هدف از راه اندازی صندوق سرمايه گذاري مشترك توسعه بازار سرمايه چیست؛ حمایت یا تخریب؟

این صندوق با 11موسس از نهادهای مالی مختلف آغاز به کار کرد که از همان ابتدا شرکت تامین سرمایه امین به عنوان مدیر این صندوق سکان آن را به منظور پوشش ریسک بازار در شرایط بحرانی در دست گرفت. موسسان صندوق توسعه سرمایه گذاری بازار سرمایه در ابتدای کار شرکت های سرمایه گذاری غدیر، سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات، گروه سرمایه گذاری تدبیر وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، سرمایه گذاری فرهنگیان، بانک کشاورزی، شرکت تامین سرمایه امین، صندوق ذخیره روستایی و عشایری کشور، گروه سرمایه گذاری سایپا و بانک سامان بودند.

یکی از مأموریت های مهم این صندوق تثبیت بازار سرمایه به عنوان نهاد مالی به منظور کنترل و کاهش مخاطرات سامانه‌ای یا فرادستگاهی بازار سرمایه کشور در شرایط وقوع بحران ‌های مالی و اقتصادی و اجرای سیاست ‌های عمومی حاکمیتی به منظور حفظ و توسعه شرایط رقابت منصفانه در حوزه بازار سرمایه است.

طی سال‌های گذشته برای حمایت از بازار صندوق ‌ها و دستورالعمل‌های متفاوتی وضع شده که نقطه مشترک همگی، جواب دهی کوتاه مدت آنها است، به‌گونه‌ای که همیشه بعد از مدتی راه حل خود به معضل تبدیل شده و باید برای آن نیز چاره‌ای اندیشیده شود. درخصوص حمایت از بورس توسط صندوق توسعه بازار یا صندوق تثبیت بازار بحثی که مطرح می‌شود بحث انتفاع است؛ به این معنا که پولی که به این صندوق واریز می‌شود باید نفعی برای مجموعه خود داشته باشد وگرنه از نظر اقتصادی توجیهی ندارد.

این سوال مطرح است که تأمین‌کنندگان مالی این صندوق ‌ها چه کسانی هستند؟

آن چه که مسلم است اگر قرار باشد حمایتی از این صندوق صورت گیرد برای کمک به بنیان مالی و زیرساخت‌های آن باشد نه برای حفظ شاخص و جلوگیری از منفی شدن روند بازار؛ چراکه نوسان جزء ذات بازار است و نمی‌توان آن را حذف کرد.

عملكرد صندوق فوق در خصوص خريد سهام "رانفور" كه همواره روند متعادل داشته است، با مأموريت محوله چگونه سازگار مي باشد؟ ضمناً مشخص نیست سهامی که قرار بود در زمان بحران خریداری شود، چرا به بازار عرضه نگرديده است؟

اگر قرار است در زمان رونق بازار باشد، که صندوق از این طریق کسب درآمد می‌کند، در واقع این همان وظیفه شرکت های سرمایه گذاری بانکی است که در گذشته فعالیت آنها متوقف شد و مجبور شدند سهام خود را در بازار بفروشند در غیر اینصورت چه نیازی است این صندوق خلاف این وظیفه رفتار کند.

صندوق سرمایه‌گذاری و صندوق توسعه بازار از تاریخ 1393.11.12 اقدام به خرید سهام این شرکت خدمات انفورماتیک از افراد حقیقی و حقوقی کرده است که این خرید ها تا به این امروز بالغ بر يك ميليون و دويست هزار سهم به ارزش 17 میلیارد ریال با میانگین قیمت 14.800 ریال برآورد می شود.

آمارها نشان می دهد که فقط در آبان ماه جاری این صندوق حدود 250 هزار سهم با نرخ میانگین 14.500 ریال از فروشنده ها خرید و جمع آوری کرده است.

از طرفی در بازده تاریخی مذکور تا هفته جاری تنها 68 هزار سهم فروخته شده است. این یعنی جمع آوری آهسته و بی سر و صدا و رشد بی بنیان سهم.

