد. چرا که در غیر این صورت همین رویه بایستی روز معاملاتی بعد اجرا شود. در نتیجه اگر گاهی مشاهده می شود که زمان 30 دقیقه استاندارد برای کشف قیمت در فرآیند کشف قیمت رعایت نمی شود، به خاطر همین شرایط است و به بروز رفتار سلیقه ای از سوی ناظر ارتباطی ندارد.

بورس نیوز؛ البته در شرایطی ناظر اجازه کشف قیمت را نمی دهد؛ به این بهانه که حجم دستورهای خرید و فروش برای بازگشایی نماد کفایت نمی کند. چرا این دخالت ها وجود دارد؟

بله، این موضوع وجود دارد؛ فرض کنید نمادی در فرآیند آکشن آماده بازگشایی می شود اما حجم خرید موجود در سیستم هزار سهم بوده و حجم فروش نیز با تفاوت اندکی در همین محدوده است. مسلماً با این حجم از عرضه و تقاضا قیمت واقعی سهم نمی تواند مشخص شود. بلکه بایستی با حجم قابل قبولی در حد یک حجم مبنا سفارش خرید و یا فروش چیده شده باشد تا بتوان این فرآیند را به درستی اجرا کرد. چرا که آکشن مفهوم خاصی دارد؛ یعنی قیمت از طریق تعداد کافی و معنا دار دستور خرید و فروش در سیستم تعیین شده باشد، وقتی این شرایط نباشد قیمتی که تعیین می شود در روزهای آتی صف های خرید یا فروش را برای سهم در پی دارد.

بورس نیوز، نکته دیگری که بسیار مورد انتقاد سهامداران و سرمایه گذاران است موضوع افزایش سرمایه یا مشکل فروش حق تقدم های استفاده نشده به قیمت نازل توسط شرکت ها و با هزینه های زیاد و نیز سود نقدی است و شرکت ها در این رابطه سهامداران را با مشکلات زیادی رو به رو می کنند. بطوریکه پرداخت سود نقدی زمان بسیار طولانی را می طلبد، جدا از اینکه واقعاً در زمان بندی اعلام شده در مهلت قانونی هشت ماه نیز پرداختی صورت نمی گیرد. در خیلی از موارد نیز شرکت ها به بهانه افزایش سرمایه در آینده سود تقسیمی مصوب مجمع عادی سالیانه را نمی پردازند و چنانچه سهامدار قصد شرکت در این برنامه را نداشته باشد، سود سهام را پس از ماه ها تأخیر به وی پرداخت می کنند. این مشکلات در حالی وجود دارد که سیستم یکپارچه ای هم در خصوص پرداخت سود وجود ندارد و هر شرکتی برای پرداخت سود بانک مورد نظر خود را معرفی می کند؛ بطوریکه سهامداران مجبور می شوند در بانک های مختلف حساب داشته باشند. اما چرا نمی توان این فرآیند را به دست یک متولی خاص مثلاً سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه گذاشت تا شماره حساب هر سهامدار را به شرکت مورد نظر اعلام کند؟

بحث پرداخت سود براساس قانون تجارت است که طبق آن شرکت ها هشت ماه فرصت دارند این مبالغ را به حساب ذی نفعان واریز کنند. اما اینکه شرکتی به بهانه افزایش سرمایه سود تقسیمی را به سهامدار پرداخت نکند، درست نیست و اگر شرکتی این کار را کرد تخلف مدیریت بوده است. چرا که بحث افزایش سرمایه از سود نقدی جدا است و اگر واقعاً سهامداری احساس می کند که شرکتی به این بهانه می خواهد سود مصوب مجمع را نزد خود نگه داشته و پرداخت نکند، طبق قانون و مقررات می تواند شکایت کند که سازمان بورس مرجع رسیدگی به آن است. بطوریکه ضمانت اجرایی آن در قانون توسعه نهادها و ابزارهای مالی دیده شده که اگر شرکتی سود سهامدار را ندهد، امکان شکایت از آن وجود دارد و هیأت داوری بورس می تواند بر مبنای شکایت سهامدار رأساً مبلغ سود را از حساب شرکت برداشته و به حساب سهامدار واریز کند. چاره کار شکایت است، چون استفاده از پتانسیل قانون است.

بورس نیوز؛ اما بسیاری از شرکت ها نه برای تعدادی سهامدار، بلکه سود کلیه سهامداران خود را نداده است و کمبود نقدینگی نیز از جمله بهانه هایی است که مسئولان شرکت ها در مقابل عدم پرداخت این مبالغ، به سهامداران عنوان می کنند که نمونه های آن هم در بازار سهام بسیار است. با این شرکت ها چطور باید برخورد کرد و چه تنبیه هایی برای آنها در قانون لحاظ شده است؟ نبود ضمانت اجرایی موجب شده بسیاری از شرکت ها براحتی از عدم واریز سود سهام خودداری می کنند.

بدون شک این موضوع تخلف مدیریت است. ضمن اینکه بایستی توجه داشت که ایران جزو کشورهایی است که بالاترین میزان سود تقسیمی را دارد ولی در واقعیت اگر درصد سود نقدی تقسیمی که یکسال از زمان تصویب آن می گذرد، را تنزیل کنیم حدود 25 درصد ارزش خود را از دست می دهد. در صورتی که در اکثر کشورها، شرکت ها فصلی سود خود را پرداخت می کند.

بورس نیوز؛ معضل دیگر هم بحث افزایش سرمایه است که فرآیند تمدید آن گاهاً طولانی می شود؛ به عنوان مثال فرآیند افزایش سرمایه یکی از بانک ها حدود دو سال طول کشیده؛ نه سرمایه جدید ثبت می شود و نه به حق تقدم های آن سود تعلق می گیرد که در بعضی موارد تعدادی از سهامداران به صورت گروهی از شرکت ها شکایت کرده اند. آیا نباید بورس مکانیزم درستی اعمال کند تا پذیره نویسی حق تقدم های ناشی از افزایش سرمایه شرکت ها حداکثر دو بار تمدید شود؟

این حوزه در حیطه وظایف سازمان بورس است و تا جاییکه بنده اطلاع دارم سازمان اجازه تمدید پذیره نویسی های افزایش سرمایه را برای بیش از یک بار نمی دهد که طبق قانون تجارت ترتیبات افزایش سرمایه به وضوح دیده شده است. اما در دنیا افزایش سرمایه ها به ارزش روز در بازار انجام می شود که این روش برای شرکت ها نیز بسیار خوب است؛ چون می تواند در شرایط رونق از فرصت های موجود در بازار استفاده کند. ما انتظار داریم در شرایط رونق میزان افزایش سرمایه ها افزایش یابد، ولی در عمل این اتفاق نمی افتد.

بورس نیوز؛ اگر واقعاً مشکل از قانون تجارت است، آیا این امکان وجود ندارد که شرکت بورس پیشنهاد اصلاح قانون تجارت را بدهد؟

ما پیشنهاداتی در بحث سود نقدی و افزایش سرمایه ارایه کردیم تا برخی مواد قانون تجارت اطلاح شود.

بورس نیوز؛ ظرفیت ها و فرصت های موجود در بازار سرمایه ما پس از تحریم ها چیست؟ آیا در این شرایط سرمایه گذار خارجی وارد بازار ما می شود و چنانچه این امکان وجود دارد، در کدام بازار فعال خواهد شد؟

برداشت من این است که بورس دارای دو ویژگی است، یکی نقد شوندگی بالا و دیگری شفافیت. اگر سرمایه گذار خارجی وارد ایران شود، مطمئناً یکی از جاهایی که در آن فعال خواهد شد، بازار سرمایه است که پس از احراز هویت و ارایه مدارک به کارگزار پس از هفت روز کاری می تواند کد معاملاتی خود را دریافت کند. امسال 50 کد معاملاتی برای سرمایه گذار خارجی صادر شده و برای آنها محدودیت خاصی متفاوت از سرمایه گذار داخلی وجود ندارد. به همین خاطر یکی از فرصت هایی که پس از لغو تحریم ها برای بازار سرمایه ایجاد می شود، حضور سرمایه گذاران خارجی است.