سوال اینجاست که اساساً خرید و فروش های این صندوق از چه کانالی انجام می‌شود؟ و آیا این رفتارهای یکسویه باعث به وجود آمدن یک جریان رانت اطلاعاتی که بر مبنای معاملات این صندوق شکل می‌گیرد، نخواهد شد؟

مگر از مهمترین مأموریت های مهم این صندوق تثبیت بازار سرمایه به عنوان نهاد مالی کنترل و کاهش مخاطرات سامانه‌ای یا فرادستگاهی بازار سرمایه کشور در شرایط وقوع بحران ‌های مالی و اقتصادی و اجرای سیاست ‌های عمومی حاکمیتی در جهت حفظ و توسعه شرایط رقابت منصفانه در حوزه بازار سرمایه نیست پس چرا این صندوق اقدام به ورود به تک سهم هایی می کند که نه صف های خرید و نه فروش به خود دیده است آیا این موضوع با ماهیت و اهداف تأسیس این صندوق عناد ندارد؟

آيا خريد سهام "رانفور" مبتني بر اطلاعات نهاني يا پيش بيني جديد عملكرد بوده است؟

شركت خدمات انفورماتیک در دوره 6 ماهه منتهی به شهریورماه 1394 تنها توانسته پیش بینی قبلی خود را 52 درصد پوشش دهد. با توجه مشکلات متعددی كه در روند عملیاتی شرکت هاي فعال در اين صنعت وجود دارد، افزایش قیمت ارز نیز منجر به تشدید این مشکلات و موارد پیرامون آن شده است که تماماً به نفع این شرکت نیست درأمدهای شركت نيز عمدتاً بر اساس نرخ های ثابت و تعیین شده از سوی بانک مرکزی می باشد كه تغييري در پيش بيني قبلي اعلام نگرديده است.

آن چه که مسلم است صندوق توسعه بازار از کم حجم بودن معاملات موجود و عرضه و تقاضا در این نماد سوء استفاده به نفع خود کرده و در این دوره زمانی اقدام به جمع آوری سهام این شرکت نموده و با این روندی که در پیش گرفته است به نظر نمی رسد که قصد حمایت سهم را داشته باشد چرا که این سهم در طی سال صف های فروش و یا خرید به خود به آن شکل ندیده است.

بهتر نیست این صندوق به جای بازی و رشد بی رویه و بی اساس در این نمونه سهم ها به حمایت خود از صف های فروش در برخی نمادهای مهم از جمله گروه شرکت های هلدینگ سرمایه گذاری و یا پتروشیمی ها و نیز ساختمانی ها که خیلی کمتر از ارزش ذاتی در حال معامله هستند بپردازد و این سهم های بی حاشیه که بالاتر از ارزش ذاتی خود معامله می شود را به حالت خود واگذار کند. آن چه که مسلم است اگر قرار باشد حمایتی از این صندوق صورت گیرد برای کمک به بنیان مالی و زیرساخت‌های آن باشد نه برای حفظ شاخص و رشد برخی از سهم ها به نفع کسب انتفاع در صندوق باشد.

شرکت های سرمایه گذاری بانکی، صندوق های سرمایه گذاری و صندوق توسعه بازار همگی نمونه هایی هستند که در ابتدا برای حمایت از بازار تاسیس شدند اما هر کدام به نوعی برای بازار به معضل تبدیل شدند. صندوق های سرمایه گذاری در ابتدا با هدف تجمیع سرمایه های کوچک برای حفظ روند طبیعی بازار و حرفه ای تر شدن آن تأسیس گردید؛ اما در عمل سرمایه بزرگی شد که در شرایط فعلی برای نوسان‌گیری از آن استفاده می شود و بازار را بیش از پیش آشفته کرده و بهتر است به صورت اساسی در این رفتارها تامل شود. زيرا هم در مكانيسم بازار جهت تعيين قيمت خلل ايجاد مي كند و موجب سفته بازي و در نهايت ضرر و زيان سهامداران به خصوص سهامداران خرد جديد الورود به سهامداري شركت ها خواهد شد.

سید نیما فاضلی آذرماه 1394

جهت عضويت در كانال تلگرام #اخبار #اقتصادي #بورس_نيوز روي لينك زير كليك كنيد و گزينه JOIN را بزنيد.