بورس نیوز؛ آیا در خصوص میزان و حجم خرید و فروش برای آنها محدودیتی وجود دارد؟

ما دو گروه سرمایه گذار داریم؛ گروه اول سرمایه گذارانی که استراتژیک نبوده و به قصد ایجاد پرتفوی می آیند که این گروه بیشتر از 10 درصد از سهام شرکتی را نمی تواند در معاملات خرد بخرد و برای فروش و یا خروج پول ناشی از آن هیچ محدودیتی ندارد. گروه دیگر طبق آیین نامه سرمایه گذار خارجی در بورس مصوبه هیأت وزیران سرمایه گذاران استراتژیک هستند که به قصد خرید سهام کنترلی یک شرکت وارد عمل می شوند که این گروه باید مطابق مقررات معاملات عمده سهام را خریداری کنند و محدودیتی برای آنها وجود نداشته و می توانند 100 درصد سهام یک شرکت را خریداری کنند. اما این گروه طبق آیین نامه در رابطه با فروش نمی تواند مبالغ به دست آمده از این محل را تا دو سال از کشور خارج کند.

اما کل سرمایه گذاران خارجی در مجموع بیشتر از 20 درصد از ارزش کل یک صنعت و کل بازار سهام را نمی توانند بخرند که این محدودیت از طریق نرم افزارهای موجود قابل کنترل است.

بورس نیوز؛ این محدودیت ها در خصوص سهام بانک ها چگونه است؟

درخصوص سهام بانک ها، بانک مرکزی مصوبه ای دارد که در سرزمین اصلی سرمایه گذار خارجی می تواند تا 40 درصد سهام یک بانک را داشته باشد. اما در مناطق آزاد امکان خرید 100 درصد سهام یک بانک توسط خارجی ها نیز وجود دارد که این در حوزه مقررات بازار سرمایه نیست، بلکه در این رابطه نهاد ناظر بانک مرکزی است.

بورس نیوز؛ شرکت بورس نمی خواهد برای تابلوهای معاملاتی مزیت های خاصی را ایجاد کند؟ چرا که الآن وجود این تابلوها بیشتر برای طبقه بندی سرمایه ای شرکت ها کاربرد دارد.

واقعیت این است که در دنیا تفاوت تابلوها در بحث میزان تأمین مالی است و شرکت هایی که کیفیت بالایی دارند، راحت تر می توانند تأمین مالی کنند. اما بخشی از این فرآیند به سیستم بانکی مربوط است که این طبقه بندی را بپذیرد که اخیراً برخی بانک ها به این تابلوها اهمیت می دهند. در این رابطه موضوع را در مذاکراتی که داشتیم از طریق سازمان بورس به بانک مرکزی اعلام کردیم. به عنوان مثال پیگیر بحث معافیت مالیاتی هستیم تا میزان آن بر حسب طبق بندی شرکت ها روی تابلوهای معاملاتی لحاظ گردد. چراکه طبق بررسی های به عمل آمده مشخص گردید که شرکت های بازار اول از لحاظ حاکمیت شرکتی، افشای اطلاعات و میزان سهام شناور آزاد در جایگاه های بهتری قرار دارند. بدین ترتیب برای اعمال معافیت مالیاتی بیشتر و ارایه تسهیلات بانکی با شرایط بهتر به شرکت ها براساس حضور در تابلوهای بهتر، از گذشته پیگیر بودیم که بایستی مجدد پیگیری هایی صورت دهیم.

بورس نیوز؛ آیا این امکان نیز وجود دارد که از نظر معاملاتی نیز تفاوت هایی بین تابلوهای اول و دوم اعمال شود، مثلاً دامنه نوسان شرکت های فعال در بازار اول بیشتر از سایر تابلوها باشد؟

اینکه قواعد بازار را مختلف در نظر بگیریم، شاید باعث چند قیمتی شدن در بازار و ایجاد آربیتراژ شود. این موضوعات زمانی که بحث راه اندازی تابلوی برتر مطرح بود، دیده شد؛ اما بنده شخصاً موافق این موضوع نبودم.

بورس نیوز؛ بزرگترین توصیه شما به اهالی بازار سرمایه چیست؟

آنچه همه اعم از سازمان، شرکت بورس و فرابورس، کارگزاران و سرمایه گذاران بایستی به آن اهمیت دهیم این است که بایستی در ایجاد تنوع ابزارها اقدام کنیم؛ چرا که این امر به افزایش عمق، نقد شوندگی و کشف قیمت بهتر در بازار کمک می کند که یکی از بحث هایی که بایستی جدی تر گرفته شود، ارایه ابزارهای جدید است. در خصوص این مورد بورس فعالیت های زیادی انجام داده؛ از جمله اوراق آتی سهام روی سبد شاخص یا اوراق اختیار معامله روی سبد شاخص که توانستیم برای آنها با روشی ابداعی از کمیته فقهی تأییدیه بگیریم که اقدام بسیار مهمی است. اما واقعیت این است که برای اوراق اختیار معامله یا آتی سهام هنوز نرم افزارهای لازم را نداریم. به نظر من بایستی ابزارهای استانداردهای مورد استفاده در دنیا را در بازار سرمایه توسعه دهیم. کما اینکه الآن ابزارهایی داریم که مجوز و دستورالعمل های لازم را دارد، اما به خاطر محدودیت های نرم افزاری نمی توانیم آنها را در بازار ارایه کنیم.

بورس نیوز؛ بزرگترین آرزوی شما برای بورس چیست که بتواند ماندگار باشد؟

یکی از آنها ارایه ابزارهای استاندارد است که به آن اشاره شد. به نظر بنده بحث دیگری که می تواند به بازار کمک کند، بحث قوانین و قواعد معاملاتی است تا محدودیت ها تا حد ممکن رفع شود و مورد دیگر استفاده از روش های مترقی است.

بورس نیوز؛ چه زمانی بورس ما به این نقطه خواهد رسید؟

فکر می کنم این شرایط برای بازار ما دست یافتنی است. چراکه حضور افراد تحصیل کرده و متخصص و فراهم کردن استانداردهای دنیا رسیدن به این نقطه را فراهم کرده است. در این زمینه یکی از ضروریاتی که در بازار وجود دارد و در گذشته هم انجام شد ولی به خاطر تحریم ها موفقیت آمیز نبود، خریداری نرم افزار جدید است. در حال حاضر نرم افزارهای به روز دنیا به سمتی رفته که ابزارهای مشتقه آنها با ابزارهای بازار عادی یکی شده تا سرمایه گذار بتواند استراتژی های مختلفی در اختیار بگیرد. البته در این راستا دو سال پیش وقتی بحث مذاکرات مطرح شد، اقداماتی صورت پذیرفت که از سوی طرف مقابل استقبال چندانی صورت نگرفت. گرچه با پیگیری جدی و برقراری گشایش ها در روابط بین المللی براحتی می توانیم وارد انعقاد قرارداد شویم و از این رو، رسیدن به نقطه دلخواه خیلی طول نخواهد کشید.

بورس نیوز، ساختمان شرکت بورس چه زمانی به بهره برداری خواهد رسید؟ چه ویژگی هایی برای آن تعبیه شده است؟

طبق برنامه ریزی ها ساختمان شرکت بورس پایان امسال به بهره برداری می رسد و در ساختمان جدید به عنوان مرکزی حرفه ای برای بازار سرمایه دیتا سنتری مجزا ایجاد خواهد شد. همچنین سالن اجتماعات بزرگی برای برگزاری مجامع شرکت بورس و دیگر شرکت ها، سالن های معاملاتی مجهز، واحدهای تجاری مرتبط با بازار سرمایه نیز در طراحی ها تعبیه شده است. علاوه بر این، در پیشانی ساختمان تابلوی نمایش قیمت ها نصب خواهد شد تا این محل، اولین ساختمان حرفه ای بازار سرمایه باشد.